Ανθολόγιο επιλογές καταγραφές Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2014

Ανθολόγιο  επιλογές  καταγραφές Παρασκευή  14  Φεβρουαρίου  2014  :

***   Ανθολογώντας  και  γράφοντας   :

*** Από τη γυναίκα, λοιπόν, μη ζητάς λεφτά, αλλά αρετές
Είναι δυνατό ν’ αδιαφορείς για τα σπουδαι­ότερα και να φροντίζεις για τα ασήμαντα; Δυστυχώς, όμως, σε όλα αυτό κάνουμε. Αν αποκτήσουμε παιδί, νοιαζόμαστε όχι για το πως θα γίνει καλός άνθρω­πος, αλλά για το πως θα του εξασφαλίσουμε πλούτη· όχι για το πως θ’ αποκτήσει καλούς τρόπους, αλλά για το πως θα έχει πολλούς πόρους.
Στο επάγγελμά μας, πάλι, δεν κοιτάμε πως θα το ασκήσουμε τίμια, αλλά πως θα μας φέρει μεγάλα κέρδη. Όλα, λοιπόν, γίνονται για τα λεφτά.Μας έχει κυριέψει ο έρωτας του χρήματος, γι’ αυτό οδηγούμαστε στην καταστρο­φή.
«Έτσι», συνεχίζει ο απόστολος, «και οι άνδρες οφείλουν ν’ αγαπούν τις γυναίκες τους, όπως αγα­πούν τω ίδιο τους το σώμα.
Όποιος αγαπάει τη γυ­ναίκα του, αγαπάει τον εαυτό του. Κανείς ποτέ δεν μίσησε το ίδιο του το σώμα, αλλ’ αντίθετα το τρέφει και το φροντίζει· έτσι κάνει και ο Κύριος για την Εκκλησία, γιατί όλοι είμαστε μέλη του σώματός Του από τη σάρκα Του και τα οστά Του» (Εφ. 5:28-30).
Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

*** Οι σχέσεις Αγίου Όρους & Θράκης μέσω ιερών προσωπικοτήτων
Στην προχριστιανική Θράκη υπήρχε μία φυλή φιλήσυχη, οι λεγόμενοι «κτίστες», οι οποίοι ζούσαν δίχως γυναίκες, δίχως να τρώγουν κρέας, τρεφόμενοι κυρίως με φυτικές ουσίες. Σε ορισμένες δε φυλές κατά τη γέννηση τέκνου έκλαιαν, για τις πικρίες του βίου που θα συναντούσε, και στους θανάτους έχαιραν, πιστεύοντας ότι η άλλη ζωή είναι ανώτερη της παρούσης. Γενικώς παρουσιάζεται έντονος πνευματικός και θρησκευτικός βίος στους αρχαίους Θράκες[3], που θυμίζει την άσκηση και την πίστη στην παροδικότητα αυτής της ζωής των Αγιορειτών πατέρων.
Τη Χαλκιδική κατοικούσαν Θράκες, όπως και τον Άθωνα, ως αναφέρει ο Στράβων. Ιερά Παράδοση ανάγει τον εκχριστιανισμό των κατοίκων του Άθω στο κήρυγμα της ίδιας της Θεοτόκου και τον Απόστολο Παύλο να κηρύττει στην πλησιόχωρη περιοχή. Ο άλλος των πρώτων αποστόλων Ανδρέας είναι ο πρώτος εκχριστιανιστής των Θρακών, όπου και είναι ιδιαίτερη η τιμή της Θεοτόκου με πλήθος μονών και ναών[4].
Οι σχέσεις των δύο τόπων αρχίζουν μ’ έναν παράδοξο τρόπο θα ’λεγε κανείς. Ο πρώτος επώνυμος όσιος του Αγίου Όρους, ο σπηλαιώτης ακτήμων και γυμνητεύων Πέτρος ο Αθωνίτης, θέλησε να ενταφιασθεί στις Φώκες της Θράκης τον Θ΄ αιώνα, από μοναχούς που μετέφεραν το σκήνος του εκεί. Πριν εισέλθουν στην πόλη κόσμος πολύς έφθασε κι έλεγε: «Που είναι ο Μέγας Πέτρος, όστις ήλθεν από το Όρος του Άθωνος; Θέλομεν να τον προϋπαντήσωμεν». Τότε τελέσθηκαν πλήθος θαυμάτων και μεγάλες τιμές προσφέρθηκαν από τον κλήρο και τον λαό της επαρχίας στο θαυματουργό και μυροβόλο λείψανο του Αθωνίτη οσίου Πέτρου[5].
Περί τα τέλη του Ι΄ αιώνος από την Αδριανούπολη έρχονται στη μονή Βατοπεδίου οι πλούσιοι ευγενείς Αθανάσιος, Νικόλαος και Αντώνιος και με την προτροπή του αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου γίνονται οι νέοι κτίτορες της ωραίας και μεγάλης αυτής μονής[6]. Οι τάφοι των τριών Θρακών οσίων βρίσκονται στο δεξιό μέρος της Λιτής του Καθολικού και πρόσφατα ανακαλύφθηκαν τα τίμια λείψανά τους[7].
Το Παπίκιο όρος είναι τμήμα του ορεινού τμήματος της Ροδόπης και βρίσκεται ΒΔ της Κομοτηνής, πάνω από τη Βιστωνίτιδα λίμνη. Την εποχή αυτή βρίσκεται σε ακμή. Πρόκειται για μια σημαντική μοναστηριούπολη, με σπουδαίες μονές όπως του Αγίου Ιωάννου της Ρίλας, του Αγίου Λουκά και άλλες, των οποίων πρόσφατα ανακαλύφθηκαν ερείπια. Εδώ μόνασαν η αυτοκράτειρα Μαρία Βοτανειάτη, που έκτισε δική της μονή και ενίσχυσε οικονομικά τη μονή των Ιβήρων στο Άγιον Όρος, ο πρωτοστράτωρ Αλέξιος Αξούθ και ο γιος του Μανουήλ ο Α΄, ο σεβαστοκράτωρ Αλέξιος, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και άλλοι[8].
Το 1195 ο των Σέρβων ζουπάνος Στέφανος Α΄ Νεμάνια, γιος του αγίου Συμεών του Μυροβλύτη, κτίτορα της μονής Χιλανδαρίου, εγκαταλείπει πλούτη, τιμές και δόξες και μονάζει σε μία των μονών του Παπίκιου όρους, ύστερα από δωρεές σε αγιορειτικές μονές, στις οποίες επιστρέφει ως μοναχός, και ιδιαίτερα στην Βατοπεδίου και Χιλανδαρίου[9].
Στις αρχές του ΙΓ΄ αιώνος, ύστερα από Σύναξη τριών χιλιάδων Αγιορειτών Γερόντων, απεστάλη επιτροπή πατέρων στην Καλλίπολη, για να υποστηρίξουν τα δικαιώματά τους στον αυτοκράτορα Νικαίας Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτση και τον ηγεμόνα των Βουλγάρων Ιωάννη Ασάν. Ο δεύτερος συνέστησε στη Ζαγορά της Θράκης Πατριαρχείο και καταπατούσε ελευθερίες των Αγιορειτών[10].
Δύο χρυσόβουλλα του 1317 του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β΄ του Παλαιολόγου εκδοθέντα υπέρ της ιεράς μονής Χιλανδαρίου αναφέρονται σε δωρεές πλούσιων μετοχίων. Το 1321, κατά τον ιστορικό Νικηφόρο Γρηγορά, «μήτε αροτριάν, μήτε σπείρειν, ούτε των πόλεων εξιέναι εδύναντο επί έτος εν και μήνας δέκα»[11]. Δεν άφηναν τους Θράκες οι ληστεύοντες Οθωμανοί να εργάζονται στα κτήματά τους. Το Άγιον Όρος μετά το 1340 υπάγεται στη σερβική δυναστεία, όπως και η Θράκη, με ηγεμόνα τον Στέφανο Δουσάν[12].
Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως άγιος Κάλλιστος ο Α΄, οικήτορας της αγιορειτικής μονής του Παντοκράτορος, το 1360 στέλνεται στη βασίλισσα της Σερβίας Ελισάβετ, στις Φέρες της Θράκης ευρισκόμενη, για μια ισχυρή συμμαχία κατά των Τούρκων και φαίνεται πως την επηρεάζει, αλλά ασθενεί κι αποθνήσκει[13].
Την ίδια εποχή πρόκριτοι Αγιορείτες αποστέλλονται στην Αδριανούπολη στον Σουλτάν Μουράτ Α΄ (1360-1389) προς επικύρωση των προνομίων τους και τότε εξεδόθησαν σχετικά φιρμάνια, αντίγραφα των οποίων υπάρχουν σε ορισμένες αθωνικές μονές. Επί Μωάμεθ Β΄ του Πορθητού αναγκάζονται οι Αγιορείτες να επισκεφθούν την Αδριανούπολη, για να περισώσουν τα πολύτιμα κειμήλιά τους[14].
Σε μία επίσκεψη της Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου από Βατοπεδινούς μοναχούς στην Αίνο της Θράκης προς προσκύνηση υπό των πιστών η πρεσβυτέρα ενός ιερέως της πόλεως απέκοψε ένα τεμάχιό της χάρη ευλαβείας προς ευλογία, το οποίο τελικά μεταμεληθείσα επέστρεψε στους συνοδούς πατέρες. Η Αίνος υπήρξε πόλη με ιδιαίτερη θρησκευτικότητα, με πλήθος ναών, μονών, παρεκκλησίων και αγιορειτικών μετοχίων. Αξίζει να σημειωθεί η μεγάλη ευλάβεια των κατοίκων προς τη Θεοτόκο και τα προσωνύμια που της έδωσαν Ελεούσα, Οδηγήτρια, Κορνεοφωλεά, Φανερωμένη, Παντοβασίλισσα, Σκαλωτή, Χαριτωμένη, Ταξιδαριά, που την τιμούσαν πολύ οι ναυτικοί. Ο Ξηροποταμηνός μοναχός Καισάριος Δαπόντες αναφέρει χαρακτηριστικά «πάνω στην Αίνον και θωρώ εδώ την Παναγίαν, εις μίαν και θαυματουργήν κεύμορφην εκκλησίαν»[15].
Ο άγιος Αθανάσιος ο Α΄, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, γεννήθηκε στην Αδριανούπολη, νέος εκάρη μοναχός σε μονή της Θεσσαλονίκης, κατόπιν μόνασε στο Άγιον Όρος με αυστηρή άσκηση και ιδιαίτερα στη μονή Εσφιγμένου επί αρκετά έτη. Κατόπιν πήγε προσκυνητής των Αγίων Τόπων και αναζητητής ασκητών στα όρη του Λάτρου, Αυξεντίου και Γαλήσιο, όπου χειροτονήθηκε διάκονος και ιερεύς, κι επέστρεψε στο Άγιον Όρος. Από εκεί μεταβαίνει στο θρακικό όρος του Γάνου και η αρετή του σύντομα ελκύει πολλούς πλησίον του, μεταξύ των οποίων και αρκετές γυναίκες, για τις οποίες ίδρυσε μονή, που φημίσθηκε για τη μεγάλη αρετή των μοναζουσών της.
Η φήμη της οσιότητός του τον ανέβασε στον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως το 1289, απ’ όπου με κάθε επιμέλεια μόχθησε για το καλό του ταλαιπωρημένου ποιμνίου του κι αναδείχθηκε νέος Χρυσόστομος. Το 1293, μη δυνάμενος να παύσει τον δίκαιο έλεγχο των παρανομούντων, οδηγήθηκε σε παραίτηση κι επέστρεψε στη μονή του. Μετά μία δεκαετία τον επανέφεραν στον οικουμενικό θρόνο για μία οκταετία, κι η δεύτερη αυτή πατριαρχία ήταν λαμπρότερη της πρώτης. Νέα σκάνδαλα όμως τον οδήγησαν σε νέα παραίτηση και τον οδήγησαν ξανά στο αγαπητό του μοναστήρι. Έγινε για όλη τη Θράκη ο παλαιός Αθωνίτης ασκητής ιατρός ψυχών και σωμάτων ο θαυματουργός, πατέρας πτωχών λαϊκών και μοναχών ο ακτήμων, παράδειγμα με τη βιωματική ζωή του[16].

