Η ελπίδα και ο φόβος, τα πιο αποτελεσματικά όπλα στα χέρια της εξουσίας, διεκδικούν σε λίγες ώρες την ψήφο μας. Ένα ύποπτο αγαθό σταλμένο απ’ τους θεούς και ο γιος του θεού του πολέμου.
Ο Δίας φρόντισε να τοποθετήσει την ελπίδα μέσα στο πιθάρι της Πανδώρας, μαζί με όλες τις συμφορές που έπληξαν την ανθρωπότητα, όταν εκείνη το άνοιξε. Φροντίζοντας να μείνει η ελπίδα στο πιθάρι και στη διάθεση των ανθρώπων, ο Δίας μπορεί να τους κυβερνήσει ευκολότερα. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης ομολογεί πως «ο ηγέτης είναι έμπορος ελπίδας».
Ο φόβος απ’ την άλλη, γιος του Άρη και της Αφροδίτης, μαζί με τον αδελφό του τον Δείμο (τρόμος) συνοδεύουν πάντα τον πατέρα τους στις μάχες. Ο φιλόσοφος Bertrand Russel διαπιστώνει πως «κανένας άνθρωπος ούτε ομάδα ούτε έθνος δεν μπορεί να ενεργήσει ανθρώπινα ή να σκεφθεί σωστά υπό το κράτος ενός μεγάλου φόβου.»
Τι είναι, λοιπόν, πιο επικίνδυνο; Ο φόβος ή η ελπίδα;
Η ελπίδα
«Το όνειρο που βλέπουμε ξυπνητοί είναι η ελπίδα», είπε ο Αριστοτέλης. «Είναι το χειρότερο κακό», είπε ο Νίτσε, «διότι παρατείνει τα βάσανα των ανθρώπων».
Η ελπίδα είναι άτιμο πράγμα. Εύκολα ρίχνει τον άνθρωπο στην αδράνεια και τον κάνει να πιστεύει σε χίμαιρες και Μεσσίες. Τον αποδυναμώνει, τον κάνει να αισθάνεται μικρός κι εξαρτώμενος από εξωτερικούς παράγοντες ή όπως λέει μία γερμανική παροιμία «Οι δυνατοί έχουν θέληση, οι αδύναμοι έχουν ελπίδα».
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ήταν θεραπευτική, επειδή μεταξύ άλλων δεν πρόσφερε ελπίδα. Η κάθαρση ήταν το αποτέλεσμα της ταύτισης του θεατή με τον ήρωα, ο οποίος, όποιες κι αν είναι οι επιλογές του, στο τέλος θα υποστεί τις συνέπειες των πράξεών του. Κάποτε, ούτε καν αυτές. Θα υποστεί μέχρι τέλους τις συνέπειες κάποιας κακής συγκυρίας, μιας τυχαιότητας. Η κάθαρση του θεατή επέρχεται ως αποτέλεσμα του συντονισμού του με τις πραγματικότητες της ζωής. Η ελπίδα δεν έχει ρόλο, ούτε όταν ο Ευριπίδης επινόησε τον από μηχανής θεό.
Σήμερα, χρησιμοποιούμε την έκφραση «από μηχανής θεός» για να δηλώσουμε μία απρόσμενη λύση που εμφανίζεται ξαφνικά και λύνει προβλήματα. Στην τραγωδία, όμως, οι θεοί είναι αυτοί που προκάλεσαν τα προβλήματα εξ’ αρχής και ο Ευριπίδης τους «υποχρεώνει» να τα λύσουν. Επιπλέον, εκείνοι οι θεοί δεν έχουν καμία σχέση με ό, τι σήμερα ονομάζουμε θεότητα. Είναι ανθρώπινοι, κάνουν λάθη, μετανιώνουν, θυμώνουν και αγαπούν. Είναι άνθρωποι που ζουν σε άλλη διάσταση. Αυτό λοιπόν που βιώνει ο θεατής, ακόμα και όταν η λύση του δράματος επιτυγχάνεται με την επέμβαση του θεού, είναι η κάθαρση που προσφέρει η αποκατάσταση της κανονικότητας από εκείνον που τη διατάραξε.
Προσέξτε τι έγινε με την Ιφιγένεια. Η μοίρα της άρχισε να γράφεται πριν ακόμα γεννηθεί. Όταν οι τρεις θεές, η Αφροδίτη, η Άρτεμις και η Αθηνά ζητούν από τον Πάρη, τον πρίγκιπα της Τροίας, να επιλέξει μία από τις τρεις. Εκείνος επιλέγει την Αφροδίτη, που του υποσχέθηκε την ομορφότερη γυναίκα του κόσμου. Έτσι, εκείνος έκλεψε την Ελένη, ο άντρας της ο Μενέλαος ζητά εκδίκηση από τους Τρώες και ένας συμμαχικός στρατός ετοιμάζεται να εκστρατεύσει εναντίον της Τροίας. Οι άνεμοι όμως δεν ήταν ευνοϊκοί για τον απόπλου του στόλου και τότε η Άρτεμις ζητά από τον βασιλιά Αγαμέμνονα να θυσιάσει την κόρη του, την Ιφιγένεια. Στη συνέχεια, η θεά αρπάζει την Ιφιγένεια από τον βωμό και τη μεταφέρει στον Ταύρο, όπου υπηρετεί ως ιέρεια στον ναό της.
Εκεί κάποτε φτάνουν ο αδελφός της Ιφιγένειας με τον φίλο του, τον Πυλάδη και μετά από μία σειρά γεγονότων, δραπετεύουν όλοι μαζί από τον αφιλόξενο Ταύρο, αλλά μία κακοκαιρία ρίχνει το καράβι τους και πάλι στη στεριά. Ο θεατής παρατηρεί την αποτυχία των ηρώων με κομμένη την ανάσα. Η ζωή τους πια κινδυνεύει, αν πέσουν στα χέρια του βασιλιά. Ποιος θα τους σώσει; Ο Ευριπίδης εμφανίζει εντελώς ξαφνικά την τρίτη θεά. Η Αφροδίτη έγραψε τον πρόλογο, η Άρτεμις το κυρίως θέμα και η Αθηνά θα γράψει τον επίλογο. Ο από μηχανής θεός λέγεται έτσι επειδή εμφανίζεται στη σκηνή επάνω σ’ έναν γερανό που ονόμαζαν μηχανή. Η εμφάνιση αυτή, όμως, δεν ήταν τόσο απροσδόκητη όσο νομίζουμε σήμερα.
Ο θεατής στην τραγωδία δεν ελπίζει σε μαγική λύση. Αναμένει απλώς να ολοκληρωθεί ο κύκλος των παθημάτων και να επανέλθει η τάξη στη ζωή των ανθρώπων. Η Ιφιγένεια έζησε μία ταλαίπωρη ζωή σε ξένο τόπο, χωρίς δική της υπαιτιότητα, και όταν σώζεται από τη θεά Αθηνά και επιστρέφει στην Ελλάδα, και πάλι είναι υποχρεωμένη να υπηρετεί στον ναό της Αρτέμιδος στη Βραυρώνα.
Ο θεατής της τραγωδίας δεν ελπίζει, όμως φοβάται. Μάλιστα, ο οίκτος και ο φόβος είναι τα μέσα που χρησιμοποιεί ο ποιητής για να οδηγήσει τον θεατή στην κάθαρση.
Ο φόβος και ο οίκτος
Ο Αριστοτέλης εξηγεί στην «Ποιητική» του, ότι τα δύο αυτά συναισθήματα προκαλούνται μόνο όταν αισθανόμαστε όμοιοι με εκείνα που βλέπουμε και όταν οι δυστυχίες που παρουσιάζονται δεν είναι τερατώδεις. Οι τερατώδεις δυστυχίες εκνευρίζουν απλώς και αποσυντονίζουν τον θεατή. Η περίπτωση που εκτινάζει τον φόβο και τον οίκτο στα ύψη είναι όταν κάποιος με τον οποίον ταυτιζόμαστε, ετοιμάζεται να διαπράξει ένα ανεπανόρθωτο σφάλμα από άγνοια. Όπως ο Οιδίποδας, που διέπραξε πατροκτονία και αιμομιξία εν αγνοία του. Ο μόνος τρόπος να ησυχάσει ο θεατής από την ένταση αυτή είναι η αποκάλυψη της αλήθειας. Ο Οιδίποδας κάποια στιγμή μαθαίνει τι έχει διαπράξει, αλλά δεν μπορεί πια να το διορθώσει. Η κάθαρση του θεατή οφείλεται στην εξάλειψη του φόβου, αφού πλέον ο ήρωας γνωρίζει τι έχει συμβεί. Δεν απαλλάσσεται από τις συνέπειες, αλλά γνωρίζει τι συμβαίνει και ο θεατής δεν ανησυχεί πια για το τι θα συμβεί, αν αποκαλυφθεί η αλήθεια. Το βλέπει και απολαμβάνει την ηδονή που προέρχεται από την κατανόηση μίας κατάστασης, το «κατά φύσιν καθίστασθαι», όπως λέει στη «Ρητορική».
Στη «Ρητορική» διαβάζουμε περισσότερα πράγματα για τον οίκτο και τον φόβο. Εκεί, ο Αριστοτέλης εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο ρήτορας χρησιμοποιεί τα συναισθήματα αυτά για να πείσει τους ακροατές του. Όπως στο θέατρο οι ηθοποιοί έχουν μεγαλύτερη πέραση από τους συγγραφείς των έργων, έτσι και στην πολιτική, επικράτησε η υποκριτική τέχνη λόγω της αχρειότητας των πολιτών, λέει ο Αριστοτέλης. Την τέχνη αυτή χρησιμοποιούν για να προκαλέσουν, μεταξύ άλλων, τον φόβο.