***  Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Ποιος ο λόγος για την ατεκνία;

Αν και η φύσις εργάζεται, δεν εργάζεται με τη δική της δύναμη, αλλά υπακούοντας στο πρόσταγμα του δημιουργού, και ποτέ να μη στεναχωριούνται οι γυναίκες όταν δεν γεννούν, αλλά ας καταφεύγουν στο δημιουργό της φύσεως, αποδεικνύοντας αγαθή διάθεση  και ας ζητούν από εκείνον, που είναι ο Κύριος της φύσεως, και ας μη αποδίδουν τη γέννησει των παιδιών, ούτε στη συνουσία των συζήγων, ούτε σε κάποιον άλλο, αλλά στο δημιουργό όλων, που από το μηδέν έφερε τη ζωή στο ανθρώπινο γένος και μπορεί να το διορθώσει πάλι, όταν παρουσιάζει κάποια αδυναμία.
Αξίζει να εξετάσουμε πρώτα το εξής: Για ποιο λόγο αυτή ήταν στείρα, ενώ η ζωή τους ήταν θαυμαστή και αυτή και ο άνδρας της φρόντιζαν πολύ για τη σωφροσύνη. Δεν μπορούμε να πάρουμε σαν αιτία τη ζωή τους και να πούμε ότι η στείρωσις ήταν αποτέλεσμα των αμαρτημάτων τους. Και για να καταλάβης το παράξενο αυτό, λέγω ότι δεν ήταν μόνο αυτή στείρα, αλλά και η Σάρα, η μητέρα του δικαίου, και όχι μόνο η μητέρα του, αλλά και η νύφη του, η γυναίκα του Ιακώβ, η Ραχήλ εννοώ. 
Τί θέλει να μας διδάξη το πλήθος αυτό των στείρων γυναικών; Όλοι ήσαν δίκαιοι, όλοι ήταν ενάρετοι, όλοι μνημονεύονται από το Θεό. Διότι γι’ αυτούς έλεγε: «Εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ, ο Θεός του Ισαάκ, ο Θεός του Ιακώβ». Και ο μακάριος Παύλος λέγει: «Γι’ αυτό και δεν ντρέπεται ο Θεός να λέγεται Θεός τους»(Εβρ.11,6). Πολλά είναι τα εγκώμιά τους στην Καινή Διαθήκη, και πολλοί οι έπαινοι στην Παλαιά. Από παντού λοιπόν ήταν λαμπροί και θαυμαστοί και όλοι είχαν γυναίκες στείρες και ήταν άτεκνες για πολύ χρόνο.
Όταν λοιπόν ιδής άνδρα και γυναίκα να ζουν ενάρετη ζωή και να μη έχουν παιδιά, όταν ιδής να είναι ευσεβείς και ευλαβείς και να είναι άτεκνοι, να μη νομίσης ότι αυτό είναι αποτέλεσμα των αμαρτιών. Διότι είναι πολλοί οι λόγοι της οικονομίας του Θεού και άγνωστοι σε μας και πρέπει να ευχαριστούμε για όλα και να λέμε, ότι είναι δυστυχισμένοι μόνο εκείνοι που ζουν στην αμαρτία και όχι εκείνοι που δεν έχουν αποκτήσει παιδιά. Διότι ο Θεός ρυθμίζει πολλές φορές πολλές φορές πολλά πράγματα σύμφωνα με το συμφέρον μας. εμείς αυτό πρέπει να θαυμάζουμε παντού τη σοφία Του και τνα δοξάζουμε την απερίγραπτη φιλανθρωπία Του.
Αλλά αυτά λέχθηκαν από μας για τη δική σας ωφέλεια, ώστε να δείχνετε μεγάλη ευγνωμοσύνη και να μην εξετάζετε τα σχέδια του Θεού. Πρέπει όμως να πούμε και την αιτία για την οποία οι γυναίκες εκείνες ήταν στείρες. Ποια λοιπόν είναι η αιτία; Για να μην απιστήσης όταν δης την Παρθένο να γεννά τον Κύριό μας. 
imverias.blogspot.gr

***  Τι σημαίνει το «γρηγορείτε και προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν;»
«Να προσεύχεσαι, λέγει, να μην εισέλθεις σε πειρασμούς της πίστης σου. Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις στον πειρασμό του δαίμονα της βλασφημίας και της υπερηφάνειας με την οίηση του νου σου. 
Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις, κατά παραχώρηση του Θεού, στους φανερούς πειρασμούς των … αισθήσεων, που ο διάβολος ξέρει πως να σου δημιουργεί όταν το επιτρέπει ο Θεός λόγω των ανόητων λογισμών που καλλιεργείς…
Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις στους πειρασμούς της ψυχής μέσα από αμφιβολίες και προκλήσεις, με τις οποίες η ψυχή σύρεται βίαια σε μεγάλη σύγκρουση. Ακόμα και έτσι, ετοιμάσου να δεχτείς ολόψυχα σωματικούς πειρασμούς. Να τους διαπλεύσεις με όλα σου τα μέλη και να γεμίσεις τα μάτια σου με δάκρυα, έτσι ώστε ο άγγελος που σε φυλάει να μη σε εγκαταλείψει. Επειδή χωρίς δοκιμασίες δεν φαίνεται η Πρόνοια του Θεού και δεν μπορείς να αποκτήσεις παρρησία μπροστά στον Θεό, ούτε να μάθεις τη σοφία του Πνεύματος, ούτε μπορεί να εδραιωθεί μέσα σου ο θείος πόθος.
Πρίν από τους πειρασμούς ο άνθρωπος προσεύχεται στον Θεό σαν να είναι ξένος, αλλά όταν εισέρχεται στους πειρασμούς για χάρη της αγάπης του και δεν αφήνεται να εκτραπεί, τότε άμεσα έχει, ούτως ειπείν, τον Θεό ως χρεώστη του και ο Θεός τον υπολογίζει ως αληθινό φίλο, διότι για χάρη του θελήματός Του πολέμησε εναντίον του εχθρού του και τον νίκησε. Αυτό σημαίνει «προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθετε εις πειρασμόν».
Και πάλι, να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις στο φοβερό πειρασμό του διαβόλου για την αλαζονεία σου, αλλά επειδή αγαπάς τον Θεό, ώστε η δύναμή Του να σου είναι αρωγός, και διά μέσου σου να συντρίψει τους εχθρούς Του. Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις σε τέτοιες δοκιμασίες εξαιτίας της αφροσύνης των λογισμών και των έργων σου, αλλά αντίθετα για να δοκιμαστεί η αγάπη σου πρός τον Θεό και για να δοξαστεί η δύναμη Του στην υπομονή σου».
(Από το βιβλίο: Ιλαρίων Αλφέγιεφ, Άγιος Ισαάκ ο Σύρος) 

***  Γέροντας Εφραίμ: Η Ελλάδα πρωτεύουσα της Ορθοδοξίας (ομιλία στο Ελαιών Loft)

Πνευματική ομιλία σε ένα μεγάλο πλήθος πιστών πραγματοποίησε την Πέμπτη, 23 Ιανουαρίου 2014, ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Γέροντας Εφραίμ στο χώρο τέχνης Ελαιών Loft. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Μητροπολίτης Δωδώνης, κ. Χρυσόστομος.
























***   Το φιλί

   

Το φιλί είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση του ανθρώπου. Στον κατάλογο των μεγαλύτερων εφευρέσεων είναι ψηλότερα από το Θερμός και το τροχόσπιτο Αιρστριμ. Ψηλότερα ακόμη και από το ρουμ-σέρβις, ίσως επειδή ο κύριος λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκε το ρουμ-σέρβις ήταν για να μπορούν οι πελάτες των ξενοδοχείων να μένουν στα κρεβάτια τους και να φιλιούνται χωρίς να πεινούν.

Ο καθρέφτης είναι υπέροχη εφεύρεση κι αυτός, αλλά η δημιουργία του δεν χρειάστηκε τεράστια φαντασία, αφού αποτελεί απλώς προέκταση της επιφάνειας μια λίμνης, σε φορητή και βελτιωμένη μορφή. Το φιλί, από την άλλη μεριά, δεν μιμήθηκε τη φύση αλλά την αναδόμησε. Το φιλί διαμόρφωσε το πρόσωπο δίνοντάς του ένα εντελώς νέο σχήμα, το σχήμα των σουφρωμένων χειλιών, και μετά, σαν αποστάτης επιστήμονας που μπολιάζει αχινούς πάνω σε ώριμα ροζ ροδάκινα, βρήκε έναν τρόπο να ενώσει τα σουφρωμένα χείλια, να τα συγχωνεύσει και να τα βάλει σε κίνηση, ώστε η τριβή του ζευγαριού σουφρωμένων χειλιών πάνω στο άλλο να παράγει θερμότητα, υγρασία και μια φωτοβόλα νευρομυική τριβή. Τόμας  Έντισον, σβήσε τη σκοτεινή σου λάμπα και αποσύρσου ντροπιασμένος!

Η παράδοση μας πληροφορεί ότι το φιλί όπως το γνωρίζουμε επινοήθηκε από τους ιππότες του μεσαίωνα για έναν πρακτικό σκοπό: για να εξακριβώνουν αν οι γυναίκες τους είχαν βάλει χέρι στο βαρέλι με το υδρομέλι όσο εκείνοι έλειπαν στις Σταυροφορίες . Αν η ιστορία για μια φορά είναι ακριβής, το φιλί άρχισε σαν ένας κατασκοπικός ασπασμός ή σαν μια στοματική διερεύνηση, ένα είδος αλκοολικής ζώνης αγνότητας για το αλκοόλ, αφού το έγκλημα είχε ήδη διαπραχθεί. Η φόρμα όμως δεν είναι πάντα πιστή στη λειτουργία , και σιγά-σιγά το φιλί για το φιλί διαδόθηκε στις βασιλικές αυλές και ξαπλώθηκε (καθοδική μετάδοση) σε εμπόρους, χωρικούς και δουλοπάροικους. Και γιατί όχι? Το φιλί υπερβαίνοντας τα σύνορα των κοινωνικών και οικονομικών τάξεων, τελείως δημοκρατικό στη μυστηριώδη ικανότητά του να προκαλεί χειμαρρώδεις νυγμούς άμεσης σωματικής και συναισθηματικής απόλαυσης, αποδείχτηκε εγγενώς , αν και παραλόγως, γλυκό. Ήταν λες και τα όποια ίχνη αταβιστικής γλυκύτητας απομένουν ακόμη στον πολιτισμένο δυτικό άνθρωπο διοχετεύτηκαν στο φιλί και μόνο στο φιλί.

Το φιλί είναι το υπέρτατο επίτευγμα του δυτικού κόσμου. Οι ανατολίτες ακόμη και εκείνοι που φρόντιζαν τη Βορειοαμερικάνική ήπειρο πριν φτάσουν οι τεχνικές εταιρείες από την Ευρώπη το 16^ο αιώνα , έτριβαν τις μύτες τους, και εκατομμύρια εξακολουθούν να το κάνουν. Όμως παρά το χρυσό αμάλθειο κέρας των χιλιετιών τους – αυτοί μας έδωσαν τη γιόγκα και το μπαρούτι, τον Βούδα και το σπαγγέτι - , όλοι, παρά τα πλήθη τους , άγιοι και σοφοί, δεν παρήγαγαν ποτέ ένα φιλί. (εντάξει, η Ριγκ Βέδα, ένα ινδουιστικό κείμενο 4χιλ ετών, περιλαμβάνει αναφορές στο φιλί, αλλά ποιος ξέρει επακριβώς τη φύση της δραστηριότητας στην οποία αναφέρεται η σανσκριτική λέξη. Οι σύγχρονοι ασιάτες φυσικά , έχουν ασπαστεί το φιλί όπως έχουν ασπαστεί και το πιρούνι, αν και μέχρι τώρα δεν το έχουν βελτιώσει ακόμη, όωπς κάνουν συνήθως με τα ξένα στοιχεία που υιοθετούν.)

Το φιλί είναι το άνθος του πολιτισμένου κόσμου. Οι επονομαζόμενοι πρωτόγονοι άγριοι , πυγμαίοι και κανίβαλοι δείχνουν τρυφερότητα ο ένας στον άλλο με πολλούς απτικούς τρόπους, αλλά η χειλική επαφή δεν ήταν ποτέ το στιλ τους. Οι Αφρικανοί της τροπικής ζώνης άγγιζαν τα χείλη τους είπατε? Πολύ σωστά , πολλοί το έκαναν, όπως άλλωστε έκαναν και οι ιθαγενείς σε άλλα μέρη του κόσμου. Όμως τα χείλια τους μπορεί να ερχόταν σε επαφή, αλλά ελάχιστα. Και ας το παραδεχτούμε, το πεταχτό φιλί δεν είναι παρά ένας τετράγωνος τροχός, στείρο και ελαφρά δυσοίωνο. Με τι άλλο πρόδωσε ο Ιούδας τον Μεγάλο αν όχι μ ένα πεταχτό φιλί, ξερό, χωρίς σάλιο και γλώσσα?

Το φιλί είναι η δόξα του ανθρώπινου είδους. Όλα τα ζώα συνουσιάζονται, αλλά μόνο οι άνθρωποι ασπάζονται. Οι παπαγάλοι τρίβουν τα ράμφη τους? Και βέβαια αλλά μόνο κάτι γριούλες που δολοφονούν τα παιδιά με βελόνες του πλεξίματος για να κλέψουν το χαρτζιλίκι τους και να αγοράσουν φρέσκα νεφρά για να ταΐσουν παχύσαρκες γάτες θα έβαζαν το τρίψιμο του ράμφους στο ίδιο επίπεδο με το αληθινό φιλί. Υπάρχουν ζωολόγοι που υποστηρίζουν ότι οι πίθηκοι ανταλλάσσουν στοματική στοργή, αλλά αποδώ που είμαστε, τα άτσαλα φιλιά των χιμπατζήδων φαίνονται μάλλον συμπτωματικά: στην καλύτερη περίπτωση κατά πάσα πιθανότητα θέλουν απλώς να ελέγξουν αν οι συντροφοί τους έχουν βουτήξει τις μπανάνες. Όχι , το αυθαίρετο ρυγχοτρίψιμο ζώου με ζώο μπορεί να δίνει στους αφηγητές των ντοκιμαντέρ για την άγρια φύση μια ευκαιρία για να βολιδοσκοπήσουν νέα βάθη ανθρωπομορφικής χαριτωμενάδας αλλά στο ραντάρ της Αφροδίτης δεν προκαλεί ούτε ένα μπιπ.

Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι το να μιλάμε στα οικιακά μας ζώα είναι μια κοινωνικά αποδεκτή δικαιολογία για να μιλάμε στον εαυτό μας. Αυτό μπορεί να ρίχνει ένα ιδιαίτερα ναρκισσιστικό φως σε όσους φιλούν τα οικιακά τους ζώα, αλλά αυτό δεν πρέπει να τους σταματήσει. Φιλήστε το μπουλντόγκ σας αν έχετε τη διάθεση. Σκάστε φιλιά στην αδερφής σας, το θείο σας , τον παππού σας και όλα τα μωρά στο οπτικό σας πεδίο. Κανένα φιλί δεν πηγαίνει χαμένο, ούτε καν το φιλί που δίνουμε σε ένα λαχείο για τύχη. Φιλάτε δέντρα . Το αγαπημένα σας βιβλία. Μπάλες του μπόουλινγκ. Οι γέροι Εβραίοι μερικές φορές φιλούν το ψωμί τους πριν το φάνε, και αυτά είναι καλά φιλιά επίσης. Ηχούν μέσα στο όζον.

Τα καλύτερα φιλιά, όμως είναι τα φιλιά ανάμεσα σε ερωτευμένους, επειδή είναι σημαντικά, είναι επικίνδυνα , είναι μετασχηματιστικά, είναι τα φιλιά που καλούν τις νύμφες και τους σάτυρους πίσω στη ζωή, τα πολυδιαστρωματωμένα φιλιά στα οποία βουτάμε σαν να είναι η βατραχολίμνη του παραμυθιού ή η ζοφερή γονιδιοδεξαμενή της προέλευσης μας.

….

Ernst Ludwig Kirchner -1930- Ερωτευμένοι (Το φιλί)

Μια τελευταία σκέψη: φυλαχτείτε από τον άντρα που βλέπει το φιλί σαν καθήκον , μια παραχώρηση προς το «ασθενέστερο» φύλο, ένα ενοχλητικό αλλά απαραίτητο συστατικό του προκαταρκτικού ερωτικού παιχνιδιού. Αυτός ο άντρας έχει πεοπλάκα στις αρτηρίες του και θα καταρρεύσει κάτω από το βάρος μιας βαθύτερης επαφής. Ξαποστείλτε τον στο κοντινότερο γήπεδο του γκολφ ενώ όσοι από μας είμαστε πιο εξελιγμένοι γιορτάζουμε τις μοναδικές χαρές του φιλιού:

Καμιά άλλη σάρκα σαν τη σάρκα των χειλιών! Κανένα άλλο κρέας σαν το κρέας του στόματος! Το μουσικό κλικ δοντιού πάνω σε δόντι! Η υπέρχοη περιέργεια των γλωσσών!

Αγριόπαπιες πετούν ανάστροφα- Τομ Ρόμπινς.

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com 

***  Ο έρωτας και ο θάνατος

Καταπώς έχουν να μας διδάξουν οι σοφοί και οι ποιητές, αλλά και καταπώς έχει να μας δείξει η προσωπική μας εμβίωση και εμπειρία, η δοκιμασία ζωής δηλαδή, δύο είναι οι ψηλότερες κορυφές της καταδρομικής πορείας του βίου μας. Η πείρα του έρωτα, και η πείρα του θανάτου.

Ο έρωτας και ο θάνατος είναι δύο στιγμές απόλυτα μοναδικές για τον καθένα μας. Ποτέ δε γίνεται να ζήσουν δύο άνθρωποι την ερωτική τους βίωση με όμοιο τρόπο. Αλλά με όμοιο τρόπο ποτέ δε γίνεται να ζήσουν και τη βίωση θανάτου.

Ο δόλιος Μάκβεθ έζησε εντελώς διαφορετικά πράγματα στο θάνατό του από τον τραγικό Οθέλλο. Για να λάβω δύο ήρωες του Σαίξπηρ.

Και η Ναστάσια Φιλίπποβνα έζησε εντελώς διαφορετικά πράγματα στον έρωτά της από την Ιοκάστη. Για να λάβω δύο ηρωίδες από την τραγωδία του Ντοστογιέβσκι και του Σοφοκλή.

Κάθε φορά που ερωτεύουνται δύο άνθρωποι, γεννιέται το σύμπαν. Ή, για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που ερωτεύουνται δύο άνθρωποι γεννιέται ένας αστέρας με όλους τους πρωτοπλανήτες του.

Και κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος, πεθαίνει το σύμπαν. Ή, για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος στη γη, στον ουρανό εκρήγνυται ένας αστέρας supernova.

Έτσι, από την άποψη της ουσίας ο έρωτας και ο θάνατος δεν είναι απλώς στοιχεία υποβάθρου. Δεν είναι δύο απλές καταθέσεις της ενόργανης ζωής.

Πιο πλατιά, και πιο μακρυά, και πιο βαθιά, ο έρωτας και ο θάνατος είναι δύο πανεπίσκοποι νόμοι ανάμεσα στους οποίους ξεδιπλώνεται η διαλεκτική του σύμπαντος. Το δραστικό προτσές δηλαδή ολόκληρης της ανόργανης και της ενόργανης ύλης. Είναι το Α και το Ω του σύμπαντος κόσμου και του σύμπαντος θεού. Είναι το είναι και το μηδέν του όντος. Τα δύο μισά και αδελφά συστατικά του.

Έξω από τον έρωτα και το θάνατο πρωταρχικό δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Αλλά ούτε είναι και νοητό να υπάρχει. Τα ενενήντα δύο στοιχεία της ύλης εγίνανε, για να υπηρετήσουν τον έρωτα και το θάνατο. Και οι τέσσερες θεμελιώδεις δυνάμεις της φύσης, ηλεκτρομαγνητική ασθενής ισχυρή βαρυτική, λειτουργούν για να υπηρετήσουν τον έρωτα και το θάνατο.

Όλα τα όντα, τα φαινόμενα, και οι δράσεις του κόσμου είναι εκφράσεις, σαρκώσεις, μερικότητες, συντελεσμοί, εντελέχειες του έρωτα και του θανάτου.

Γι' αυτό ο έρωτας και ο θάνατος είναι αδελφοί και ομοιότητες, είναι συμπληρώματα, και οι δύο όψεις του ίδιου προσώπου. Είναι ο έμορφος Ενδυμίων, ας πούμε. Που άλλοτε ξύπνιος ακουμπάει το κεφάλι του τρυφερά στα στήθη της Σελήνης και την κοιτάει στα μάτια. Και άλλοτε κοιμάται τον ύπνο του νεκρού κάτω από το απέραντα αμίλητο βλέμμα της.

Με τρεις μόνο καταδηλώσεις, αλλά επιφανείς και ελληνικές, θα θυμίσω ότι ο έρωτας και ο θάνατος είναι το ίδιο πράγμα.

Πρώτο το φραγμένο 15 του Ηράκλειτου.

"Ἄδης καί Διόνυσος ἓν καί ωυτό."

Δεύτερος ο στίχος του Σολωμού.

"Μόλις ειν’ έτσι δυνατός ο έρωτας κι ο χάρος."

Τρίτος ο λαμπερός δημοτικός μας δεκαπεντασύλλαβος.

"Τι έρωτας, τι θάνατος, δεν έχεις να διαλέξεις".»

Δημήτρης Λιαντίνης - "Γκέμμα".________________________________________________

«Ο έρωτας που δε φέρνει μέσα του σπόρο τη συφορά και το θάνατο είναι θέμα της κωμωδίας.»
Δ.Λ.

________________________________________________
(φωτ. "Η ταφή της Άταλα", Αν-Λουί Ζιροντέ-Τριοζόν, 1808, Λούβρο).

  Πηγή: από το facebook της σελίδας για τον Λιαντίνη

Αντικλείδι , http://antikleidi.com

 ***  Γιατί δυσκολευόμαστε να κόψουμε το κάπνισμα 

 

«Το να κόψει κανείς το κάπνισμα είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Εγώ, προσωπικά, το έχω κόψει πολλές φορές» έλεγε ο φημισμένος Αμερικανός συγγραφέας Μαρκ Τουέιν. Αυτό ακριβώς συμβαίνει σε πολλούς καπνιστές, οι οποίοι θέλουν να κόψουν το κάπνισμα, προσπαθούν, αλλά υποτροπιάζουν δίχως καλά καλά να καταλάβουν πώς.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι επτά στους δέκα καπνιστές θα ήθελαν πολύ να απαλλαγούν από την κακή αυτή συνήθεια και οι τέσσερις στους δέκα προσπαθούν κάθε χρόνο να ζήσουν χωρίς το τσιγάρο. Ωστόσο, δίχως βοήθεια, το 80% υποτροπιάζει μέσα σε έναν μήνα, ενώ μόλις το 3% φτάνει τους έξι μήνες χωρίς να ανάψει τσιγάρο. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το «κλειδί», όπως φαίνεται, είναι το πώς ακριβώς μας επηρεάζει η νικοτίνη: όταν καπνίζει κανείς, η νικοτίνη εισέρχεται μέσω του αίματος στον εγκέφαλο, όπου ενώνεται με τους επονομαζόμενους υποδοχείς νικοτίνης-ακετυλχολίνης που βρίσκονται στα κύτταρά του.

Οι υποδοχείς αυτοί υπάρχουν εκ φύσεως στον εγκέφαλό μας, καθώς είναι υπεύθυνοι για την κυκλοφορία στον οργανισμό ορισμένων ουσιών (της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης) οι οποίες- μεταξύ άλλων- βελτιώνουν την ψυχική διάθεση, ενισχύουν την πνευματική εγρήγορση και προκαλούν αίσθημα ευχαρίστησης.

Από τους υποδοχείς νικοτίνης-ακετυλχολίνης, υπεύθυνοι για την ανάπτυξη της εξάρτησης στη νικοτίνη είναι οι επονομαζόμενοι Α4Β2 υποδοχείς.

«Όταν η νικοτίνη δεσμεύει τους υποδοχείς αυτούς, τους διεγείρει, με αποτέλεσμα να παράγονται υψηλότερα επίπεδα σεροτονίνης, ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης», λέει η πνευμονολόγος Ιωάννα Μητρούσκα, υπεύθυνη του Ιατρείου Διακοπής του Καπνίσματος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Κρήτης.

«Έτσι, οι καπνιστές συνηθίζουν να ζουν με αυξημένα επίπεδα όλων αυτών των ουσιών, με συνέπεια όταν δεν καπνίζουν να παρουσιάζουν συμπτώματα στέρησης». Επειδή, επίσης, οι υποδοχείς αναπτύσσουν με το πέρασμα του χρόνου ανοχή στη νικοτίνη, οι καπνιστές πρέπει να καπνίζουν ολοένα και περισσότερο- και αυτό είναι η βάση της γνωστής φράσης «άρχισα με πέντε τσιγάρα την ημέρα και τώρα κάνω δύο πακέτα».

Τι σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά; Ότι χωρίς βοήθεια «οι περισσότεροι καπνιστές υποτροπιάζουν μέσα στους 3 πρώτους μήνες, αλλά η υποτροπή μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, ακόμα και χρόνια αργότερα, εάν αρχίσει κανείς να πειραματίζεται εκ νέου με το τσιγάρο», λέει η κ. Μητρούσκα.  Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

 

 

***  Πώς ο έρωτας κατέστρεψε τον γάμο!    

Όλοι σχεδόν οι παρατηρητές συμφωνούν ότι ο θεσμός του γάμου αντιμετωπίζει κρίση σήμερα. Οι περισσότεροι αναλυτές συνδέουν την κρίση με διάφορους παράγοντες και αναγκαιότητες της καθημερινότητας που οδηγούν στην εξασθένηση των αισθημάτων μεταξύ του ζευγαριού. Όμως μια νέα μελέτη της Αμερικανίδας ιστορικού Stephanie Coontz κυριολεκτικά ανατρέπει τις παραδοσιακές απόψεις

σχετικά με τα αίτια της κρίσης του γάμου. Η Αμερικανίδα ιστορικός υποστηρίζει ότι η κρίση δεν οφείλεται σε διάφορες σημερινές κοινωνικοοικονομικές συγκυρίες, αλλά στην κυρίαρχη αντίληψη σύμφωνα με την οποία ο έρωτας θα πρέπει να είναι ο κυριότερος λόγος για την ένωση δύο ανθρώπων με τα δεσμά του γάμου! Η ανάδειξη του έρωτα ως της πιο σημαντικής παραμέτρου του γάμου οδηγεί ταυτόχρονα και στην υπονόμευση του θεσμού.

Η άποψη ότι ο γάμος θα πρέπει να βασίζεται στον έρωτα πρωτοεμφανίζεται στα τέλη του 18ου αιώνα και συνεχίζεται με μικρές παραλλαγές μέχρι σήμερα. Τον 18ο αιώνα οι άνθρωποι άρχισαν να υιοθετούν για πρώτη φορά την επαναστατική νέα ιδέα ότι τα αισθήματα θα πρέπει να παίζουν τον κυρίαρχο ρόλο στον γάμο και ότι οι νέοι άνθρωποι θα πρέπει να επιλέγουν τους συντρόφους τους στη βάση των συναισθημάτων τους.

Μέχρι τον 18ο αιώνα οι περισσότερες κοινωνίες θεωρούσαν ότι ο γάμος ήταν ένας πολύ σοβαρός πολιτικός και οικονομικός θεσμός και, κατά συνέπεια, δεν μπορούσε να αφεθεί στις ελεύθερες επιλογές των νέων. Θεωρείτο ότι θα ήταν πολύ ανεύθυνο να βασίσει κανείς μια τέτοια σοβαρή απόφαση -όπως του γάμου- σε κάτι τόσο εφήμερο όπως τα αισθήματα και ο έρωτας.

Ο γάμος δεν είχε ως στόχο να ενώσει δύο άτομα με δεσμούς αγάπης και οικειότητας. Αντίθετα στόχος του γάμου ήταν να αποκτήσει κανείς χρήσιμα πεθερικά καθώς και πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα.