Η καλλιέργεια του φόβου για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει ο ρήτορας να γνωρίζει καλά την ψυχοσύνθεση του ακροατηρίου του. Ο φόβος είναι μία μορφή έντονης λύπης για ένα δυσάρεστο επερχόμενο, ένα κακό που δεν βλέπουμε, αλλά μπορούμε να φανταστούμε. Κάποιες φορές, ο ρήτορας χρειάζεται να προκαλέσει τον φόβο, κυρίως όταν όσα έχει να πει δεν είναι ευχάριστα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να πείσει ότι η πρότασή του θα απαλλάξει τους ακροατές από τον φόβο, πράγμα που προαπαιτεί την καλή γνώση των πραγμάτων που φοβίζουν το συγκεκριμένο κοινό.
Γενικά, οι άνθρωποι φοβόμαστε περισσότερο:
1. Κάτι που μπορεί να μας βλάψει σύντομα και ανεπανόρθωτα ή που μπορεί να διορθωθεί από ανθρώπους που αντιπαθεί (και άρα, να τους ενδυναμώσει).
2. Τους ανθρώπους που έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν το κακό που φοβόμαστε και τους φιλοχρήματους, επειδή το χρήμα είναι ισχυρό κίνητρο.
3. Τους ανθρώπους που έχουν προκαλέσει το ίδιο κακό στο παρελθόν και εκείνους των οποίων τα συμφέροντα συγκρούονται με τα δικά μας ή με τα συμφέροντα ισχυρών ανθρώπων που εμπιστευόμαστε.
4. Όσους έχουν αδικηθεί στο παρελθόν και διψούν για εκδίκηση, ειδικά όσους δεν δείχνουν οργισμένοι, οπότε είναι πιθανόν να δράσουν απροσδόκητα.
Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του για το φόβο ο Αριστοτέλης αποκαλύπτει πως, για να καλλιεργηθεί ο φόβος, «δεῖ τινα ἐλπίδα ὑπεῖναι σωτηρίας, περὶ οὖ ἀγωνιῶσιν.» Πρέπει, δηλαδή, να υπάρχει μία ελπίδα, κάτι για το οποίο να αγωνιούν, γιατί αυτός που δεν ελπίζει, δεν φοβάται!
Να φοβάμαι ή να ελπίζω;
Με την ελπίδα που συνοδεύεται από άγνοια, εξαπατά κανείς τον εαυτό του, από φόβο ν’ αντικρίσει την πραγματικότητα. Με τον φόβο συσκοτίζει τη λογική του και παραδίδεται στο έλεος εκείνου που εμπορεύεται την ελπίδα. Σ’ έναν φαύλο κύκλο παθημάτων, η ελπίδα γεννά τον φόβο και κατόπιν τον εμποδίζει να οδηγήσει την ψυχή στην κάθαρση, στην απελευθέρωση, για την οποία απαιτείται η κατανόηση της πραγματικότητας. Ο φόβος εγκλωβισμένος ψάχνει την ελπίδα. Ένας κύκλος ατέρμονης, ανατροφοδοτούμενης σύγχυσης.
Πριν ξεκινήσετε για την κάλπη, αφιερώστε λίγα λεπτά και σκεφτείτε. Απομονωθείτε για λίγο από κάθε περισπασμό και αναλογιστείτε τι ακριβώς μας έχει συμβεί. Πώς έγινε και αποδεχτήκαμε τον παραλογισμό. Γιατί δεν τολμάμε να σκεφτούμε λογικά.
Οι μισοί έλληνες ψηφίζουμε κυνηγώντας την ελπίδα
Οι άλλοι μισοί ψηφίζουμε για να απαλλαγούμε από τον φόβο.
Κι όλοι μαζί καμαρώνουμε για το ορθολογικό πνεύμα των προγόνων μας, ενώ επαναλαμβάνουμε αμήχανα εκείνο που ποτέ δεν κατανοήσαμε:
«Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι λεύτερος!»
*** Ποιες είναι οι στρατηγικές της “οικογενειακής ευδαιμονίας”;
Υπάρχει τίποτε που μπορεί να κάνει το θηλυκό για να μειώσει εξαρχής το βαθμό εκμετάλλευσής του από το σύντροφό του;
Στα χέρια της κρατά ένα δυνατό χαρτί.
Μπορεί να αρνηθεί να ζευγαρώσει. Εμπορευματικά, βρίσκεται σε συζήτηση. Κι αυτό γιατί έχει το προσόν να διαθέτει ένα μεγάλο θρεπτικό αυγό. Το αρσενικό που ζευγαρώνει με επιτυχία, κερδίζει ένα πολύτιμο απόθεμα τροφής για το παιδί του. Το θηλυκό έχει τη δυνατότητα να παζαρέψει σκληρά πριν ενδώσει. Όμως, από τη στιγμή που ζευγάρωσε έπαιξε το χαρτί της – το αυγό της παραδόθηκε στο αρσενικό. Βέβαια, είναι εύκολο να μιλάμε για σκληρά παζάρια,ξέρουμε όμως πολύ καλά ότι στην πραγματικότητα δεν γίνονται. Υπάρχει κανένας ρεαλιστικός τρόπος, στον οποίο θα οδηγούσε η φυσική επιλογή, ισοδύναμος με σκληρό παζάρεμα ; Θα εξετάσω δύο βασικές δυνατότητες, τη στρατηγική της «οικογενειακής ευδαιμονίας» και τη στρατηγική του «μοναδικού, δυνατού άνδρα».
Η απλούστερη παραλλαγή της στρατηγικής της οικογενειακής ευδαιμονίας είναι η εξής : το θηλυκό επιθεωρεί τα αρσενικά και προσπαθεί να διακρίνει πάνω τους σημάδια πιστότητας και νοικοκυροσύνης. Στον πληθυσμό των αρσενικών η προδιάθεση να είναι πιστοί σύζυγοι εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους. Αν τα θηλυκά μπορούσαν να διακρίνουν από πριν τέτοιες ιδιότητες, θα ωφελούνταν διαλέγοντας τα αρσενικά που τις διαθέτουν. Ενας τρόπος για να τις αποκαλύψει το θηλυκό είναι να μην ενδώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, να είναι σεμνή. Ένα αρσενικό που δεν έχει την υπομονή να περιμένει ως τη στιγμή που το θηλυκό θα συγκατατεθεί τελικά να ζευγαρώσει, είναι απίθανο να γίνει πιστός σύζυγος. Το θηλυκό, επιμένοντας σε μακριά περίοδο μνηστείας, απομακρύνει περιστασιακούς μνηστήρες και τελικά ζευγαρώνει μόνο με το αρσενικό που απέδειξε την πιστότητα με την καρτερικότητά του. Η σεμνότητα των θηλυκών είναι πολύ διαδεδομένη στα ζώα, γι’ αυτό και υπάρχουν παρατεταμένες ερωτοτροπίες ή μνηστείες μεγάλης διάρκειας. Όπως είδαμε, η παρατεταμένη μνηστεία μπορεί επίσης να ωφελήσει ένα αρσενικό όταν υπάρχει κίνδυνος να εξαπατηθεί αναλαμβάνοντας τη φροντίδα του παιδιού ενός άλλου.
Οι κανόνες του «φλερτ» συχνά περιλαμβάνουν σημαντική επένδυση από το αρσενικό πριν από την ερωτική πράξη. Για παράδειγμα, το θηλυκό αρνείται να ζευγαρώσει αν το αρσενικό δεν της χτίσει φωλιά ή αν δεν την τρέφει για αρκετό χρονικό διάστημα. Αυτό φυσικά, από τη σκοπιά του θηλυκού, είναι πολύ καλό, υποδεικνύει όμως και μιαν άλλη δυνατή μορφή της στρατηγικής της «οικογενειακής ευδαιμονίας». Μήπως θα μπορούσαν τα θηλυκά να εξαναγκάσουν τα αρσενικά να επενδύσουν στα παιδιά τους πριν από το ζευγάρωμα τόσο μεγάλους πόρους ώστε να μην τα συμφέρει πλέον να φύγουν μετά τη συνεύρεση ; Η ιδέα είναι ελκυστική. Ένα αρσενικό που περιμένει για πολύ κάποιο σεμνό θηλυκό ώσπου να ζευγαρώσει μαζί του, υποβάλλεται σε δαπάνες : παραιτείται από κάθε ευκαιρία να ζευγαρώσει με άλλα θηλυκά και ξοδεύει πολύ χρόνο και ενέργεια στο φλερτάρισμα. Όταν τελικά του επιτραπεί να ζευγαρώσει με το συγκεκριμένο θηλυκό,αναπόφευκτα θα της είναι πιστά αφοσιωμένος. Ο πειρασμός να την εγκαταλείψει θα είναι μικρός αν ξέρει ότι κάθε θηλυκό που θα πλησίαζε στο μέλλον θα τον καθυστερούσε το ίδιο ώσπου να συνάψει σχέση μαζί της.
Εδώ, όπως έδειξα σε μια μελέτη μου, ο Trivers κάνει ένα λάθος. Νόμισε ότι η προκαταβολική επένδυση αυτή καθ’ εαυτήν συνεπάγεται και μελλοντικές επενδύσεις. Ο επιχειρηματίας ουδέποτε λέει «έχω επενδύσει ήδη τόσα πολλά, λόγου χάρη στο αεροπλάνο Κονκόρντ, ώστε τώρα δεν μπορώ να ξεφύγω». Αντίθετα, πάντα αναρωτιέται αν το μελλοντικό συμφέρον του είναι να περιορίσει τις ζημιές του και να εγκαταλείψει τώρα το πρόγραμμα, έστω κι αν έχει ήδη επενδύσει__ πολλά σ’ αυτό. Παρομοίως, δεν ωφελεί ένα θηλυκό να εξαναγκάσει κάποιο αρσενικό να επενδύσει πολλά σ’ αυτήν, με την ελπίδα ότι αυτό και μόνο θα το αποτρέψει να την εγκαταλείψει αργότερα.Αυτή η παραλλαγή της στρατηγικής της οικογενειακής ευδαιμονίας εξαρτάται από μία επιπλέον κρίσιμη παραδοχή : ότι δηλαδή το ίδιο παιχνίδι θα το παίζει η πλειονότητα των θηλυκών. Αν όμως στον πληθυσμό υπάρχον «εύκολα» θηλυκά, έτοιμα να καλοδεχτούν τα αρσενικά που εγκατέλειψαν τις συζύγους τους, τότε ένα αρσενικό θα το συνέφερε να εγκαταλείψει τη σύζυγό του, ανεξάρτητα από τα ποσά που έχει επενδύσει στα παιδιά της ως εκείνη τη στιγμή. Επομένως, πολλά εξαρτώνται από τη συμπεριφορά της πλειονότητας των θηλυκών.
Αν ήταν δυνατό να σκεπτόμαστε με βάση τη «συνομωσία» των θηλυκών δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Δεν είναι όμως δυνατό γιατί η συνωμοσία των θηλυκών δεν μπορεί να εξελιχθεί όπως η συνωμοσία των περιστεριών που εξετάσαμε στο πέμπτο κεφάλαιο. Αντίθετα, πρέπει να αναζητήσουμε εξελικτικά σταθερές στρατηγικές. Γι’ αυτό το σκοπό θα χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο που εφάρμοσε ο Maynard Smith στη μελέτη της επιθετικότητας.
Η εφαρμογή αυτής τη μεθόδου στα φύλα θα είναι κάπως περιπλοκότερη απ’ ότι στα γεράκια και τα περιστέρια, γιατί θα έχουμε δύο στρατηγικές των θηλυκών και δύο των αρσενικών.Όπως στην ανάλυση του Maynard Smith, η λέξη «στρατηγική» σημαίνει τυφλό, μη συνειδητό πρόγραμμα συμπεριφοράς. Οι δύο στρατηγικές των θηλυκών θα ονομαστούν σεμνή και εύκολη, και οι δύο στρατηγικές των αρσενικών πιστή και επιπόλαιη.
Οι κανόνες των τεσσάρων τύπων συμπεριφοράς είναι οι εξής :
Τα σεμνά θηλυκά δεν ζευγαρώνουν με ένα αρσενικό παρά μόνο ύστερα από μακριά και δαπανηρή περίοδο ερωτοτροπιών μερικών εβδομάδων.
Τα εύκολα θηλυκά ζευγαρώνουν αμέσως με οποιονδήποτε. Τα πιστά αρσενικά είναι προετοιμασμένα να συνεχίζουν τις ερωτοτροπίες για αρκετό χρόνο, και ύστερα από το ζευγάρωμα μένουν κοντά στο θηλυκό βοηθώντας να μεγαλώσει το παιδί.
Τα επιπόλαια αρσενικά χάνουν γρήγορα την υπομονή τους αν το θηλυκό δεν ενδώσει αμέσως, φεύγουν και ψάχνουν για άλλο θηλυκό.
Αλλά και μετά το ζευγάρωμα δεν μένουν, δεν ενεργούν σαν καλοί πατέρες, και τελικά φεύγουν αναζητώντας νέα θηλυκά.
Όπως και στην περίπτωση των γερακιών και των περιστεριών αυτές οι στρατηγικές δεν είναι οι μόνες, διαφωτίζουν όμως το όλο θέμα.
Όπως και ο Maynard Smith θα χρησιμοποιήσουμε μερικές αυθαίρετες υποθετικές τιμές για τις διάφορες δαπάνες και κέρδη. Αν θέλαμε να γενικεύσουμε θα χρησιμοποιούσαμε αλγεβρικά σύμβολα, οι αριθμοί όμως κατανοούνται ευκολότερα. Ας υποθέσουμε ότι το γενετικό κέρδος κάθε γονιού από το μεγάλωμα ενός παιδιού είναι +15 μονάδες. Η δαπάνη για το μεγάλωμα ενός παιδιού, για τη συνολική τροφή του, το χρόνο που ξοδεύεται για τη φροντίδα του και για όλους τους κινδύνους που αναλαμβάνονται για λογαριασμό του, είναι –20 μονάδες. Το κόστος θεωρείται αρνητικό επειδή «καταβάλλεται» από τους γονείς. Επίσης αρνητικό είναι το κόστος για την απώλεια χρόνου σε παρατεταμένη ερωτοτροπία. Εστω ότι αυτό το κόστος είναι –3 μονάδες.Ας υποθέσουμε ότι σ’ έναν πληθυσμό όλα τα θηλυκά είναι σεμνά και όλα τα αρσενικά πιστά.Πρόκειται για μια ιδανική μονογαμική κοινωνία. Σε κάθε ζευγάρι, το μέσο κέρδος είναι το ίδιο για το αρσενικό και το θηλυκό. Για κάθε παιδί που μεγάλωσαν παίρνουν +15 μονάδες, ενώ μοιράζονται εξίσου το κόστος (-20), οπότε το μέσο κόστος του καθενός είναι –10 μονάδες. Και οι δύο χρεώνονται με –3 βαθμούς για απώλεια χρόνου εξαιτίας της παρατεταμένης ερωτοτροπίας.Συνεπώς, το μέσο κέρδος του καθενός είναι : +15 –10 –3 = 2.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι στον πληθυσμό εισχωρεί ένα και μόνο εύκολο θηλυκό. Δεν χρεώνεται για καθυστερήσεις επειδή δεν χάνει χρόνο σε παρατεταμένα «φλερτ». Επειδή όλα τα αρσενικά του πληθυσμού είναι πιστά, μπορεί να υπολογίζει ότι με όποιο κι αν ζευγαρώσει, θα βρει έναν καλό πατέρα για το παιδί της. Η μέση τιμή κέρδους για κάθε παιδί της θα είναι : +15 –10 = 5,υπερβαίνει δηλαδή κατά 3 μονάδες αυτό των ανταγωνιστικών σεμνών θηλυκών. Συνεπώς τα γονίδια για «εύκολα θηλυκά» θ’ αρχίσουν να εξαπλώνονται.Μόλις η επιτυχία των εύκολων θηλυκών γίνει τόσο μεγάλη ώστε να κυριαρχήσουν στον πληθυσμό, τα πράγματα θ’ αρχίσουν να αλλάζουν και στο στρατόπεδο των αρσενικών. Ως τώρα, τα πιστά αρσενικά αποτελούσαν μονοπώλιο. Αν όμως εμφανιστεί στον πληθυσμό ένα επιπόλαιο αρσενικό, θ’ αρχίσει να τα περνά καλύτερα από τα ανταγωνιστικά πιστά αρσενικά. Σ’ έναν πληθυσμό όπου όλα τα θηλυκά είναι εύκολα, τα κέρδη για τον επιπόλαιο είναι πραγματικά πλούσια. Αν μεγαλώσει ένα παιδί παίρνει +15 βαθμούς χωρίς να υποβληθεί σε καμία από τις δύο δαπάνες. Το γεγονός ότι δεν πληρώνει τίποτε, σημαίνει ότι είναι ελεύθερος να ζευγαρώσει και με άλλα θηλυκά. Καθεμιά απ’ αυτές τις δυστυχείς συζύγους παλεύει μόνη της να μεγαλώσει το παιδί της, χρεώνεται με – 20 βαθμούς αλλά δεν χρεώνεται για απώλεια χρόνου σε ερωτοτροπίες. Η καθαρή ζημιά για ένα εύκολο θηλυκό όταν συναντηθεί μ’ ένα επιπόλαιο αρσενικό είναι : +15 –20= - 5, και το κέρδος για το επιπόλαιο αρσενικό είναι + 15. Σ’ έναν πληθυσμό όπου όλα τα θηλυκά είναι εύκολα, τα γονίδια «για επιπόλαιους» θα εξαπλωθούν σαν πυρκαγιά.
Αν οι επιπόλαιοι αυξηθούν τόσο πολύ ώστε να αποτελέσουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού,τα εύκολα θηλυκά θα βρεθούν σε φοβερά δύσκολη θέση. Κάθε σεμνό θηλυκό θα αποκτήσει ένα ισχυρό πλεονέκτημα. Κατά τη συνάντηση ενός σεμνού θηλυκού με ένα επιπόλαιο αρσενικό δεν γίνεται τίποτε. Εκείνη επιμένει σε παρατεταμένο φλερτ, εκείνος αρνείται και φεύγει αναζητώντας άλλο θηλυκό. Κανένας δεν χάνει χρόνο, αλλά και δεν κερδίζει τίποτε γιατί δεν γεννιέται κανένα παιδί. Ετσι, σ’ έναν πληθυσμό αποτελούμενο αποκλειστικά από επιπόλαιους, τα σεμνά θηλυκά έχουν μηδέν βαθμούς. Το μηδέν μπορεί να φαίνεται λίγο, είναι όμως καλύτερο από το – 5 που είναι η μέση τιμή της ζημιάς ενός εύκολου θηλυκού. Ένα εύκολο θηλυκό που θα την εγκατέλειπε ένας επιπόλαιος σύζυγος, ακόμη κι αν αποφάσιζε να παρατήσει το μικρό της, θα είχε πληρώσει το σημαντικό κόστος του αυγού της. Συνεπώς, τα γονίδια για τη σεμνότητα θα εξαπλώνονταν και πάλι στον πληθυσμό.