Μόνο τα τελευταία 200 έτη, καθώς άλλοι οικονομικοί και πολιτικοί θεσμοί σταδιακά υποκαθιστούσαν πολλές από τις λειτουργίες που πριν εκπληρούσε ο θεσμός του γάμου, άρχισαν οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί να βλέπουν τον γάμο ως μια προσωπική και ιδιωτική υπόθεση που είχε ως κύριο στόχο να ικανοποιήσει συναισθηματικές και σεξουαλικές ανάγκες.

Ομως η στιγμή που επικρατεί η νέα επαναστατική άποψη για τον γάμο είναι ταυτόχρονα και η στιγμή που ο θεσμός του γάμου αρχίζει να υπονομεύεται και να αποσταθεροποιείται. Από τη στιγμή που επικράτησε η ιδέα ότι ο έρωτας θα πρέπει να είναι ο κυριότερος λόγος για την ένωση δύο ανθρώπων, έγινε φανερό ότι οι ίδιες αξίες που αυξάνουν την ικανοποίηση των ανθρώπων σε μια γαμήλια σχέση υπονόμευαν και τη σταθερότητα του γάμου ως θεσμού. Η ιδέα ότι ο γάμος θα πρέπει να βασίζεται στον έρωτα συνεπάγεται ότι ο γάμος δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης από τη στιγμή που ο έρωτας πεθάνει.

Επίσης, αν σύμφωνα με τη νέα αντίληψη ο έρωτας -και όχι κοινωνικοοικονομικοί λόγοι- ήταν ο κυριότερος λόγος μιας σχέσης, τότε οι άνθρωποι θα μπορούσαν να δημιουργήσουν σχέσεις με νόημα και εκτός γάμου και δεν θα ήταν απαραίτητο να οικοδομηθεί η κοινωνία γύρω από την έννοια του παντρεμένου ζευγαριού.

Σύμφωνα λοιπόν με την Αμερικανίδα ιστορικό, εκείνο το οποίο είναι απορίας άξιον δεν είναι γιατί ο γάμος παρουσιάζει κρίση σήμερα. Αυτό που είναι απορίας άξιον είναι πώς ο θεσμός κατάφερε να διαρκέσει τόσο πολύ -δηλαδή περίπου 200 χρόνια μετά την υιοθέτηση των νέων αντιλήψεων.

Ενας λόγος που εμπόδισε να φανούν οι επαναστατικές επιπτώσεις της νέας ιδέας περί γάμου ήταν η δυνατότητα που είχαν οι συγγενείς, γείτονες και εργοδότες να ρυθμίζουν την προσωπική συμπεριφορά.

Ενας άλλος παράγοντας που έπαιξε ρόλο στην καθυστέρηση της εμφάνισης της κρίσης του γάμου ήταν ο συνδυασμός μη αποτελεσματικών μεθόδων ελέγχου των γεννήσεων και ποινικοποίησης των παράνομων γεννήσεων.

Σημαντικό επίσης ρόλο στη διατήρηση του θεσμού ήταν η νομική και οικονομική εξάρτηση της γυναίκας από τον άνδρα.

Σήμερα που όλοι αυτοί οι φραγμοί έχουν σε σημαντικό βαθμό εκλείψει, ο θεσμός του γάμου εμφανίζεται ολοένα και πιο εύθραυστος. Ομως ποτέ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι λόγοι γι’ αυτή την εξέλιξη δεν έχουν καμία σχέση με το ότι η κοινωνία μας είναι «υλιστική» και ότι τα αισθήματα έχουν «πεθάνει», όπως διατείνεται η λαϊκή σοφία των talk shows. Αντίθετα το καμπανάκι για τον θεσμό του γάμου ήχησε πριν από 200 χρόνια, την ώρα και τη στιγμή που υιοθετήθηκε η παράξενη και επαναστατική ιδέα ότι οι άνθρωποι παντρεύονται επειδή… αγαπιούνται!------------------------------
Πηγή: Ελευθεροτυπία    Στήλη: Πλανήτης-Γη

***   Οδυσσέας Ελύτης : Τα ρω του έρωτα           

Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης γεννήθηκε στο Ηράκλειο στις 2 Νοεμβρίου του 1911. Είναι ο τελευταίος από τα 6 παιδιά του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά.

Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι ερωτευμένοι επίσης. Πίσω από κάθε ανάταση, από κάθε μεράκι, μια κιθάρα περιμένει έτοιμη να πάρει τα λόγια και να τα ταξιδέψει από χείλη σε χείλη. Δεν είναι λίγο αυτό. Είναι η χαρά να δίνεις χαρά στους άλλους, είναι αυτό που μας βαστάει στη ζωή. Γι΄ αυτό, κοντά στα ποιήματά μου, δοκίμασα να γράψω και μερικά τραγούδια, χωρίς να τα υποτιμώ καθόλου. Έτσι ή αλλιώς, μιλά κανείς για τα ίδια πράγματα που αγαπά, και από κει και πέρα το λόγο έχουν αυτοί που θα τ' ακούσουν. Λένε πως το είδος έχει ορισμένους κανόνες. Δεν τους ξέρω και, πάντως, δεν ενδιαφέρθηκα ή δεν μπόρεσα να τους ακολουθήσω. Δουλεύει ο καθένας όπως νοιώθει. Και η θάλασσα είναι απέραντη, τα πουλιά μυριάδες, οι ψυχές όσες και οι συνδυασμοί που μπορούν να γεννήσουν οι ήχοι και τα λόγια, όταν ο έρωτας και το όνειρο συμβασιλεύουν.

 

ΤΑ ΡΩ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ  (1972) - Οδυσσέας Ελύτης

1. Αρχή του κόσμου πράσινη

         κι αγάπη μου θαλασσινή
    Την κλωστή σου λίγο λίγο
         τραγουδώ και ξετυλίγω

 

2. Διαβάζω μέσα στο νερό

         το άλφα το βήτα και το ρω
    Τα δυο γυμνά σου πόδια

         τους κήπους με τα ρόδια

 

3. Σ' έκανα πουκάμισό μου

         σε φορώ και περπατάω
    Με το σώμα το μισό μου

         στο δικό σου που κρατάω

 

4. Σου 'χτισα μια Σαντορίνη

         με καμάρες και πορτιά
    Να γυρνάς σαν το λυθρίνι
         μες στη δροσερή φωτιά

 

5. Θα κλείσω μια θα κλείσω δυο

         την απαλάμη των χαδιώ
    Θα κλείσω δυο θα κλείσω τρεις
         την Τύχη κι άμε να τη βρεις

 

6. Έλα να γίνουμε δυο ζώα

         σε μακρινούς να πάμε τόπους
    Όπου τα πλάσματα τ' αθώα

         να μας φαντάζονται γι' ανθρώπους

 

7. Άκουσα μες στον ύπνο σου

         που κολυμπούσε ο κύκνος σου

    Τα δύο μας τα ονόματα

         ν' αλλάζουν χίλια χρώματα

 

8. Τα χέρια μου τ' αδίσταχτα

         πιάναν την άνοιξη πριν φτάσει
    Τα μάτια σου τ' ανύσταχτα

         της ρίχνανε άνθη να χορτάσει

 

9. Βγήκε απ' το κόκκινο το μαύρο

         και τώρα που να πάει δεν ξέρει
    Κόκκινα που 'ναι όλα τα μέρη

         Το 'να που απόμεινε ίσως θα 'βρω

 

10. Μου 'φυγ' ένα συννεφάκι

          πάει τη λύπη στα βουνά
      Ψάχνει να χτίσει ένα σπιτάκι
          στο πάντα και στο πουθενά

 

11. Σ' ένα λιμανάκι μωβ

          ξύπνησα τα χαράματα
      Όχι να μη γίνω Ιώβ

          μήτε να μάθω γράμματα

 

12. Στήνει καρτέρι ο κεραυνός

          χώρια να μας πετύχει
      Μα 'ναι μεγάλος ο ουρανός
          και τοσοδούλα η Τύχη

 

13. Φύγε από κει μωρέ πουλί

          και γέρνει η βάρκα μας πολύ
      Μόνο σου πέταξε και δες:

          ίσα που παίρνει δυο καρδιές

 

14. Σταμάτα μου την αστραπή

          ν' ανάψω ένα τσιγάρο
      Και πες του σύννεφου να πει
          πως θα 'ρθω να σε πάρω

 

15. Την αγάπη μια τη λες

          την ντύνεσαι τη γδύνεσαι
      Όσο που γίνονται πολλές
          και πάλι σ' όλες δίνεσαι

 

16. Περνώντας απ' τις λυγαριές

          κάποιος μου το μουρμούρισε
      Το 'παν οι σκύλοι στις αυλές
          κι η γάτα το χουρχούρισε

 

17. Κάνε με Μωαμεθανό

          να προσκυνώ στη Μέκκα
      Και να σε πάρω μια και δυο
          κι εφτά φορές γυναίκα

 

18. Ο που ξέρει ελληνικά

          πέντε κι έξι έντεκα
      Κι ο που ξέρει μόρτικα
          δύο αλλ' αλλιώτικα

 

19. Η χαρά μου για να παίξει

          διάλεξε κοπέλες έξι
      Καθεμιά κι από μια λέξη

          να τη λέει ώσπου να φέξει

 

20.Ένα κύμα μέσα σ' όλα

          έγια λέσα έγια μόλα
      Πήρε τα κρυφά μας λόγια
          να τα κάνει κομπολόγια

 

21. Αυτό που λέμε «σ' αγαπώ»

          στα δέντρα θα το τρίξω
      Με τον αέρα να σ' το πω
          και να σου το φυσήξω

 

22. Λένε πως κατιτίς κοιμάται

          μέσα στης θάλασσας τον πάτο
      Κάποια που πια δεν το θυμάται

          μ' έχασε σαν σταυρό εκεί κάτω

 

23. Σαν κάποιος ν' αναστέναξε

          ή να 'κοψ' έναν μενεξέ
      Ραγίστηκεν ο ουρανός

          και φάνηκε ο κατάμονος

 

24. Τι να 'γινε το μαξιλάρι

          που 'χε απ' τα λόγια μας γεμίσει
      Στον ουρανό θα το 'χει πάρει
          άγγελος για ν' αποκοιμίσει
          κάτι που πια δε θα γυρίσει

 

25. Μόνο που κοιτάχτηκες

          μέσα στο πηγάδι
      Στην ηχώ σου πιάστηκες
          σαν σε παραγάδι

 

26. Να σου δένω τα μαλλιά

          με χρυσόν αστάχυ
      Και να λένε τα πουλιά:

          ο που τα 'βρε ας τα 'χει

 

27. Μες στου κήπου το σκοτάδι

          φέγγεις μόνο με το χάδι
      Όμως όταν μπεις στο σπίτι
          σβήνεις τον Αποσπερίτη

 

28. Να 'χα μια γομολάστιχα

          να πιάνει στα Γραμμένα
      Να σβήσω τα τετράστιχα
          και να κρατήσω εσένα.

Της πατρίδας μου πάλι ομοιώθηκα - Ελύτης

Βίντεο  :   http://youtu.be/tW6uukuti10  ,

 

Στην εκπομπή αυτή ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης μιλά λίγο μετά τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1979). Η αφήγησή του ξεκινά με πληροφορίες για την καταγωγή του, τους τόπους όπου έζησε και τον επηρέασαν καθώς και για την προέλευση του ονόματός του. Στη συνέχεια αναφέρεται στην επίδραση των θαλασσινών τοπίων και της αιγαιοπελαγίτικης αισθητικής στην ποίησή του και μιλά για τη σύνδεσή του με τον υπερρεαλισμό, αν και ποτέ δεν υπήρξε αμιγώς υπερρεαλιστής ποιητής. Διευκρινίζει πώς αντιλαμβάνεται την «ελληνικότητα» και τη «διαφάνεια», έννοιες κεντρικές στην ποίησή του, ενώ ιδιαίτερη μνεία επιφυλάσσει στον Διονύσιο Σολωμό, στην ποιητική παράδοση του οποίου θεωρεί ότι ανήκει. Αναφερόμενος στο μείζον έργο του «Άξιον εστί», εξηγεί τον τρόπο που εργάστηκε για να δημιουργήσει μια ποιητική σύνθεση με αναλογίες χριστιανικής λειτουργίας, αλλά με θεματολογία που θα σχετιζόταν με τη σύγχρονη Ελλάδα και το δράμα της. Παραθέτει επίσης την εμπειρία του στο αλβανικό μέτωπο και πώς αυτή μετουσιώθηκε σε ποίηση στο «Άξιον εστί». Τέλος αναφέρεται στη σχέση του με τους νέους και ση φωνή που τους έδωσε για να εκφραστούν μέσω της ηρωίδας του ομώνυμου έργου του «Μαρία Νεφέλη». Στη διάρκεια της εκπομπής το έργο του ποιητή σχολιάζουν ο Ευγένιος Αρανίτσης και ο μεταφραστής Κίμων Φραιαρ.   by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

 

***  Ο διάλογος του Σωκράτη και της Διοτίμας περί έρωτος  

Για να καθορίσει ποια είναι τα γνωρίσματά του Έρωτα, ο Σωκράτης στο “Συμπόσιο” του Πλάτωνα, κατέφυγε σε μια συνομιλία του με μια γυναίκα από τη Μαντίνεια, τη Διοτίμα.

Η Διοτίμα ήταν γνώστρια της “πυθαγόρειας αριθμοσοφίας”, κατά τον Ξενοφώντα δεν ήταν άπειρη των πλέον δυσκολονόητων γεωμετρικών θεωρημάτων («ουκ άπειρος δυσσυνέτων διαγραμμάτων έστι»). Αλλά και ο Πρόκλος θεωρεί τη Διοτίμα «Πυθαγορική».

Η Διοτίμα ήταν η ιέρεια εκείνη που έκανε τον καθαρμό των Αθηναίων μετά το λοιμό του 429 π.Χ. Το όνομα Διοτίμα είναι επίσης δηλωτικό δράσεων για την ισότητα ανδρών και γυναικών, γι’ αυτό και  η Διοτίμα είναι η μόνη γυναίκα που συμμετέχει στο ανδροκρατούμενο Συμπόσιο…

Αυτή υποστήριζε ότι ο Έρωτας είναι ένας δαίμονας, που, ως γιος του Πόρου και της Πενίας, είναι γεμάτος αντιφάσεις, στοχεύει, ωστόσο, στην παντοτινή κατοχή του αγαθού, επιδιώκει δηλαδή την αθανασία.

Μας λέγει λοιπόν ο Σωκράτης: Κάποτε η Διοτίμα, μου απηύθυνε το ερώτημα:

Διοτίμα: «Ποία φαντάζεσαι, Σωκράτη, ειν’ η αιτία του έρωτος τούτου και του πόθου; Δεν έχεις προσέξει λοιπόν τον ζωηρόν ερεθισμόν, εις τον οποίον υποπίπτουν όλα τα ζώα, όταν τα καταλάβη η επιθυμία να γεννήσουν, και τα χερσαία και τα πετεινά, πώς αρρωσταίνουν όλα και κατακυριεύονται από τον έρωτα, πρώτον μεν να ενωθούν μαζί, έπειτα δια την ανατροφήν του γεννηθέντος; Πώς είναι αποφασισμένα, προς υπεράσπισιν τούτων, και πόλεμον να διεξάγουν, και τ’ ασθενέστερα ακόμη προς τα δυνατότερα, και εις τον θάνατον να βαδίσουν υπέρ αυτών, και να τα τινάξουν από την πείναν αυτά δια να εξασφαλίσουν εις εκείνα την τροφήν, και το κάθε τι να πράξουν; Καλά» είπεν «οι άνθρωποι· θα ημπορούσε να υποθέση κανείς, ότι το κάνουν από υπολογισμόν. Αλλά τα ζώα; Ποίος είναι ο λόγος της τοιαύτης ερωτικής των συγκινήσεως; Ημπορείς να μου εξήγησης;»

Διοτίμα - Jadwiga Łuszczewska

Σωκράτης: “Δεν γνωρίζω Διοτίμα” της είπα.

Διοτίμα: “Έχεις λοιπόν την ιδέαν, πως θα γίνης ποτέ έμπειρος εις τα ζητήματα του έρωτος εφ’ όσον δεν εννοείς αυτά;»

Σωκράτης: «Μα σου το είπα, Διοτίμα, και προ ολίγου· αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που ήλθα κοντά σου, επειδή εκατάλαβα πως χρειάζομαι διδασκαλίαν. Λέγε μου λοιπόν και τούτου του φαινομένου την εξήγησιν και των άλλων των σχετιζομένων με τον έρωτα».

Διοτίμα: «Λοιπόν» είπε «εφ’ όσον η πεποίθησίς σου είναι ότι αντικείμενον φυσικόν του έρωτος ειν’ εκείνο, το όποιον πολλάκις από κοινού διεπιστώσαμεν δεν πρέπει να εκπλήττεσαι. Διότι και εις την περίπτωσιν αυτήν, όπως και εκεί, δια τον ίδιον λόγον επιδιώκει η φύσις η θνητή, καθ’ όσον είναι δυνατόν, να ειν’ αιωνία και αθάνατος. Δυνατόν δε της είναι κατά τούτον μόνον τον τρόπον, δια της αναπαραγωγής, με το ν’ αφήνη πάντοτε εις του παλαιού την θέσιν ένα νέον παρόμοιον. Άλλωστε και εις ό,τι ονομάζομεν ενότητα ατομικής ζωής και υπάρξεως εκάστου εμψύχου όντος ― π.χ. ένας άνθρωπος από της παιδικής του ηλικίας μέχρις ότου γίνη γέρων, θεωρείται πως είναι ο ίδιος· ουχ ήττον αυτός, μολονότι δεν έχει ποτέ τα ίδια συστατικά εις τον οργανισμόν του, εν τούτοις λέγομεν πως είναι ο ίδιος, ενώ διαρκώς ανανεώνεται και αποβάλλει μερικά, εις τας τρίχας, την σάρκα, τα οστά, το αίμα εις ολόκληρον γενικώς το σώμα. Και όχι μόνον εις το σώμα· αλλά και εις την ψυχήν, οι τρόποι, τα ήθη, αι αντιλήψεις, αι επιθυμίαι, αι ηδοναί, αι λύπαι, οι φόβοι, τίποτε απ’ αυτά δεν παραμένει αναλλοίωτον εις κάθε άτομον, αλλά γεννώνται μεν άλλα, άλλα δε χάνονται».

Και συνεχίζει: «Πολύ δε περισσότερον παράδοξον είναι ακόμη, ότι και αι γνώσεις, όχι μόνον άλλαι μας έρχονται και άλλαι μας αφήνουν, και ποτέ δεν είμεθα οι ίδιοι ούτε ως προς τας γνώσεις, αλλά και μία και μόνη γνώσις έχει την ιδίαν τύχην. Διότι αυτό που ονομάζομεν μελέτην, γίνεται με την προϋπόθεσιν ότι η γνώσις εξαφανίζεται· άλλωστε η λησμοσύνη ειν’ εξαφανισμός γνώσεως, ενώ αφ’ ετέρου η μελέτη, εισάγουσα νέαν παράστασιν αντί της αποχωρούσης, διατηρεί την γνώσιν, ώστε να φαίνεται πως παραμένει η ιδία. Πράγματι μ’ αυτό μόνον το μέσον διατηρείται κάθε θνητή ύπαρξις, όχι με το να παραμένη αιωνίως αναλλοίωτος καθ’ όλα, όπως το θείον, αλλά με το ν’ αφήνη κάθε τι που φεύγει και παλαιώνει, ένα άλλο νέον εις την θέσιν του, όμοιον όπως αυτό. Μ’ αυτό το τέχνασμα» είπε «Σωκράτη, έχει μέρος εις την αθανασίαν η θνητή ύπαρξις, και ως προς το σώμα, και ως προς όλα τ’ άλλα· η αθάνατος πάλιν με άλλο. Μη σου φαίνεται λοιπόν παράξενον, ότι κάθε ύπαρξις εμφύτως αποδίδει σημασίαν εις το αποβλάστημά της·χάριν της αθανασίας συνοδεύει τα όντα όλα ο ζήλος αυτός και ο έρως».     Πηγή: lithosfotos.blogspot.gr

Αντικλείδι , http://antikleidi.com 

***   Αριστοτέλης - Αγάπη και έχθρα  
        

Στο δεύτερο βιβλίο ο Αριστοτέλης προσπαθεί να εφοδιάσει τους ρήτορες με τα εργαλεία πειθούς που απευθύνονται στο θυμικό του ακροατηρίου τους. Ο ρήτορας οφείλει να γνωρίζει πώς θα διεγείρει ή θα κατευνάσει στην ψυχή των ακροατών του τα λεγόμενα πάθη (ως πάθη θεωρεί ο φιλόσοφος όσα προκαλούν μεταβολές στην ψυχική, σωματική και νοητική κατάσταση των ανθρώπων και συνοδεύονται από ευχαρίστηση ή δυσαρέσκεια). Μετά την οργή και την πραότητα εξετάζονται η φιλία και το μίσος . 

Ας πούμε τώρα ποιους αγαπούν οι άνθρωποι και θέλουν να τους έχουν φίλους τους και ποιους μισούν, καθώς και για ποιον λόγο ― αφού όμως πρώτα δώσουμε τον ορισμό της φιλίας και της αγάπης. Ας δεχτούμε λοιπόν ότι αγαπώ κάποιον και θέλω να τον έχω φίλο μου θα πει θέλω γι' αυτόν καθετί που το θεωρώ καλό, όχι για να κερδίσω κάτι ο ίδιος, αλλά αποκλειστικά για χάρη εκείνου· [1381a] κάνω μάλιστα και ό,τι μπορώ για να αποκτήσει αυτά τα καλά εκείνος. Φίλος είναι το πρόσωπο που αγαπά με τον τρόπο που είπαμε και αγαπιέται με τον ίδιο τρόπο: όσοι πιστεύουν ότι η σχέση τους είναι αυτού του είδους, θεωρούν ότι είναι φίλοι. Με όλα αυτά να τα έχουμε δεχτεί, καταλήγουμε πια ―υποχρεωτικά― στο ότι φίλος είναι αυτός που χαίρεται με τα καλά και λυπάται με τα δυσάρεστα που συμβαίνουν στον φίλο του (5) ― και αυτό όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά μόνο για χάρη εκείνου. Αλήθεια, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη χαίρεται όταν πραγματοποιούνται όλα όσα επιθυμεί και να μη λυπάται όταν του συμβαίνουν τα αντίθετα· αυτό θα πει ότι σημάδι αυτού που επιθυμούμε είναι, κάθε φορά, οι λύπες και οι χαρές μας.

2 φίλες - Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας 1959

Φίλοι γίνονται επίσης αυτοί που ό,τι θεωρεί καλό ο ένας, το θεωρεί καλό και ο άλλος· και ό,τι θεωρεί κακό ο ένας, το θεωρεί κακό και ο άλλος. Επίσης αυτοί που έχουν τους ίδιους φίλους και τους ίδιους εχθρούς· ο λόγος είναι ότι αναγκαστικά οι άνθρωποι αυτοί έχουν τις ίδιες επιθυμίες, (10) και φυσικά όποιος επιθυμεί για τον άλλο αυτά που επιθυμεί για τον ίδιο τον εαυτό του, δεν μπορεί παρά να είναι φίλος αυτού του ανθρώπου. Αγαπούν επίσης οι άνθρωποι και κάνουν φίλους τους αυτούς από τους οποίους έχουν ευεργετηθεί, ή οι ίδιοι ή αυτοί για τους οποίους οι ίδιοι ενδιαφέρονται, και αν το καλό που τους έγινε ήταν μεγάλο, ή έγινε με προθυμία, ή κάτω από ορισμένες συνθήκες, και πάντως αποκλειστικά για χάρη τους ― και αυτούς όμως για τους οποίους πιστεύουν πως έχουν τη θέληση να τους ευεργετήσουν. Φίλους τους κάνουν επίσης οι άνθρωποι τους φίλους των φίλων τους, καθώς και αυτούς που αγαπούν όσους αγαπούν και οι ίδιοι· (15) επίσης όσους έχουν κερδίσει την αγάπη εκείνων που έχουν κερδίσει τη δική τους αγάπη. Με τον ίδιο τρόπο: φίλους τους κάνουν αυτούς που έχουν γίνει μισητοί σ' αυτούς στους οποίους έγιναν μισητοί και οι ίδιοι, αυτούς που μισούν όσους μισούν και οι ίδιοι, τέλος αυτούς που μισούνται από αυτούς που μισούν οι ίδιοι: είναι φανερό ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν ότι καλά είναι τα ίδια ακριβώς που θεωρούν καλά και οι ίδιοι, και έτσι επιθυμούν αυτά που είναι καλά για τους ίδιους· αυτό δεν ήταν το κύριο γνώρισμα του φίλου; Αγαπούν επίσης οι άνθρωποι και κάνουν φίλους τους αυτούς που έχουν τη θέληση και τη δύναμη να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους άλλους, είτε σε χρήμα είτε για να τους σώσουν· (20) αυτός είναι ο λόγος που τιμούν τους γενναιόδωρους, τους ανδρείους και τους δίκαιους (δίκαιους θεωρούν οι άνθρωποι αυτούς που δεν ζουν σε βάρος άλλων· τέτοιοι είναι όσοι κερδίζουν τη ζωή τους από τη δουλειά τους· αυτή είναι, κατά κύριο λόγο, η περίπτωση των γεωργών και, από όλους τους άλλους, η περίπτωση αυτών που ασκούν χειρωνακτικά επαγγέλματα). Αυτούς, επίσης, που μπορούν να ελέγχουν τον εαυτό τους ― γιατί αυτοί δεν μπορούν να είναι άδικοι. Για τον ίδιο λόγο και αυτούς που δεν ανακατεύονται στις ξένες υποθέσεις.