Ο υποθετικός μας κύκλος συμπληρώνεται όταν τα σεμνά θηλυκά αυξηθούν τόσο πολύ ώστε να κυριαρχήσουν στον πληθυσμό. Τα επιπόλαια αρσενικά που περνούσαν τόσο όμορφα με τα εύκολα θηλυκά, αρχίζουν τώρα να αισθάνονται άσχημα. Τα θηλυκά, το ένα μετά το άλλο, επιμένουν στο παρατεταμένο και επίμονο φλερτ. Οι επιπόλαιοι τρέχουν από θηλυκό σε θηλυκό και επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία. Όταν όλα τα θηλυκά είναι σεμνά η τελική βαθμολογία για τους επιπόλαιους είναι μηδέν. Αν τώρα εμφανιστεί ένα και μόνο πιστό αρσενικό, θα είναι πολύ εύκολο να ζευγαρώσει με κάποιο σεμνό θηλυκό. Θα πάρει +2 βαθμούς, δηλαδή θα βρεθεί σε καλύτερη θέση από τους επιπόλαιους. Ετσι τα «πιστά» γονίδια θ’ αρχίσουν να αυξάνονται και ο κύκλος θα συμπληρωθεί.
Richard Dawkins - Το εγωιστικό γονίδιο
Η Ευρώπη και ο κόσμος ολόκληρος δεν θα ξοφλήσουν ποτέ τα χρέη τους στους Γερμανούς. (Όταν λέμε Γερμανοί, τουλάχιστον από πολιτιστικής απόψεως, συμπεριλαμβάνουμε σ’ αυτούς και τους Αυστριακούς, που είναι μεν διαφορετική απ’ τους Γερμανούς εθνότητα, αλλά όχι εντελώς. Ο γερμανικός και ο αυστριακός πολιτισμός, λόγω γλώσσας κυρίως, είναι ενιαίος). Πρόκειται για έναν λαό παράξενο, αντιφατικό, μπερδεμένο, συγχυσμένο, ικανό και για το καλύτερο και για το χειρότερο.
Έναν πάρα πολύ μεγάλο λαό, ωστόσο, από κάθε άποψη. Τόσο μεγάλο, που ο σοβινισμός στη Γερμανία να μοιάζει σα φυσιολογική κατάσταση - αν υποθέσουμε πως υπάρχει μια φυσιολογία και στην παθολογία. Είναι τόσα πολλά και τόσο εντυπωσιακά τα επιτεύγματα των γερμανών επιστημόνων, σοφών, καλλιτεχνών, που πάρα πολύ εύκολα να μπορεί να τα οικειοποιείται ο κάθε αγράμματος δημαγωγός για να διεγείρει την «εθνική υπερηφάνεια» της αγράμματης μάζας, που πάντα και παντού στον κόσμο έχει την τάση να πιστεύει πως το κάθε επίτευγμα ανθρώπων προικισμένων αποκλείεται να μην αφορά και τον κάθε τενεκέ προσωπικά. Οταν πιστέψεις πως η όποια ανθρώπινη ικανότητα είναι πρόβλημα ράτσας, αρχίζεις να την ψάχνεις στα χρωμοσώματα, που δεν μπορεί παρά να είναι λίγο ως πολύ όμοια σε όλους τους ανθρώπους της ίδιας ράτσας. Για τον αποβλακωμένο σοβινιστή, είμαι Ελληνας, είμαι Γερμανός, είμαι Αγγλος, είμαι Γάλλος, σημαίνει πριν απ’ το κάθε τι, πως έχω στον εγκέφαλο ή και σε ολόκληρο το σώμα κύτταρα ειδικής ποιότητας που συνιστούν την ελληνικότητα, τη γερμανικότητα, την αγγλικότητα, τη γαλλικότητα, με την ίδια περίπου έννοια που η υφή των μορίων των μετάλλων συνιστά την ειδική ποιότητα του κάθε μετάλλου χωριστά και κάνει να ξεχωρίζει ο χρυσός απ’ τον μπρούντζο και ο άργυρος απ’ τον ψευδάργυρο.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι δημιουργοί του σοβινισμού είναι οι Γερμανοί, με την έννοια πως πουθενά αλλού στον κόσμο εκτός απ’ τη Γερμανία δεν είναι τόσο καλά εδραιωμένη στη μάζα η πεποίθηση πως, τέτοια συσσώρευση σοφίας, τόση ικανότητα, τέτοια ποιότητα ταλέντου σε τόσο πολλούς τομείς δεν μπορεί παρά να είναι βιολογικό και όχι ιστορικό γνώρισμα, προαποφασισμένο απ’ το Θεό -όπως πίστευε και για μας ο Κων. Παπαρρηγόπουλος, που ήταν ένας ασπούδαχτος ερασιτέχνης ιστορικός, πολύ φιλόπονος ωστόσο, πολύ ιδεαλιστής και πολύ τίμιος μέσα στις ιδεοληψίες του - και όχι ένα δεδομένο καθορισμένο απ’ τις συγκεκριμένες γεωιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες εμφανίζεται και δρα ένας συγκεκριμένος λαός.
Όπως εμείς ξεχνάμε πως τα τέσσερα ελληνικά φύλα, όταν ήρθαν απ’ το βορρά και εγκαταστάθηκαν σ’ αυτόν τον τόπο, ήταν πέρα για πέρα βαρβαρικά και πως τον μεγαλειώδη πολιτισμό τους δεν τον έφεραν στις βαλίτσες τους, αλλά τον ανέπτυξαν πολύ αργότερα, χάρη στις γεωιστορικές συγκυρίες που δημιουργήθηκαν με την εγκατάστασή τους σ’ ένα πολιτιστικό σταυροδρόμι όπου ήδη συνωθούνταν πολλοί πολιτισμοί, έτσι και οι γερμανοί σοβινιστές ξεχνούν πως είναι ο τελευταίος λαός της δυτικής Ευρώπης που εκπολιτίστηκε, και πως τον σπουδαίο του πολιτισμό, που τον ανέπτυξε πολύ αργότερα, τον χρωστάει όχι σε κάποιο γερμανικό DNA, αλλά στη θέση του μέσα στο χάρτη της Ευρώπης. Η Γερμανία είναι το γεωγραφικό κέντρο της ηπείρου μας και ο τόπος συνάντησης του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, που έφτασε πολύ αργά εκεί, με τους ανατολικούς (σλάβικους και ασιατικούς) πολιτισμούς. Αλλωστε, η Λιθουανία, η κοινή αφετηρία όλων των Ινδοευρωπαίων, που ξεκινώντας από κει έφτασαν μέχρι την Πορτογαλία προς δυσμάς και μέχρι τη βόρεια Ινδία προς ανατολάς, βρίσκεται πολύ κοντά στη Γερμανία.
Οι Ινδοευρωπαίοι δεν είναι Ινδοί, δεν ήρθαν απ’ την Ινδία. Είναι ένας λαός που για άγνωστους λόγους άρχισε να υπερπολλαπλασιάζεται στην περιοχή της Βαλτικής γύρω στο 4.000 π.Χ. Και λόγω του υπερπληθυσμού άρχισε να κινείται προς πάσα κατεύθυνση, ακτινωτά γύρω του. Φυσικά, οι τόποι όπου εγκαταστάθηκαν τελικά οι Ινδοευρωπαίοι δεν ήταν ακατοίκητοι. Οι γηγενείς πληθυσμοί -τους λέμε και ιθαγενείς- μπερδεύτηκαν με τους εποίκους, και απ’ αυτό το κράμα προήλθαν οι αρχαίες λαότητες της σημερινής Ευρώπης.
Οι αρχαίοι Έλληνες, για παράδειγμα, ήταν φυλετικό κράμα των τεσσάρων ελληνικών ινδοευρωπαϊκών φύλων που ήρθαν στην περιοχή απ’ το 2.000 και μετά (Αχαιοί, Ιωνες, Αολείς και Δωριείς) και των προελληνικών λαών, που δεν ξέρουμε από πότε ήταν εγκαταστημένοι εδώ όταν ήρθαν οι πολύ δραστήριοι, όπως όλοι οι βάρβαροι, Έλληνες. Οι Πελασγοί, οι Θράκες, οι Λέλεγες και οι Κάρες είναι προελληνικά, και μάλλον μη ινδοευρωπαϊκά φύλα. Που καθώς αναμείχτηκαν με τους καινουργιοφερμένους συναποτέλεσαν έναν λαό, τους Έλληνες, όπως θα ονομαστεί τελικά το φυλετικό κράμα απ’ το όνομα όχι μιας ελληνικής ινδοευρωπαϊκής φυλής, αλλά μιας μικρής ομάδας Ινδοευρωπαίων, που ανήκε μάλλον στους περί την Δωδώνη Δωριείς. Υπάρχουν και άλλες εκδοχές για το όνομα Έλληνες που είναι έτσι κι αλλιώς συμβατικό. Όπως και να ονομάσουμε αυτόν τον λαό, δεν θα πάψει να είναι ο ίδιος λαός, που δημιούργησε τον πιο λαμπρό πολιτισμό σ’ ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία. Το όνομα είναι μια ταμπέλα, μια επιγραφή. Το θέμα είναι να καταλάβει κανείς αν η ετικέτα του μπουκαλιού του καλού και παλιού κρασιού, βρίσκεται κολλημένη σε μπουκάλι που πράγματι έχει μέσα καλό και παλιό κρασί. Γιατί αλλιώς, καλά κρασιά, συνέλληνες, μεθυσμένοι απ’ την προγονική δόξα!