(25) Αγαπούμε επίσης και κάνουμε φίλους μας αυτούς με τους οποίους επιθυμούμε να γίνουμε φίλοι (αν δείχνουν καθαρά ότι το επιθυμούν και αυτοί)· τέτοιοι είναι οι ενάρετοι άνθρωποι και αυτοί που έχουν καλό όνομα ― είτε ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους, είτε ανάμεσα στους πιο διαλεχτούς, είτε ανάμεσα σε αυτούς που θαυμάζουμε, είτε ανάμεσα σε αυτούς που μας θαυμάζουν. Επίσης αυτούς που είναι μια ευχαρίστηση να περνάς παρέα τη μέρα σου μαζί τους· (30) τέτοιοι είναι οι βολικοί άνθρωποι, αυτοί που δεν ζητούν να ελέγχουν τα σφάλματα των άλλων, αυτοί που δεν τα βάζουν με όλους και δεν τσακώνονται με όλους (όσοι τα κάνουν όλα αυτά είναι άνθρωποι εριστικοί, και οι εριστικοί άνθρωποι φαίνεται να έχουν επιθυμίες αντίθετες με τις δικές μας)· τέτοιοι είναι επίσης οι άνθρωποι που ξέρουν να πειράζουν, αλλά και να δέχονται το πείραγμα: και των δύο αυτών κατηγοριών τα άτομα στοχεύουν στο ίδιο πράγμα, αφού έχουν τη δύναμη και να δέχονται το πείραγμα και να πειράζουν τους άλλους με χάρη. (35) Αγαπούμε επίσης και κάνουμε φίλους μας αυτούς που επαινούν τις καλές μας ιδιότητες, ιδίως εκείνες που φοβούμαστε πως δεν τις έχουμε. [1381b] Όπως και αυτούς που έχουν καθαρή εξωτερική εμφάνιση, καθαρά ρούχα, καθαρό γενικά τρόπο ζωής. Αυτούς, επίσης, που δεν σπεύδουν να κάνουν τα σφάλματά μας ή τις ευεργεσίες που μας έχουν κάνει αφορμή για να μας ψέξουν: και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για ανθρώπους που τους αρέσει να ελέγχουν και να επικρίνουν τους άλλους. Αγαπούν, επίσης, οι άνθρωποι και κάνουν φίλους τους αυτούς που δεν μνησικακούν και δεν φυλάγουν μέσα τους παράπονα για το κακό που τους έχει γίνει, (5) αλλά έχουν εύκολη τη συμφιλίωση: όπως τους βλέπουν να συμπεριφέρονται στους άλλους, ίδιοι, λένε, θα είναι και σ' αυτούς. Επίσης αυτούς που δεν κακολογούν ούτε καταγράφουν τις ελλείψεις ―των αλλωνών ή των φίλων τους― αλλά μόνο τα καλά τους: έτσι κάνουν οι καλοί άνθρωποι. Επίσης αυτούς που δεν αντιμιλούν στον θυμωμένο ή στον σοβαρά απασχολημένο με κάτι: (10) όσοι δεν συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο είναι άνθρωποι εριστικοί. Επίσης αυτούς που τους δείχνουν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αισθήματα σεβασμού και ευλάβειας· που τους θαυμάζουν, λ.χ., ή τους θεωρούν καλούς ανθρώπους και ευχαριστιούνται μαζί τους και μάλιστα όταν τους δείχνουν τέτοια αισθήματα για πράγματα για τα οποία οι ίδιοι επιθυμούν να τους θαυμάζουν οι άλλοι ή να τους θεωρούν καλούς ή ευχάριστους ανθρώπους. (15) Κάνουν επίσης φίλους τους αυτούς που τους μοιάζουν και έχουν τις ίδιες με αυτούς ασχολίες ― φτάνει να μη γίνονται ενοχλητικοί στους ίδιους και να μη κερδίζουν με τον ίδιο τρόπο τη ζωή τους γιατί τότε γίνεται αυτό που λέμε «ο κανατάς μισεί τον κανατά». Επίσης αυτούς με τους οποίους έχουν τις ίδιες επιθυμίες ― με τον όρο, βέβαια, ότι μπορούν να τις ικανοποιήσουν και οι δύο· αλλιώς θα συμβεί ό,τι και στην προηγούμενη περίπτωση. Επίσης αυτούς με τους οποίους έχουν τέτοιου είδους σχέσεις, ώστε να μη ντρέπονται να κάνουν μπροστά τους πράγματα που δεν συνάδουν με το καλό όνομα (20) ― με τον όρο, φυσικά, ότι η διαγωγή αυτή δεν οφείλεται σε περιφρόνηση. Επίσης αυτούς μπροστά στους οποίους ντρέπονται να κάνουν πράγματα που είναι πράγματι κακά. Αυτούς επίσης με τους οποίους έχουν τη φιλοδοξία να αναμετριούνται, ή αυτούς των οποίων θέλουν να προκαλούν τη ζηλοτυπία, όχι όμως τον φθόνο: όλους αυτούς ή τους αγαπούν ή θέλουν να τους έχουν φίλους τους. Επίσης αυτούς που οι ίδιοι είναι πρόθυμοι να τους βοηθήσουν να πετύχουν κάτι καλό ― φτάνει να μη προκύψουν για τους ίδιους κακά μεγαλύτερα από το καλό που θα κερδίσουν εκείνοι. Επίσης αυτούς που όποιον αγαπούν, (25) τον αγαπούν το ίδιο παρόντα ή απόντα· να γιατί όλοι αγαπούν και θέλουν φίλους τους αυτούς που δείχνουν τέτοιου είδους αισθήματα απέναντι σε πρόσωπα που έχουν πια πεθάνει.

Γενικά αυτούς που αγαπούν πάρα πολύ τους φίλους τους και δεν τους εγκαταλείπουν στις δύσκολες στιγμές τους· ο λόγος είναι ότι από όλους τους καλούς οι άνθρωποι αγαπούν πολύ περισσότερο αυτούς που είναι καλοί φίλοι. Επίσης αυτούς που δεν υποκρίνονται μπροστά τους· τέτοιοι είναι οι άνθρωποι που δεν διστάζουν να τους μιλούν και για τα ελαττώματά τους· (30) το είπαμε πιο πριν: μπροστά στους φίλους μας δεν ντρεπόμαστε να κάνουμε πράγματα που δεν συνάδουν με το καλό όνομα· αν λοιπόν αυτός που ντρέπεται δεν είναι φίλος, θα πρέπει λογικά να είναι φίλος αυτός που δεν ντρέπεται. Επίσης αυτούς που δεν μας προκαλούν κανέναν φόβο, αλλ', ίσα ίσα, ένα αίσθημα ασφάλειας· ποιος, αλήθεια, αγαπάει και θέλει για φίλο του έναν άνθρωπο που του προκαλεί φόβο;

Είδη φιλίας: η φιλία των συντρόφων, η φιλία των μελών μιας οικογένειας, η φιλία των συγγενών, και άλλα παρόμοια.

(35) Τη φιλία τη γεννάει το να κάνει κανείς μια χάρη, το να την κάνει δίχως να του τη ζητήσουν, και αφού την κάνει να μη την κοινολογήσει· γιατί τότε φαίνεται ότι έγινε για τον φίλο και όχι για κάποιον άλλο λόγο.

[1382a] Όσο για την έχθρα και το μίσος, είναι φανερό ότι μπορούμε να τα αναλύσουμε ως αντίθετα προς όσα είπαμε. Την έχθρα τη γεννούν η οργή, η κακεντρεχής εναντίωση στη θέλησή μας, η διαβολή. Η οργή γεννιέται από πράγματα που στρέφονται προσωπικά εναντίον μας, ενώ μίσος υπάρχει και όταν τα πράγματα δεν στρέφονται προσωπικά εναντίον μας: μόλις σχηματίσουμε τη γνώμη πως ένας άνθρωπος έχει τον τάδε χαρακτήρα, (5) τον μισούμε. Έπειτα η οργή στρέφεται εναντίον συγκεκριμένων προσώπων, του τάδε ή του τάδε, π.χ. εναντίον του Καλλία ή εναντίον του Σωκράτη, ενώ το μίσος το αισθανόμαστε και για κατηγορίες ανθρώπων: όλοι μας μισούμε τους κλέφτες ή τους συκοφάντες. Την οργή τη θεραπεύει ο χρόνος, ενώ το μίσος δεν έχει γιατρειά. Η οργή επιθυμεί να προξενήσει προσωρινή στενοχώρια, ενώ το μίσος μόνιμη βλάβη: ο θυμωμένος θέλει να γίνει αντιληπτός από τον άλλον, ενώ αυτός που μισεί δεν δίνει καμιά σημασία σ' αυτό. (10) Τα οδυνηρά πράγματα γίνονται αντιληπτά με τις αισθήσεις, ενώ τα μέγιστα κακά (η αδικία, ας πούμε, ή η παραφροσύνη) ελάχιστα γίνονται αντιληπτά με τις αισθήσεις· πραγματικά, η παρουσία της κακίας δεν προκαλεί καμία λύπη. Η οργή συνοδεύεται από λύπη, το μίσος όχι: όλοι το ξέρουμε πως ο θυμωμένος είναι στενοχωρημένος, ενώ δεν είναι εκείνος που μισεί. Εκτός αυτού, ο θυμωμένος μπορεί κάποτε, ύστερα από πολλά, να νιώσει συμπόνια γι' αυτόν με τον οποίο ήταν θυμωμένος· ο άλλος σε καμιά περίπτωση· (15) ο θυμωμένος ένα μόνο θέλει: να υποφέρει με τη σειρά του και αυτός με τον οποίο ο ίδιος είναι θυμωμένος, ενώ αυτός που μισεί επιθυμεί να πάψει να υπάρχει ο άλλος.

Είναι λοιπόν ―από αυτά που είπαμε― φανερό ότι είναι δυνατό από τη μια να αποδείξει ο ρήτορας ότι τα τάδε άτομα είναι πράγματι εχθροί μεταξύ τους ή φίλοι, και αν δεν είναι, να τους παρουσιάσει ως εχθρούς ή φίλους, και αν οι ίδιοι ισχυρίζονται πως είναι, να ανατρέψει τους ισχυρισμούς τους, και από την άλλη, σ' αυτούς που από θυμό ή έχθρα παίρνουν αντίπαλη θέση, να αναγάγει την αντίπαλη θέση τους σε όποιον από τους δύο λόγους προτιμήσει.

(ΑΡΙΣΤ Ρητ 1380b35–1383b10: Λόγος περὶ παθῶν)
Μτφρ. Δ. Λυπουρλής. 2002. Αριστοτέλης. Ρητορική Βιβλίο Πρώτο.Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος.

***  Η Τοκογλυφία στην Αρχαία Ελλάδα και η Άποψη του Αριστοτέλη  
 

Δικαίως Κτω     (Να αποκτάς κάτι τίμια-δίκαια)
Εγγύην Φεύγε  (Να αποφεύγεις να εγγυάσαι για κάποιον ή για κάτι).
Κτώμενος Ήδου    (Να ευχαριστιέσαι απ’ αυτά που αποκτάς και να μην είσαι άπληστος, αλλά αυτάρκης).
Πλούτω Απόστει  (Να αποστασιοποιείσαι από τον πλούτο – Δελφικό Παράγγελμα) 

Η λέξη «τόκος» στα αρχαία ελληνικά, προερχόμενη από το ρήμα τίκτω (=γεννώ) σημαίνει τον τοκετό, τη γέννα (π.χ ο Σωκράτης ορίζει τον έρωτα στο «Συμπόσιο του Πλάτωνα σαν «τόκο εν καλώ», δηλαδή σαν η γέννηση ενός τέκνου της ψυχής σε ένα ωραίο μέρος, με την έννοια ότι ερωτεύεται εκείνον ή εκείνην που σε βοηθά να γεννήσεις εκείνα που ήδη κυοφορείς μέσα της στην ψυχή σου). Σημαίνει επίσης το χρόνο του τοκετού. Μεταγενέστερα σήμαινε οτιδήποτε το τεχθέν, το γόνο το γέννημα, το τέκνο, τον υιό. Τελικά έφτασε να σημαίνει και το κέρδος που επιφέρουν τα δανειζόμενα για ένα ορισμένο διάστημα χρήματα, με την έννοια ότι αυτά γεννούν καινούριο (επιπλέον) χρήμα ή σύμφωνα με τον Αριστοτέλη διότι όπως τα παιδιά που γεννιούνται μοιάζουν με τους γονείς τους, έτσι και ο τόκος είναι ένα νόμισμα που γεννιέται από το ίδιο το νόμισμα.

Από την άλλη μεριά το ρήμα «γλύφω» σημαίνει λαξεύω, σμιλεύω, χαράσσω.

Η σύνθετη έτσι λέξη τοκο-γλύφος σημαίνει ετοιμολογικά αυτόν που χαράσσει τους τόκους (πάνω στις σανίδες της τράπεζάς του) και κατ’ επέκταση αυτός που τους υπολογίζει μέχρι του τελευταίου λεπτού, ο αισχροκερδής δηλαδή τοκιστής και τελικά αυτός που δανείζει με τόκο μεγαλύτερο από αυτόν που ορίζει ο νόμος.

Ας δώσουμε όμως και την ετυμολογική σημασία της λέξης «νόμισμα». Το ουσιαστικό αυτό προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «νομίζω» που είχε τις εξής σημασίες: αναγνωρίζω ως νόμο, έχω ως πατροπαράδοτη συνήθεια, ακολουθώ τις παραδόσεις, τηρώ έθιμα, συνηθίζω, αναγνωρίζω, σέβομαι, τιμώ, εισάγω συνήθεια, παραδέχομαι ως νόμιμο, ορίζω νομίμως και τελικά με το χρόνο έφτασε να σημαίνει ό,τι και σήμερα, δηλαδή θεωρώ, φρονώ, πιστεύω.

Νόμισμα λοιπόν στην πρωταρχική σημασία του είναι αυτό που έχει καθιερωθεί από κάποια παλιά συνήθεια, το νενομισμένο έθος, το έθιμο, το καθιερωμένο, ο θεσμός. Λέει έτσι ο Σοφοκλής στην «Αντιγόνη» «ουδέν ανθρώποισιν οίον άργυρος κακόν νόμισμ’ έβλαστε». Από αυτή την πρωταρχική σημασία έφτασε να σημαίνει τελικά και το ισχύον ή κυκλοφορούν χρήμα σε μια επικράτεια. Ο Αριστοτέλης παρατηρεί επιγραμματικά στα Νικομάχεια: «οίον δ’ υπ’άλλαγμα της χρείας το νόμισμα γέγονε κατά συνθήκην, και δια τούτο τούνομα έχει νόμισμα, ότι ου φύσει, αλλά νόμω εστί».