Η γεωιστορική συγκυρία, λοιπόν, είναι αυτή που έκανε τους Γερμανούς σπουδαίο λαό, όπως και τους αρχαίους Έλληνες, και όχι τα κύτταρα και ειδικότερα τα κύτταρα του αίματος. Ξέρουμε ήδη πως η Πρωσσία, το μεγαλύτερο και ισχυρότερο κρατίδιο της μετέπειτα ομόσπονδης Γερμανίας, προέκυψε όλως συμπτωματικά από την τυχοδιωκτική δραστηριότητα του τάγματος των Τευτόνων Ιπποτών, που όταν επέστρεψαν απ’ τους Αγίους Τόπους όπου βρέθηκαν μαζί με άλλα αποβράσματα σαν σταυροφόροι είπαν να φκιάξουν δικό τους κράτος. Και έφκιαξαν την Πρωσσία επί εδαφών σλαβικών και με Σλάβους κατά πλειοψηφία υπηκόους. Το Ντάντσιχ, που το θεμελίωσαν οι Τεύτονες Ιππότες, θα μαρτυράει στον αιώνα τη σλαβική του καταγωγή ως πολωνικό Γκντανσκ. Και ο Φρειδερίκος Νίτσε, τη μεγαλειώδη σκέψη του οποίου οικειοποιήθηκε με τον πιο βάρβαρο και άκομψο τρόπο ένας «βέρος» Γερμανός (απ’ την εκλατινισμένη Αυστρία) ονόματι Χίτλερ, δεν έκρυβε τη σλαβική του καταγωγή. (Ήταν Πολωνός).
Το κωμικό είναι πως η φωλιά των γερμανών σοβινιστών είναι η «μπάσταρδη» Πρωσσία και όχι η «καθαρόαιμη» Σαξονία, στα νότια σύνορά της, η κοιτίδα όλων των γερμανικών λαών, κι αυτών που κατοικούν σήμερα στη Γερμανία και των άλλων που από πάρα πολύ παλιά κινήθηκαν προς δυσμάς για να αποτελέσουν τους Ολλανδούς, τους Φλαμανδούς, τους Λουξεμβούργιους, τους γερμανόφωνους Ελβετούς, τους Σκανδιναβούς, τους Λομβαρδούς και τους Αγγλους. Που όλοι ξέχασαν προ πολλού πως είναι γερμανικής καταγωγής. Ο Χίτλερ όμως δεν το ξέχασε και αποφάσισε πως τουλάχιστον η μισή Ευρώπη, η «γερμανική», του ανήκει εκ κληρονομιάς. Κι όταν κανείς χρησιμοποιεί το κληρονομικό δίκαιο και για χώρες εκτός από κτήματα, γίνεται αυτό που έγινε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτά συμβαίνουν με λαούς που καβαλούν το καλάμι. Άλλωστε, συνέβησαν και στη μικρή Ελλάδα το 1922. Γιατί, λοιπόν, να μη συμβούν και στη μεγάλη Γερμανία, της οποίας ο πολιτισμός είναι πάντα ολοζώντανος, και όχι μουσειακός, όπως σε μας; Το θέμα είναι να μην πιστέψεις πως είσαι σπουδαίος γιατί σπουδαίος ήταν ο μπαμπάς σου, ή ο πατριός σου σε μια περίπτωση ανάλογη μ' αυτήν που τροφοδοτεί τον ελληνικό σοβινισμό. Γιατί αν το πιστέψεις, χέστηκες στο τέλος. Είδατε τι έπαθε ο Χίτλερ; Ό,τι ακριβώς και οι έλληνες μεγαλοϊδεάτες στη Μικρά Ασία. Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δίκιά μας θα 'ναι! Η «γερμανική» Ευρώπη για τον Χίτλερ, η Αγιά Σόφιά για μας τους χριστιανούς ορθόδοξους, που ακόμα δεν καταφέραμε να προσδιορίσουμε τα όρια ανάμεσα στην ορθοδοξία και τον ελληνισμό και για να ξεμπερδεύουμε στα γρήγορα φκιάξαμε την πιο αστεία και ανιστόρητη σύνθετη λέξη που θα μπορούσε να υπάρξει, τον ελληνοχριστιανισμό, πoυ είναι κάτι σαν το πεισματάρικο και άγονο μουλάρι: Διασταύρωση ίππου και όνου. Εντάξει, να είναι δίκιά μας πάλι με χρόνια με καιρούς η Πόλη. Ποιος θα έλεγε όχι; Όμως, διάολε, πώς είναι δυνατό να σκέφτεστε, βρε ηλίθιοι, την αναβίωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όταν κρατάτε την Ελλαδίτσα στη ζωή με τονωτικές ενέσεις που προμηθεύεστε υπό μορφήν δανείων απ’ την Ευρώπη; Φτου σας, καραγκιόζηδες κι απατεώνες εθνοκάπηλοι. Ούτε ο Χίτλερ δεν μπόρεσε να σας μάθει τίποτα; Δηλαδή, σας χρειάζεται και δεύτερος Σαγγάριος; Αντε πνιγείτε, λοιπόν, σ’ όποιο ποτάμι βρείτε μπροστά σας κι αφήστε μας να μελετάμε την ιστορία των λαών και όχι των κρετίνων σοβινιστών.
Όσο πιο μπάσταρδος είναι κανείς, τόσο ξελαρυγγίζεται ουρλιάζοντας για τη «γνησιότητά» του. Απόδειξη ο Χίτλερ. Οι καθολικοί Αυστριακοί ποτέ δεν αντιμετωπίστηκαν απ’ τους προτεστάντες Γερμανούς του γερμανικού βορρά σαν «γνήσιοι» Γερμανοί. Και οι καθολικοί Βαυαροί του γερμανικού νότου, όπου πρωτοεμφανίστηκε και εδραιώθηκε ο ναζισμός, ποτέ δεν ήταν κυρίως ειπείν Γερμανοί. Αλλωστε, τόσο η Βαυαρία όσο και η Αυστρία είχαν πάντα τη δική τους ιστορία, έξω και πέρα από τις περιπεπλεγμένες επιμέρους ιστορίες των κεντρικών και των βόρειων γερμανικών κρατιδίων. Κι όταν μιλάμε για γερμανική ιστορία, σ’ αυτά τα κρατίδια κυρίως αναφερόμαστε, και όχι στα κράτη της Βαυαρίας και της Αυστρίας εκεί παραδίπλα. Η Αυστρία και η Βαυαρία είχαν πάντα εντονότατες αυτονομιστικές τάσεις. Αλλωστε, η Αυστρία, η κληρονόμος της Αυστρουγγρικής Αυτοκρατορίας, που ήταν στα μαχαίρια με την Πρωσσία, παραμένει πάντα αυτόνομο κράτος, παρά το «άνσλους» (την ενσωμάτωση στη Γερμανία) που επεχείρησε και πέτυχε ο Χίτλερ, τον καιρό που κατάφερε να πείσει τους Αυστριακούς πως είναι κι αυτοί τόσο «γνήσιοι» Γερμανοί, όσο περίπου οι Σλαβογερμανοί της Πρωσσίας και οι Γαλλογερμανοί της Ρηνανίας. Επιτέλους, οι γερμανοί σοβινιστές, που δυο φορές κόντεψε να καταστρέψουν την Ευρώπη και τον κόσμο, πρέπει κάποτε να καταλάβουν πως οι Γερμανοί είναι σπουδαίος λαός ακριβώς γιατί είναι μιγάς λαός. Σλαβογερμανοί στο βορρά, Λατινογερμανοί στο νότο (Αυστρία και Βαυαρία), Γαλλογερμανοί στην πιο προοδευτική περιοχή της Γερμανίας, την Κολωνία. Πού τη βρήκε τη γερμανική φυλετική καθαρότητα εκείνο το κτήνος, ο Χίτλερ; Γιατί οι Γερμανοί είναι οι πιο «καθαροί» Άριοι; Αλλωστε, οι Αριοι δεν ήταν Ευρωπαίοι αλλά Πέρσες αρχικά, που ξαπλώθηκαν και στη βόρειο Ινδία. Από φόβο, κανείς γερμανός επιστήμονας δε βρέθηκε να πει σε κείνο το αγράμματο κτήνος πως οι Ινδοευρωπαίοι δεν έχουν σαν πρώτο συνθετικό το Ινδός διότι ήρθαν από την Ινδία, αλλά γιατί ξαπλώθηκαν και προς την Ινδία, όπου διαφυλάχτηκε καλύτερα η πανάρχαιη ιστορία τους μέσα από τα ιερά κείμενα του ινδουισμού, τις Βέδες, η μελέτη των οποίων ήταν η αφορμή για να αποφανθούν, πρώτοι οι γερμανοί επιστήμονες πως, για να υπάρχει τέτοια γλωσσική ομοιότητα στις ουσιώδεις λέξεις από τη βόρεια Ινδία μέχρι την Πορτογαλία σημαίνει πως όλοι αυτοί οι λαοί έχουν μια κοινή κοιτίδα· που εντοπίστηκε στην περιοχή της σημερινής Λιθουανίας χάρη στη λιθουανική γλώσσα, την πιο πρωτόγονη ευρωπαϊκή γλώσσα, που βρίσκεται πιο κοντά στην ιαπετική (έτσι ονομάστηκε συμβατικά η κοινή αρχικά γλώσσα των Ιν- δοευρωπαίων) από κάθε άλλη ευρωπαϊκή.
Στο κάτω κάτω, όταν ακούς Μπετόβεν λίγο σε νοιάζει αν ήταν Ολλανδός κατά την καταγωγή, όπως άλλωστε δείχνει το τυπικά ολλανδικό όνομά του: βαν Μπεετχόβεν. Κι όταν ακούς Γκούσταβ Μάλερ, δεν λες, άστον καλύτερα, εκτός από Γερμανοεβραίος, γεννήθηκε επιπροσθέτως και στη Βοημία (της Τσεχοσλοβακίας, που τότε ανήκε στην Άυστρουγγρική Αυτοκρατορία) και συνεπώς δεν είναι γνήσιος γερμανός συνθέτης, παρά το γεγονός πως όλοι οι φίλοι της μουσικής ξέρουν πως ο τελευταίος των ρομαντικών κατέχει περίοπτη θέση στη ιστορία της γερμανικής μουσικής. Αλλωστε, ολόκληρος ο ρομαντισμός, όχι μόνο στη μουσική αλλά σ’ όλες τις τέχνες είναι μια καθαρά και τυπικά γερμανική υπόθεση, που εκφράζει με τον πιο απόλυτο και σαφή τρόπο την απαίτηση για την πλήρη ελευθερία και την ολική αυτονομία του ατόμου. Ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε δεν ανήκει μόνο στους Γερμανούς, ανήκει, έτσι το ήθελε άλλωστε, σ’ όλους όσους λάτρεψαν τη θεία ποίησή του σ’ όλον τον κόσμο. Κι όταν διαβάζεις Νίτσε, σκασίλα σου αν είναι Σλάβος ή Γερμανός. Κι όταν μένεις εκστατικός στο τέλος του διαβάσματος ενός έργου του Τόμας Μαν, δεν αναρωτιέσαι πώς συμβαίνει να είναι τόσο προοδευτικός ένας Βαυαρός. (Με την ευκαιρία, διαβάστε το ταχύτερο αν δεν το διαβάσατε ακόμα το μυθιστόρημα Δόκτωρ Φάουστους αυτού του μεγάλου πεζογράφου, στοχαστή και δημοκράτη. Ο Αντριάν Λέβερκιν, ο θρυλικός ήρωάς του, έχει να σας μάθει πολλά και για το διπλό πρόσωπο του γερμανού Ιανού, και για τη μουσική, και για τη ζωή που είναι θάνατος, και για το θάνατο που είναι ζωή). Κι αν απορρίψεις τον γερμανόφωνο Φραντς Κάφκα, που ανήκει στη γερμανική λογοτεχνία, για μόνο το λόγο πως εκτός από Εβραίος, έζησε ολόκληρη τη σύντομη ζωή του στην Πράγα, τότε καλά θα κάνεις να περιοριστείς στα λογοτεχνικά κείμενα της Πηνελόπης Δέλτα, που σου δίδαξαν στο σχολείο προκειμένου να γίνεις καλός Έλληνας.
Οταν, λοιπόν, λέμε Γερμανία εννοούμε γερμανικός πολιτισμός και όχι γερμανική ράτσα. Τις ράτσες τις αφήνουμε είτε για τον Χίτλερ, είτε για τον Μεταξά, είτε για τον Αυγουστίνο Φλωρίνης, είτε για τον Γ. Παπαδόπουλο, είτε για τους εκτροφείς αλόγων ράτσας για τον ιππόδρομο.
Από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη "Λαοί της Ευρώπης Καταγωγή και χαρακτηριστικά" by Αντικλείδι , http://antikleidi.com
*** Συμβουλές προεκλογικού αγώνα από τον Κικέρωνα
Η τέχνη της πολιτικής από την αρχαία Ρώμη ως σήμερα
Το 64 π.Χ., ο επιφανής Ρωμαίος νομομαθής και ρήτορας Μάρκος Τούλιος Κικέρων έθεσε υποψηφιότητα για το αξίωμα του Ύπατου, που ήταν το υψηλότερο στη ρωμαϊκή δημοκρατία. Ο Μάρκος ήταν 42 ετών, πνευματώδης και επιτυχημένος. Δεν ανήκε, όμως, στην αριστοκρατία, και το γεγονός αυτό -υπό φυσιολογικές συνθήκες- ήταν αρκετό για να τον αποκλείσει από κάθε πιθανότητα εκλογής.
Εντούτοις, οι υποψήφιοι εκείνης της χρονιάς δεν ήταν καθόλου δημοφιλείς, ώστε -όπως τουλάχιστον νόμιζε ο νεότερος αδελφός του, ο Κόιντος- αν ο Μάρκος έκανε μια σωστή προεκλογική εκστρατεία, ίσως να είχε κάποια πιθανότητα επιτυχίας.
Εκείνη την εποχή, δικαίωμα ψήφου στη Ρώμη είχε κάθε ενήλικας άνδρας πολίτης, αλλά η ψηφοφορία διεξαγόταν με ένα πολύπλοκο ομαδικό σύστημα. Οι πιο πλούσιοι πολίτες απολάμβαναν δυσανάλογη εξουσία, η κοινωνική και πολιτική χειραγώγηση ήταν στην ημερήσια διάταξη και οι προεκλογικές εκστρατείες ενείχαν το στοιχείο του χρηματισμού και ενίοτε της βίας. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, η εκλογική διαδικασία διεξαγόταν με τάξη και δικαιοσύνη.
Το Commentariolum Petitionis ή «Μικρό Εγχειρίδιο Προεκλογικού Αγώνα» αποτελεί ένα είδος υπομνήματος που ο Κόιντος γράφει για τον Μάρκο, με συμβουλές για το πώς πρέπει να πολιτευτεί. Ορισμένοι μελετητές θεωρούν ότι πρόκειται μόνο γι’ αυτό. Άλλοι πάλι εκφράζουν την άποψη ότι έχει γραφτεί από κάποιον άλλον συγγραφέα της αρχαιότητας. Όποια κι αν είναι η αλήθεια, είναι φανερό ότι ο συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά τα σχετικά με την πολιτική στη Ρώμη του 1ου αι. π.Χ., και το έργο αναδίδει μια αίσθηση οικειότητας.
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν προέρχονται από τη μετάφραση του Commentariolum από τον Φίλιπ Φρήμαν
ΟΙ ΕΚΔΟΤΕΣ
* * * * * Αδελφέ μου, Μάρκο
Αν και διαθέτεις ήδη όλες εκείνες τις αρετές που μπορεί να έχει κάποιος από φυσική ικανότητα, εμπειρία και σκληρή δουλειά, η στοργή που νιώθουμε ο ένας για τον άλλον με κάνει να θέλω να μοιραστώ μαζί σου τις σκέψεις που κάνω νυχθημερόν όσον αφορά τον επικείμενο προεκλογικό αγώνα σου...
Είναι πολύ σημαντικό να αξιολογήσεις τα πολλά πλεονεκτήματα που διαθέτεις. (...) Ελάχιστοι άλλοι υποψήφιοι έχουν το πλήθος και την ποικιλία των δικών σου υποστηρικτών. Όλοι όσοι έχουν συνάψει συμβάσεις με το δημόσιο έχουν ταχθεί στο πλευρό σου, καθώς επίσης και το μεγαλύτερο μέρος της επιχειρηματικής κοινότητας. Οι ιταλικές πόλεις σε υποστηρίζουν επίσης. Μη ξεχνάς και όλους όσους με επιτυχία υπερασπίστηκες στο δικαστήριο, πελάτες από ένα ευρύ φάσμα κοινωνικής προέλευσης. Και, φυσικά, πρέπει να αναλογιστείς τις ομάδες ειδικών συμφερόντων που σε στηρίζουν. Τέλος, να αξιοποιήσεις τους νέους που σε θαυμάζουν και θέλουν να μάθουν από σένα, πέρα από όλους τους πιστούς φίλους που βρίσκονται καθημερινά στο πλευρό σου.
Δούλεψε για να διατηρήσεις την εύνοια αυτών των ανθρώπων, δίνοντάς τους χρήσιμες συμβουλές και ζητώντας τους υποστήριξη ως ανταπόδοση. Τώρα είναι η ώρα να ζητήσεις χάρη από όλους. Μην παραλείψεις να τους υπενθυμίσεις να σου ξεπληρώσουν το χρέος τους ψηφίζοντάς σε. Όσους πάλι δεν σου οφείλουν τίποτα, ενημέρωσέ τους ότι η τωρινή βοήθειά τους θα σε κάνει χρεώστη τους. Και, βέβαια, κάτι που μπορεί να βοηθήσει πολύ έναν υποψήφιο χωρίς πλάτες, είναι η υποστήριξη της αριστοκρατίας, ιδιαιτέρως εκείνων των μελών της που έχουν θητεύσει στην υπατεία κατά το παρελθόν. Είναι πολύ σημαντικό να σε θεωρήσουν αντάξιό τους αυτοί οι άνθρωποι, στον κύκλο των οποίων επιθυμείς να εισέλθεις.
Θα πρέπει επιμελώς να καλλιεργήσεις σχέσεις με αυτούς τους άνδρες της άρχουσας τάξης. Μαζί με τους [πολιτικούς] φίλους σου θα πρέπει να προσπαθήσεις να τους πείσεις ότι ανέκαθεν υπήρξες οπαδός της παραδοσιοκρατίας και μη τους αφήσεις να νομίσουν ότι μπορεί να είσαι λαϊκιστής. Αν φανεί ότι προσεταιρίζεσαι σε κάποιο ζήτημα τον απλό λαό, να τους πεις ότι αυτό γίνεται επειδή θέλεις να κερδίσεις την εύνοια του Πομπήιου [ενός δημοφιλούς στρατηγού], έτσι ώστε να ασκήσει την επιρροή του υπέρ σου ή τουλάχιστον όχι εναντίον σου...
Ένας άλλος παράγοντας που αναμένεται να σε βοηθήσει, καθώς είσαι υποψήφιος με περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας, είναι το χαμηλό επίπεδο εκείνων των αριστοκρατών που είναι αντίπαλοί σου στην αναμέτρηση. (...) Ποιος θα μπορούσε να πιστέψει ότι άνθρωποι τόσο αξιοθρήνητοι όσο ο Πόπλιος Γάλβας και ο Λεύκιος Κάσσιος θα έβαζαν υποψηφιότητα για το υψηλότερο αξίωμα της πολιτείας, αν και ανήκουν στις καλύτερες οικογένειες; (...) Αλλά, θα μου πεις, τι να πούμε για τους άλλους υποψηφίους, όπως τον Αντώνιο και τον Κατιλίνα; Είναι σίγουρα επικίνδυνοι αντίπαλοι; Ναι, και βέβαια είναι, αλλά όχι για κάποιον σαν εσένα. (...)