Η τοκογλυφία στην στην αρχαία Ελλάδα άρχισε να γίνεται πρόβλημα μετά την εισαγωγή των νομισμάτων. Πριν από αυτά, ο γεωργός δανειζόταν διάφορα εμπορεύματα και επέστρεφε το δάνειο με τη συγκομιδή του. Όταν όμως εισήχθη το νόμισμα, ήταν αναγκασμένος πια να δανείζεται χρήματα για να αγοράσει προμήθειες. Κατά την συγκομιδή όμως τα προϊόντα ήταν άφθονα και οι τιμές χαμηλές, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εξοφλήσει τα δάνειά του. Με τον τρόπο αυτό έχανε τελικά την ιδιοκτησία της γης που κατείχε, η οποία άρχισε να συγκεντρώνεται στα χέρια μια ολιγαρχίας.

Το πρόβλημα αυτό κατέστη τελικά πολύ μεγάλο και γι’ αυτό ο Σόλωνας αναγκάστηκε τον 6ο π.Χ αιώνα να επιβάλει τη Σεισάχθεια (=σείω + άχθος), την αποτίναξη δηλαδή των βαρών ή χρεών των πολιτών, ακυρώνοντας όλα τα μέχρι τότε τοκογλυφικά δάνεια κι επιστρέφοντας τη γη στους αγρότες. Αργότερα, όταν η Ρώμη αντιμετώπισε ανάλογο πρόβλημα, ο Ιούλιος Καίσαρας εφήρμοσε ανάλογη νομοθεσία με αυτή του Σόλωνα.

Ο Αριστοτέλης θεωρούσε την τοκογλυφία σαν ένα είδος κλοπής. Όπως ήδη σημειώσαμε, το χρήμα γι’ αυτόν δεν υπάρχει από τη φύση, αλλά από το νόμο, ο νόμος το καθιερώνει και το επιβάλλει. Η τοκογλυφία τελικά καθίσταται μια διαστροφή της φυσικής διαδικασίας της γέννησης, καθόσον το χρήμα, παρότι το ίδιο είναι στείρο, καθιερώνεται με νόμο να παράγει-γεννάει με τον τόκο άλλο χρήμα. Η τοκογλυφία ή «οβολοστατική» εναντιώνεται έτσι τόσο στη φύση όσο και στον ορθό λόγο και είναι ανάξια για έναν ελεύθερο και ηθικό άνθρωπο.

Όπως παρατηρεί ο Αριστοτέλης, οι δυσκολίες της άμεσης ανταλλαγής προϊόντων οδήγησαν τελικά στην ανάπτυξη της έμμεσης ανταλλαγής με την εισαγωγή του νομίσματος σαν ενός μέτρου ανταλλακτικής αξίας των προϊόντων. Έτσι οι άνθρωποι επιδίωξαν για το συμφέρον του εμπορίου να αποκτήσουν χρήμα, με αποτέλεσμα ο φυσικός προορισμός της ανταλλαγής των προϊόντων για την πληρέστερη ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών να υποκατασταθεί από τη συσσώρευση απλά χρημάτων σαν αυτοσκοπό, με τη χειρότερη μάλιστα έκφρασή της της τοκογλυφίας. Ο αρχικός σκοπός του χρήματος ήταν να βοηθήσει στις ανταλλαγές και όχι να αυξάνεται μέσω του τόκου! Η πρακτική λοιπόν του δανεισμού με τόκο είναι αφύσικη και παράλογη διότι το κέρδος που δημιουργείται εδώ βγαίνει από το ίδιο το νόμισμα και δεν ανταποκρίνεται πια στο σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε το νόμισμα. Το νόμισμα επινοήθηκε με σκοπό τη διευκόλυνση των ανταλλαγών, ενώ ο τόκος πολλαπλασιάζει την ποσότητα του ίδιου του χρήματος. Ο τρόπος αυτός για να κερδίζεις χρήματα είναι για τον Αριστοτέλη φαύλος και ενάντιος στη φύση» (Αριστοτέλης, Πολιτικά).

Λέει επιγραμματικά ο Αριστοτέλης:

Η χρήση κάθε κτήματος γίνεται με δυο τρόπους. Και στους δυο χρησιμοποιείται το ίδιο πράγμα όχι όμως με τον ίδιο τρόπο. Ο ένας ταιριάζει στη φύση του, ο άλλος δεν ταιριάζει• για παράδειγμα το υπόδημα χρησιμοποιείται με δυο τρόπους, ή το φοράει κανείς ή το ανταλλάσσει με άλλο είδος και οι δυο είναι τρόποι χρήσης του υποδήματος γιατί εκείνος που δίνει το υπόδημα σε όποιον το χρειάζεται με αντάλλαγμα νόμισμα ή τροφή, χρησιμοποιεί το υπόδημα, όχι όμως με τον ταιριαστό τρόπο, γιατί το υπόδημα δεν κατασκευάστηκε για να ανταλλάσσεται…

Γιατί όσοι ανήκαν στην οικογένεια είχαν τα πάντα κοινά, ενώ οι άλλοι, ζώντας χωριστά, χρειάζονταν άλλοι άλλα, οπότε για τις ανάγκες τους έκαναν ανταλλαγές, όπως κάνουν ακόμα πολλά βαρβαρικά έθνη. Ανταλλάσσουν μεταξύ τους τα απαραίτητα για τη ζωή και τίποτα περισσότερο για παράδειγμα δίνουν κρασί και παίρνουν σιτάρι και καθετί από τα υπόλοιπα απαραίτητα πράγματα. Μια τέτοια ανταλλαγή δεν είναι ούτε αφύσικη ούτε αποτελεί κλάδο της τέχνης της απόκτησης (αφού γινόταν μόνο για να καλυφθούν κενά της φυσικής αυτάρκειας) απ' αυτή όμως προήλθε κατ' αναλογία εκείνη.

Αναγκαστικά χρησιμοποιήθηκαν τα νομίσματα όταν οι κάτοικοι μιας χώρας εξαρτώνταν περισσότερο από μια άλλη χώρα με το να εισάγουν όσα τους έλειπαν και να εξάγουν όσα τους περίσσευαν. Δεν ήταν εύκολο να μεταφερθούν όλα τα αναγκαία, γι' αυτό συμφώνησαν μεταξύ τους να δίνουν και να παίρνουν στις συναλλαγές κάτι χρήσιμο και ταυτόχρονα εύχρηστο για τις βιοτικές ανάγκες, όπως για παράδειγμα σίδερο ή ασήμι ή κάτι παρόμοιο. Στην αρχή καθόρισαν το μέγεθος και το βάρος κι έπειτα του έδωσαν κάποιο ιδιαίτερο γνώρισμα για να γλιτώσουν από συχνά μετρήματα, επειδή το ιδιαίτερο γνώρισμα ορίστηκε ως απόδειξη της αξίας του.

Όταν επινοήθηκε το νόμισμα για τις ανάγκες των συναλλαγών, παρουσιάστηκε κι ένα άλλο είδος της τέχνης απόκτησης πλούτου, το λιανικό εμπόριο, που ίσως αρχικά να γινόταν απλά, αργότερα όμως έγινε πιο περίπλοκο εξαιτίας της εμπειρίας που υπαγόρευε πώς θα αποκομιζόταν μεγαλύτερο κέρδος. Έτσι επικράτησε η άποψη ότι η χρηματιστική σχετίζεται κυρίως με το νόμισμα και έχει κύριο έργο της την εξασφάλιση μεγαλύτερου κέρδους, επειδή προσπορίζει πλούτο και χρήματα. Αλλοι υποστηρίζουν ότι πολλές φορές πλούτος είναι το πλήθος των νομισμάτων, επειδή μ' αυτό ασχολούνται η χρηματιστική και το λιανικό εμπόριο. Αλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι το νόμισμα είναι χωρίς αντίκρυσμα και είδος απόλυτα συμβατικό, χωρίς καμιά φυσική αξία, κι ότι, αν αλλάξουν οι συμφωνίες που το δημιούργησαν, δεν θα έχει καμιά αξία και δεν θα είναι χρήσιμο για την προμήθεια των αναγκαίων και ότι, έστω κι αν κάποιος έχει πολλά νομίσματα, πολλές φορές δεν θα έχει ούτε την απαραίτητη τροφή. Ωστόσο φαίνεται παράδοξο πώς κάποιος, ενώ είναι πλούσιος, κινδυνεύει να πεθάνει από την πείνα, όπως εκείνος ο Μίδας, για τον οποίο μυθολογείται πως εξαιτίας της άπληστης ευχής του προς τους θεούς, όλα όσα υπήρχαν γύρω του γίνονταν χρυσάφι. Γι' αυτό σκέπτονται σωστά όσοι ζητούν κάποιον άλλο διαχωρισμό του πλούτου από τη χρηματιστική. Άλλο είναι η χρηματιστική και άλλο ο φυσικός πλούτος, κι αυτά είναι μέρη της διοίκησης του οίκου, ενώ το λιανικό εμπόριο προσπορίζει πλούτο, όχι με κάθε τρόπο, αλλά μόνο με τη συναλλαγή. Θεωρείται πως τούτη σχετίζεται με το νόμισμα, επειδή το νόμισμα είναι στοιχείο και το όριο της συναλλαγής, και δεν υπάρχει τέλος σε τούτο τον πλούτο που προέρχεται από την τέχνη της απόκτησης περιουσίας.

...

Όσοι επιδιώκουν και την καλή διαβίωση, επιζητούν τις σωματικές απολαύσεις, ώστε, επειδή αυτό φαίνεται να ενυπάρχει μέσα στην απόκτηση, όλη η φροντίδα επικεντρώνεται στην απόκτηση χρήματος. Έτσι δημιουργήθηκε και το άλλο είδος της χρηματιστικής. Κι επειδή την απόλαυση την επιζητούν υπερβολικά, επιζητούν και τα μέσα που την εξασφαλίζουν κι αν δεν μπορούν να τα εξασφαλίσουν με τη χρηματιστική, το επιδιώκουν με άλλους τρόπους χρησιμοποιώντας τον καθένα με τρόπο που αντίκειται στη φύση. Φυσικός προορισμός της ανδρείας δεν είναι να αποφέρει χρήματα, αλλά να εμπνεύσει εμπιστοσύνη.

Πρέπει μάλιστα, όπως είπαμε και πριν, τα αγαθά να υπάρχουν στη φύση, γιατί έργο της φύσης είναι να παρέχει τροφή σ' ό,τι γεννιέται. Κάθε γεννήτορας πρέπει να δώσει τροφή στο τέκνο του. Γι' αυτό και η τέχνη της απόκτησης τροφών από φρούτα και ζώα είναι κάτι το φυσικό. Κι επειδή κι αυτή έχει δύο είδη, όπως είπαμε και πριν, δηλαδή το λιανικό εμπόριο και τη διαχείριση του οίκου, είναι αναγκαία και αξιέπαινη, ενώ η τέχνη της συναλλαγής δίκαια κατακρίνεται, αφού το κέρδος δεν είναι φυσικό, αλλά ο ένας κερδίζει από τον άλλο.

Κι εδώ η ουσία των λόγων του για την τοκογλυφία - παραθέτουμε και το αρχαίο κείμενο:

«Ευλογώτατα μισείται η οβολοστατική διά το απ’ αυτού του νομίσματος είναι την κτήσιν και ουκ εφ’ όπερ επορίσθη, ο δε τόκος αυτό ποιεί πλέον (όθεν και τού’ νομα τουτ’ είληφεν όμοια γαρ τα τικτόμενα τοις γεννώσιν αυτά έστιν, ο δε τόκος γίνεται νόμισμα εκ νομίσματος) ώστε και μάλιστα παρά φύσιν ούτως των χρηματιστών εστίν» (Αριστοτέλης, Πολιτικά 1258 β, 2).

Γι' αυτό πολύ εύλογα η τοκογλυφία είναι μισητή, επειδή το κέρδος προέρχεται από το ίδιο το νόμισμα κι όχι από τη χρήση, για την οποία προορίστηκε. Ενώ επινοήθηκε για χάρη της συναλλαγής, το νόμισμα πολλαπλασιάζεται από τον τόκο (γι' αυτό άλλωστε και ο τόκος ονομάστηκε έτσι γιατί όπως τα γεννήματα είναι όμοια με τους γεννήτορες τους, έτσι και ο τόκος είναι γέννημα χρημάτων από χρήματα). Επομένως απ' όλους τους τρόπους απόκτησης πλούτου βασικά αυτός είναι ο πιο αφύσικος.      Πηγή:  zougla.gr

***   Ποια είναι η καλύτερη ώρα για διάβασμα, γυμναστική και... Facebook

     

Οι περισσότεροι άνθρωποι οργανώνουν τον χρόνο τους αναλόγως με τις υποχρεώσεις τους. Εργασία, μετακινήσεις, σχολικά προγράμματα και κοινωνικές εκδηλώσεις ορίζουν την ζωή μας και μοιραία επισκιάζουν τους κιρκάδιους ρυθμούς - το βιολογικό μας ρολόι το οποίο δεν καθορίζει μόνο το πότε πρέπει να ξυπνήσουμε και πότε να μπούμε για ύπνο, αλλά και όλες τις σωματικές λειτουργίες.

Όσο δύσκολος κι αν είναι, όμως, ο συγχρονισμός ζωής-βιολογικών ρυθμών, αξίζει τον κόπο να τον δοκιμάσει κανείς, καθώς ολοένα περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι αν καταφέρουμε να προσαρμόσουμε τη ζωή μας στο βιολογικό πρόγραμμά μας, μπορούμε να αποκομίσουμε σημαντικά οφέλη.

Όπως εξηγεί ο δρ Στήβ Κάι, καθηγητής Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, η διαταραχή των κιρκάδιων ρυθμών έχει σχετισθεί με πολλά προβλήματα υγείας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η κατάθλιψη, η άνοια και η παχυσαρκία.