Θα πρέπει να νιώθεις ευγνώμων που συναγωνίζεσαι άνδρες σαν αυτούς τους δυο. Κι οι δυο τους ήταν ζώα από παιδιά, και τώρα ακόμη είναι διαβόητοι ερωτύλοι και σπάταλοι. (...) Θυμάσαι πώς αποπέμφθηκε από τη Σύγκλητο [ο Αντώνιος] ύστερα από ενδελεχή έλεγχο που διεξήγαγαν οι κήνσορες; (...) Όταν ήταν υποψήφιος για πραίτορας δεν κατάφερε να συγκεντρώσει δίπλα του άλλους από τον Σαβίδιο και τον Πάνθηρα. (...) Μετά την εκλογή του (...), ρεζιλεύτηκε όταν κατέβηκε στην αγορά και αγόρασε μπροστά σε όλους ένα κορίτσι για ερωτική σκλάβα του. (...)
Όσο για τον Κατιλίνα, (...) [αυτός] γεννήθηκε από φτωχή οικογένεια και μεγάλωσε μέσα στην ασωτία μαζί με την αδελφή του. Το πρώτο αίμα στη ζωή του το έχυσε όντας πρωτοπαλίκαρο του [δικτάτορα] Σύλλα, δολοφονώντας Ρωμαίους πολίτες και επιχειρηματίες. (...) Σκότωσε ακόμη και τον γυναικάδελφό του, τον Κόιντο Καικίλιο, έναν καλοσυνάτο ηλικιωμένο τύπο και καλό Ρωμαίο επιχειρηματία που δεν νοιαζόταν για τα πολιτικά. Ο Κατιλίνας (...) με ένα ρόπαλο χτύπησε τον καημένο τον Μάρκο Μάριο, έναν άνθρωπο πολύ αγαπητό στον ρωμαϊκό λαό. (...) Ύστερα έγινε φίλος με θεατρίνους (μπορείς να το φανταστείς;) και με μονομάχους. Έζησε μια ακόλαστη ζωή με τους πρώτους και χρησιμοποίησε τους δεύτερους σαν πληρωμένους μαχαιροβγάλτες σε όλα τα εγκλήματά του. (...) Ήταν τόσο θρασύς, τόσο αχρείος, τόσο επιτήδειος στη διαφθορά, ώστε ασελγούσε σε νεαρά αγόρια σχεδόν μέσα στην αγκαλιά των γονιών τους. Χρειάζεται, μήπως, να σου θυμίσω τι έκανε στην Αφρική; Είναι όλα καταγεγραμμένα στο κατηγορητήριο, το οποίο -μια και το ’φερε η κουβέντα- θα πρέπει να βρεις χρόνο να διεξέλθεις προσεκτικά. (...)
ΚΡΑΤΗΣΕ ΖΩΝΤΑΝΗ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ
Θέλω να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες όσον αφορά τη διεξαγωγή του προεκλογικού σου αγώνα. (...) Να το πω απερίφραστα: αφού επιδιώκεις να αναδειχθείς στο πιο σημαντικό αξίωμα της Ρώμης και αφού εν δυνάμει έχεις τόσο πολλούς εχθρούς, δεν έχεις δικαίωμα σε κανένα λάθος. (...)
Η διεκδίκηση του αξιώματος μπορεί να χωριστεί σε δύο κατηγορίες ενεργειών: να εξασφαλίσεις την υποστήριξη των φίλων σου και να κερδίσεις την ψήφο του λαού. Την εύνοια των φίλων σου την εξασφαλίζεις με την ευγένεια, τις εκδουλεύσεις, τις παλιές γνωριμίες, τη διαθεσιμότητα και την έμφυτη γοητεία. Όμως, σε μια εκλογική αναμέτρηση θα πρέπει να έχεις μια ευρύτερη θεώρηση της φιλίας σε σχέση με την καθημερινότητα. Αν είσαι υποψήφιος, φίλος είναι οποιοσδήποτε σου δείχνει εύνοια ή επιζητά τη συντροφιά σου.
Μην παραβλέπεις την οικογένειά σου και εκείνους με τους οποίους έχεις στενό σύνδεσμο. Βεβαιώσου ότι στέκονται όλοι δίπλα σου και επιθυμούν να πετύχεις. Σ’ αυτούς περιλαμβάνονται η φυλή σου, οι γείτονές σου, οι πελάτες σου, οι πρώην σκλάβοι σου, ακόμη και οι υπηρέτες σου. Κι αυτό γιατί η πιο καταστροφική φήμη που φθάνει μέχρι τον λαό, ξεκινάει πάντα από την οικογένεια ή από τους φίλους. (...)
Τρία πράγματα εγγυώνται ψήφους σε μια εκλογή: εκδουλεύσεις, ελπίδα και προσωπική συμπάθεια. Πρέπει να εργαστείς με τρόπο που να παράσχεις αυτά τα κίνητρα στους κατάλληλους ανθρώπους. Μπορείς με ακόμη και μικρές εκδουλεύσεις να φέρεις κοντά σου οπαδούς που δεν είναι ένθερμοι. Πολύ περισσότερο, άλλωστε, όλους εκείνους που έχεις ευεργετήσει, οι οποίοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι αν δεν σε υποστηρίξουν τώρα, θα χάσουν τον σεβασμό του λαού. Πήγαινε, λοιπόν, να τους βρεις προσωπικά και πες τους ότι αν σε υποστηρίξουν σ’ αυτήν την εκλογή, θα τους είσαι υποχρεωμένος.
Εκείνους στους οποίους έχεις εμπνεύσει την ελπίδα (μια ομάδα πιστών ζηλωτών), θα πρέπει να τους κάνεις να πιστέψουν ότι θα είσαι πάντα δίπλα τους για να τους βοηθάς. Δώσε τους να καταλάβουν πως τους είσαι ευγνώμων για την αφοσίωσή τους και ότι έχεις σαφή επίγνωση και εκτίμηση για τα όσα ένας έκαστος εξ αυτών σου προσφέρει.
Εκείνους στους οποίους έχεις εμπνεύσει την ελπίδα (μια ομάδα πιστών ζηλωτών), θα πρέπει να τους κάνεις να πιστέψουν ότι θα είσαι πάντα δίπλα τους για να τους βοηθάς. Δώσε τους να καταλάβουν πως τους είσαι ευγνώμων για την αφοσίωσή τους και ότι έχεις σαφή επίγνωση και εκτίμηση για τα όσα ένας έκαστος εξ αυτών σου προσφέρει.
Η τρίτη κατηγορία υποστηρικτών είναι αυτοί που σου δείχνουν εύνοια επειδή πιστεύουν πως έχουν οικοδομήσει μαζί σου μια σχέση προσωπικής συμπάθειας. Να ενθαρρύνεις αυτήν την πίστη τους, προσαρμόζοντας έτσι το μήνυμά σου ώστε να συνάδει με τις ιδιαίτερες συνθήκες του καθενός και ανταποδίδοντάς τους την καλή σου θέληση σε αφθονία. Να τους δείξεις πως όσο περισσότερο μοχθούν για την εκλογή σου τόσο στενότερος θα γίνεται ο δεσμός σας. Εσύ θα πρέπει να αποφασίσεις το πώς μπορεί να σε στηρίξει στον προεκλογικό αγώνα σου κάθε μια από αυτές τις τρεις κατηγορίες οπαδών και να τις προσέξεις αναλόγως, σταθμίζοντας επίσης πόσα μπορείς να τους ζητήσεις.
Σε κάθε γειτονιά και σε κάθε πόλη υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι-κλειδιά, που ασκούν επιρροή. (...) Σιγουρέψου ότι είσαι σε θέση να ξεχωρίσεις αυτούς τους ανθρώπους από εκείνους που μοιάζουν σημαντικοί αλλά που δεν έχουν ουσιαστική δύναμη και στην πραγματικότητα είναι συχνά αντιπαθείς στο περιβάλλον όπου ζουν. Το να διακρίνεις τη διαφορά ανάμεσα στα χρήσιμα και τα άχρηστα άτομα μιας οργάνωσης θα σε βοηθήσει να μην επενδύεις χρόνο και δυνάμεις σε ανθρώπους που ελάχιστα μπορούν να σου προσφέρουν. (...)
Σε κάθε γειτονιά και σε κάθε πόλη υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι-κλειδιά, που ασκούν επιρροή. (...) Σιγουρέψου ότι είσαι σε θέση να ξεχωρίσεις αυτούς τους ανθρώπους από εκείνους που μοιάζουν σημαντικοί αλλά που δεν έχουν ουσιαστική δύναμη και στην πραγματικότητα είναι συχνά αντιπαθείς στο περιβάλλον όπου ζουν. Το να διακρίνεις τη διαφορά ανάμεσα στα χρήσιμα και τα άχρηστα άτομα μιας οργάνωσης θα σε βοηθήσει να μην επενδύεις χρόνο και δυνάμεις σε ανθρώπους που ελάχιστα μπορούν να σου προσφέρουν. (...)