Αντιθέτως, όταν το βιολογικό ρολόι συγχρονίσει τους μεταβολικούς, καρδιαγγειακούς και συμπεριφορικούς ρυθμούς του στο φως της ημέρας και σε άλλα φυσικά ερεθίσματα, ο οργανισμός ομαλοποιείται και η υγεία προστατεύεται, προσθέτει.

Η αλήθεια είναι πως το βιολογικό ρολόι λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο σε κάθε άνθρωπο, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τον συγχρονισμό των βιολογικών ρυθμών με τους ρυθμούς της ζωής.

Τα καλά νέα, όμως, είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν έναν μέσο όρο βιολογικών ρυθμών όσον αφορά τον ύπνο και την αφύπνιση, και μονάχα μια μικρή μειονότητα παρεκκλίνει από αυτόν.

Η μειονότητα αυτή είτε είναι πολύ πρωινοί τύποι και πολύ πιο αποδοτικοί νωρίς το πρωί, είτε κοιμούνται αργά, ξυπνάνε αργά και έτσι αποδίδουν καλύτερα το απόγευμα. Όλοι οι άλλοι, όμως, ανήκουν στον προαναφερθέντα μέσο όρο, που εν πολλοίς ξυπνάει γύρω στις 7-8 το πρωί και χρειάζεται ύπνο γύρω στις 11-12 το βράδυ (βέβαια, το αν κοιμούνται τόσο πολύ, είναι άλλο θέμα).

Νοητικές εργασίες

Τι έχουν δείξει οι μελέτες για το βιολογικό μας «ωράριο»; Όταν το θέμα λ.χ. είναι οι νοητικές εργασίες, οι περισσότεροι ενήλικες αποδίδουν καλύτερα αργά το πρωί, απαντά ο δρ Κάι. Καθώς η σωματική θερμοκρασία αρχίζει να αυξάνεται μετά το πρωινό ξύπνημα και συνεχίζει την αύξησή της έως το μεσημέρι, η λειτουργική μνήμη, η εγρήγορση και η συγκέντρωση σταδιακά βελτιώνονται, ενώ ένα ζεστό πρωινό ντους μπορεί να επιταχύνει την όλη διαδικασία, εξηγεί.

Η ικανότητα εστίασης της προσοχής και συγκέντρωσης τυπικά αρχίζουν μετά το μεσημέρι να φθίνουν. Η προσοχή των περισσότερων ανθρώπων εύκολα αποσπάται από τις 12 το μεσημέρι έως τις 4 το απόγευμα, σύμφωνα με περυσινή μελέτη του δρος Ρόμπερτ Μάτσοκ, αναπληρωτή καθηγητή Ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.

Η εγρήγορση τείνει να «βουλιάζει» μετά την κατανάλωση ενός γεύματος, σύμφωνα με την ίδια μελέτη. Γύρω στις 2 το μεσημέρι, εξάλλου, αρχίζει να γίνεται έντονη η υπνηλία, γι’ αυτό και είναι κατάλληλη ώρα για έναν σύντομο (20 έως 30 λεπτά) μεσημεριανό ύπνο.

Κούραση

Παραδόξως, η κούραση μπορεί να μας κάνει πιο δημιουργικούς. Οι περισσότεροι ενήλικες κατορθώνουν να χειριστούν καλύτερα το απόγευμα, όταν είναι κουρασμένοι, προβλήματα που απαιτούν δημιουργική σκέψη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2011 στην επιθεώρηση «Thinking & Reasoning».

Στη μελέτη αυτή, επιστήμονες από το Κολέγιο Albion, στο Μίσιγκαν, ζήτησαν από 428 φοιτητές να λύσουν μία σειρά προβλημάτων, άλλα εκ των οποίων απαιτούσαν αναλυτική σκέψη και άλλα καινοτόμα (δημιουργική). Οι επιδόσεις τους στο δεύτερο είδος προβλημάτων ήταν σαφώς καλύτερη τις προχωρημένες ώρες της ημέρας, που ένιωθαν κουρασμένοι, ενώ εκείνες στο πρώτο είδος προβλημάτων δεν άλλαζε στη διάρκεια της ημέρας.

Οι ερευνητές εκτίμησαν ότι η κόπωση πιθανώς επιτρέπει στο μυαλό να «περιπλανιέται» περισσότερο, με αποτέλεσμα να αναζητά ελεύθερα εναλλακτικής λύσεις που ειδάλλως δεν θα σκεφτόταν.

Επικοινωνία

Η online επικοινωνία με φίλους και συναδέλφους επίσης έχει τις ώρες της, σύμφωνα με άλλες μελέτες. Η αποστολή email νωρίς το πρωί είναι το «αντίδοτο» στον καταιγισμό των εισερχομένων, πολλά εκ των οποίων δεν διαβάζουμε ποτέ.

Αντίστοιχα, η ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter και το Facebook, νωρίς το πρωί (γύρω στις 8 με 9) μπορεί να εκκινήσει με χαμόγελα την ημέρα, διότι αυτές είναι οι ώρες που συνήθως δημοσιεύονται τα πιο χαρούμενα, αισιόδοξα μηνύματα και λιγοστεύουν οι πιθανότητες να δημοσιευτούν μηνύματα γεμάτα φόβο, απογοήτευση, θυμό ή ενοχές, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2011 στο επιστημονικό περιοδικό «Science».

Στη μελέτη αυτή είχαν αναλυθεί 509 εκατομμύρια tweets που είχαν στείλει σε διάστημα δύο ετών 2,4 εκατομμύρια χρήστες του Tweeter - και τα ευρήματά της αποδόθηκαν από τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κορνέλ που την πραγματοποίησαν στο ότι ο ύπνος μάς ανανεώνει και μας κάνει να βλέπουμε πιο αισιόδοξα τη ζωή.

Η περίοδος της... πρωινής ευφορίας, πάντως, κορυφώνεται 1-1,5 ώρα αργότερα στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου - ίσως διότι είθισται να κοιμόμαστε περισσότερο τις δύο τελευταίες μέρες της εβδομάδας.

Αν, πάντως, κάποιος θέλει ό,τι γράψει στο Twitter να αντιγραφεί από άλλους, καλύτερα είναι να το αναρτήσει μετά 3 το μεσημέρι και 6 το απόγευμα, διότι αυτές είναι οι ώρες όταν πολλοί δεν έχουν την ενέργεια να γράψουν κάτι δικό τους και «ποστάρουν» ό,τι τους αρέσει απ’ όσα γράφουν οι άλλοι.

Αντίστοιχα, αν θέλει να πάρει πολλά like σε ό,τι γράψει στο Facebook, καλύτερα είναι να κάνει τα «ποσταρίσματά» του προς το βράδυ - γύρω στις 8 μ.μ. είναι η καλύτερη ώρα, διότι οι περισσότεροι έχουν επιστρέψει στο σπίτι και μπαίνουν στο fb για να χαλαρώσουν, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Τα μεγάλα «δράματα» και στα δύο, πάντως, συμβαίνουν μεταξύ 10-11 το βράδυ, κατά τον δρα Σκοτ Άντριου Γκόλντερ, από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ, διότι τότε είναι που ο περισσότερος κόσμος κάνει τα πιο συναισθηματικά φορτισμένα post.

Γυμναστική

Αν, εξάλλου, αναζητάτε την καλύτερη ώρα της ημέρας για να κάνετε γυμναστική, ακούστε το βιολογικό σας ρολόι. Οι επιδόσεις στη γυμναστική είναι συνήθως οι καλύτερες και ο κίνδυνος τραυματισμού ο μικρότερος από τις 3 το μεσημέρι έως τις 6 το απόγευμα, κατά τον δρα Μάικλ Σμολένσκυ, πρόσεδρο καθηγητή Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Ώστιν.

Η μυϊκή δύναμη, εξάλλου, τείνει να κορυφώνεται μεταξύ 2 το μεσημέρι και 6 το απόγευμα - φτάνει να είναι κατά 6% υψηλότερη απ’ ό,τι τις άλλες ώρες της ημέρας - γεγονός που σημαίνει ότι αυτές είναι οι καλύτερες ώρες και για χειρωνακτικές εργασίες.

Την σωματική καταπόνηση αργά το απόγευμα διευκολύνει και η πνευμονική λειτουργία, η οποία είναι κατά 17,6% πιο αποδοτική στις 5 το απόγευμα απ’ ό,τι στις 12 το μεσημέρι, σύμφωνα με μελέτη σε 4.756 εθελοντές από επιστήμονες του Ιατρικού Κολεγίου Albany, στη Νέα Υόρκη.

Ο συντονισμός ματιού-χεριού επίσης είναι καλύτερος αργά το απόγευμα, ενώ οι αρθρώσεις και οι μύες είναι έως και 20% πιο ευλύγιστοι το απόγευμα, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο κίνδυνος τραυματισμού κατά τις κοπιώδεις σωματικές δραστηριότητες. Αντιθέτως, οι αρθρώσεις και οι μύες είναι πιο δύσκαμπτοι το πρωί που ξυπνάμε.

Φαγητό

Υπάρχει, άραγε, καλύτερη ώρα για να φάμε; Αν ο στόχος είναι η αποφυγή των περιττών κιλών, ίσως πρέπει να περιορίσετε το φαγητό τις ώρες που ο οργανισμός λειτουργεί στον υπερθετικό βαθμό και όχι όταν... σκουντουφλάτε από τη νύστα.

Μελέτη σε ποντίκια που δημοσιεύθηκε πέρυσι τον Μάιο στο ιατρικό περιοδικό «Cell Metabolism» έδειξε πως όταν τα ζώα έτρωγαν το φαγητό τους τις οκτώ ώρες της ημέρας που φυσιολογικά είναι στη μέγιστη εγρήγορση και ενεργητικότητα, ήταν κατά 40% πιο αδύνατα και είχαν χαμηλότερη χοληστερόλη και σάκχαρο απ’ ό,τι ομάδα συνομηλίκων τους ζώων που έτρωγαν σκόρπια μέσα στην ημέρα ακριβώς τις ίδιες (άφθονες) θερμίδες.

Αν και επί του θέματος απαιτούνται περαιτέρω μελέτες, ο δρ Κέι εκτιμά ότι «ως φαίνεται, δεν είμαστε μόνον ό,τι τρώμε, αλλά και πότε το τρώμε».     Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ  , φωτογραφίες διαδίκτυο

***

***  https://www.facebook.com/ArfaraKalamatasMessinias , =ARFARA MESSINIAS   2013.  -     429   φίλοι.-
~****** BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ:
~ http://www.youtube.com/stamos01 ,       = 3082   video.-
~   http://www.youtube.com/stamatios01 , =1572 video.-
~    http://www.youtube.com/vlasiskal , =     1562   video.-
                                               ** Σύνολον   :   6216   βίντεο αναρτημένα .-

~** http://facebook.com/home.php?=home?#!/?ref=home ,   2484   φίλοι   . https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas ,
 ~** https://www.facebook.com/profile.php?id=1037492258  , 257    φίλοι .- https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas ,
https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas?ref=tn_tnmn ,

*** ~ http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2014/01/31-2014.html , Σήμερα  είναι Παρασκευή ανθολογίου   31  Ιανουαρίου  2014 .-
~   http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/01/31-2014.html  , ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Παρασκευή  31  Ιανουαρίου  2014 .-

~***ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ    ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 :
~ http://snsarfara.blogspot.gr/2014/02/01-02-2014.html  , Το αγιάζι  της  ενημέρωσης  Σάββατο 01-02-2014 Φεβρουάριος .-
~ http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/02/2014.html , Παρουσιάσεις  Αθλητικών  ερασιτεχνικών  βίντεο  Ιανουαρίου  Φεβρουαρίου  2014 .-
~  http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/02/02022014.html  , Το αγιάζι της ενημέρωσης Κυριακή 02/02/2014 Φεβρουαρίου  ,-
~ http://snsstamoskal.blogspot.gr/2014/02/03-2014.html  , Το αγιάζι της ενημέρωσης Δευτέρα 03 Φεβρουαρίου 2014 .-
~ http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2014/02/04-2014.html , Ενημέρωση σήμερα Τρίτη 04 Ιανουαρίου 2014 .-
~ http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2014/02/05-2014.html ,  Ενημέρωση Τετάρτη 05 Φεβρουαρίου 2014 .-
~  http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/02/06-2014.html , Ενημέρωση Πέμπτη 06 Φεβρουαρίου 2014 , .-
~ http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/02/07-2014.html , Ενημέρωση  της  Παρασκευής  07  Φεβρουαρίου  2014  .-
~  http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/02/09-2014.html , Το αγιάζι της Κυριακάτικης ενημέρωσης 09 Φεβρουαρίου 2014 .-
~  http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/02/09022014-10-02-2014.html  , Διαδρομές  στην όμορφη  Ελλάδα μας  Κυριακή 09/02/2014 , Δευτέρα 10-02-2014 .-
~ http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/02/10-2014.html  , Το αγιάζι της ενημέρωσης Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2014 .-
~ http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/02/11-2014.html , Το  αγιάζι  της  ενημέρωσης  Τρίτη  11  Φεβρουαρίου  2014  .-
~ http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2014/02/11-2014.html , ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ στην όμορφη Ελλάδα μας Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2014
~  http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2014/02/11-2014.html , Ενημέρωση Τρίτη  11 Ιανουαρίου  2014 .-
~   http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/02/12-2014.html  ,Το  αγιάζι  της  ενημέρωσης  Τετάρτη  12  Ιανουαρίου  2014  .-
``  http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/02/13-2014.html , Το  αγιάζι  της  ενημέρωσης Πέμπτη  13  Φεβρουαρίου  2014  .-
~ http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/02/14-2014.html   , Το αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2014 .-

~   http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/02/14-2014.html ,  Ανθολόγιο Επιλογές  Καταγραφές  Παρασκευή  13 Φεβρουαρίου  2014 .-