Να αναζητήσεις παντού ανθρώπους που θα μπορούν να σε εκπροσωπούν σαν να ήταν οι ίδιοι υποψήφιοι για τη θέση. Να τους επισκεφθείς, να τους μιλήσεις, μάθε τους καλά. Να ενισχύσεις την πίστη τους σε σένα με όποιον τρόπο οδηγεί ασφαλέστερα σε αυτό το αποτέλεσμα, μιλώντας τη γλώσσα που καταλαβαίνουν. Θα θελήσουν να γίνουν φίλοι σου αν νοιώσουν ότι θέλεις κι εσύ το ίδιο. Οι κάτοικοι των μικρών πόλεων και της υπαίθρου θα θελήσουν να γίνουν φίλοι σου αν μπεις στον κόπο να μάθεις τα ονόματά τους. Αλλά μη τους περάσεις για ανόητους. Θα σε υποστηρίξουν μόνο αν πιστέψουν ότι από σένα κάτι έχουν να κερδίσουν. Αν το πιστέψουν, δεν θα χάσουν την ευκαιρία να σε βοηθήσουν. (...)
Θα πρέπει να προσέξεις ιδιαίτερα τους (...) επιτηδευματίες και τους σχετικά ευκατάστατους πολίτες. Φρόντισε να μάθεις ποια είναι τα πρόσωπα που κυριαρχούν σε αυτές τις δύο τάξεις, πράγμα καθόλου δύσκολο αφού δεν είναι πολυάριθμες. (...) Πολύ ουσιαστικά θα σε στηρίξει [επίσης] στον προεκλογικό αγώνα σου ο ενθουσιασμός και η ενεργητικότητα των νέων ανθρώπων, χάρη στους οποίους θα αλιεύσεις ψήφους, θα κερδίσεις υποστηρικτές, θα διαδώσεις ειδήσεις και θα φανείς καλός. (...)
ΚΡΑΤΑ ΚΟΝΤΑ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΟΥ, ΜΑ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ
Σε καθημερινή βάση, θα πρέπει να έχεις κοντά σου μια μεγάλη γκάμα ανθρώπων. Ο κόσμος θα σε κρίνει από το είδος του πλήθους που συγκεντρώνεις, τόσο ως προς την ποιότητα όσο και ως προς το μέγεθος. Οι τρεις κατηγορίες στις οποίες χωρίζονται οι οπαδοί σου είναι: αυτοί που σε χαιρετούν στο σπίτι, αυτοί που σε συνοδεύουν κάτω στην Αγορά και εκείνοι που σε συνοδεύουν όπου και αν πας.
Η πρώτη κατηγορία είναι η λιγότερο αξιόπιστη, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που θα κάνουν επισκέψεις στο σπίτι περισσοτέρων του ενός υποψηφίων. Παρ’ όλα αυτά, μη παραλείψεις να τους δείξεις πόσο ευχαριστημένος είσαι που πέρασαν από το σπίτι σου. Να τους επαναλαμβάνεις τη χαρά σου για την επίσκεψή τους κάθε φορά που θα τους βλέπεις και να λες στους φίλους τους ότι πρόσεξες και τη δική τους παρουσία, επειδή οι φίλοι τους θα τους μεταφέρουν τα λόγια σου. Ακόμη και αν πρόκειται γι’ αυτούς που επισκέπτονται αρκετούς υποψηφίους, εσύ μπορείς να τους πάρεις με το μέρος σου και να τους κάνεις σταθερούς οπαδούς σου, δίνοντάς τους τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή. Εάν ακούσεις ή υποψιαστείς ότι κάποιος από τους επισκέπτες σου δεν είναι τόσο πιστός οπαδός σου όσο δείχνει, να προσποιηθείς ότι δεν το καταλαβαίνεις. Αν αυτός επιχειρήσει να δώσει εξηγήσεις λέγοντας ότι οι κατηγορίες σε βάρος του είναι ψευδείς, να τον διαβεβαιώσεις ότι ποτέ δεν αμφέβαλες για την πίστη του και ούτε πρόκειται να το πράξεις στο μέλλον. Με το να τον κάνεις να πιστέψει ότι τον εμπιστεύεσαι ως φίλο, αυξάνεις τις πιθανότητες να γίνει πράγματι φίλος. Ωστόσο, μη γίνεις ανόητος και πιστέψεις κάθε ομολογία πίστης που θα ακούσεις.
Η πρώτη κατηγορία είναι η λιγότερο αξιόπιστη, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που θα κάνουν επισκέψεις στο σπίτι περισσοτέρων του ενός υποψηφίων. Παρ’ όλα αυτά, μη παραλείψεις να τους δείξεις πόσο ευχαριστημένος είσαι που πέρασαν από το σπίτι σου. Να τους επαναλαμβάνεις τη χαρά σου για την επίσκεψή τους κάθε φορά που θα τους βλέπεις και να λες στους φίλους τους ότι πρόσεξες και τη δική τους παρουσία, επειδή οι φίλοι τους θα τους μεταφέρουν τα λόγια σου. Ακόμη και αν πρόκειται γι’ αυτούς που επισκέπτονται αρκετούς υποψηφίους, εσύ μπορείς να τους πάρεις με το μέρος σου και να τους κάνεις σταθερούς οπαδούς σου, δίνοντάς τους τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή. Εάν ακούσεις ή υποψιαστείς ότι κάποιος από τους επισκέπτες σου δεν είναι τόσο πιστός οπαδός σου όσο δείχνει, να προσποιηθείς ότι δεν το καταλαβαίνεις. Αν αυτός επιχειρήσει να δώσει εξηγήσεις λέγοντας ότι οι κατηγορίες σε βάρος του είναι ψευδείς, να τον διαβεβαιώσεις ότι ποτέ δεν αμφέβαλες για την πίστη του και ούτε πρόκειται να το πράξεις στο μέλλον. Με το να τον κάνεις να πιστέψει ότι τον εμπιστεύεσαι ως φίλο, αυξάνεις τις πιθανότητες να γίνει πράγματι φίλος. Ωστόσο, μη γίνεις ανόητος και πιστέψεις κάθε ομολογία πίστης που θα ακούσεις.
Εκείνους που σε συνοδεύουν στην Αγορά, να τους διαβεβαιώνεις ότι εκτιμάς την προσφορά τους πολύ περισσότερο από ότι αν επισκέπτονταν κάθε πρωί το σπίτι σου. Να προσπαθείς να πηγαίνεις στην Αγορά την ίδια ώρα κάθε μέρα, έτσι ώστε να έχεις ένα μεγάλο πλήθος από ακολούθους. Κάτι τέτοιο εντυπωσιάζει τους πάντες σε μεγάλο βαθμό.
Όσο για τους υπόλοιπους που σε συνοδεύουν ολόκληρη τη μέρα, φρόντισε να δείξεις σε εκείνους που έρχονται από δική τους ελεύθερη βούληση ότι τους είσαι ευγνώμων για τη συντροφιά τους. Σε όσους πάλι σε ακολουθούν από υποχρέωση, να επιμένεις ότι τους χρειάζεσαι κάθε μέρα, εκτός αν είναι πολύ γέροι ή έχουν κάποια πολύ σοβαρή υποχρέωση. Όταν δεν μπορούν να έρχονται, πες τους να στέλνουν έναν συγγενή τους να τους αντικαθιστά. Είναι πολύ σημαντικό να έχεις πάντα κοντά σου ένα πλήθος από αφοσιωμένους οπαδούς. (...)
Αφού, λοιπόν, έγραψα τόσα πολλά για τη φιλία, είναι -νομίζω- τώρα καιρός να γράψω κάτι και για την επαγρύπνηση. Η πολιτική είναι γεμάτη από απάτη, απιστία και προδοσία. (...) Ο καλός χαρακτήρας σου έκανε κάποιους στο παρελθόν να παριστάνουν τους φίλους σου, ενώ στην πραγματικότητα σε ζήλευαν. Γι’ αυτό, λοιπόν, θυμήσου τα σοφά λόγια του [κωμωδιογράφου] Επιχάρμου: «Μην εμπιστεύεσαι τους ανθρώπους με μεγάλη ευκολία».
Από τη στιγμή που θα ξεκαθαρίσεις ποιοι είναι οι πραγματικοί σου φίλοι, αφιέρωσε λίγη σκέψη και για τους εχθρούς σου. Είναι τρεις οι κατηγορίες των ανθρώπων που θα σου αντιταχθούν: αυτοί τους οποίους έχεις ζημιώσει, αυτοί που σε αντιπαθούν χωρίς προφανή λόγο και εκείνοι που είναι στενοί φίλοι των αντιπάλων σου. Όσον αφορά αυτούς που έχεις ζημιώσει με το να υπερασπιστείς [στο δικαστήριο ως διάδικος] έναν φίλο σου εναντίον τους, να είσαι απέναντί τους ευγενής και απολογητικός, θυμίζοντάς τους ότι απλώς υπερασπιζόσουν κάποιον με τον οποίον διατηρούσες στενή σχέση και ότι θα έπραττες το ίδιο και γι’ αυτούς, αν ήταν φίλοι σου. Όσο για εκείνους που δεν σε συμπαθούν χωρίς να έχουν κάποιον λόγο, προσπάθησε να τους αλλάξεις γνώμη με το να είσαι προσηνής απέναντί τους ή κάνοντάς τους κάποια εκδούλευση ή δείχνοντας ενδιαφέρον γι’ αυτούς. Για τους τελευταίους, που είναι φίλοι των αντιπάλων σου, μπορείς να χρησιμοποιήσεις τις ίδιες τεχνικές, δίνοντας αποδείξεις για την αγαθή προαίρεσή σου ακόμη και σε εκείνους που είναι εχθροί σου. (...)
ΝΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΣΧΕΣΑΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ
Για να εντυπωσιάσεις συνολικά τους ψηφοφόρους (...) θα πρέπει να γνωρίζεις ποιοι είναι ως άνθρωποι, να είσαι ευπαρουσίαστος και γενναιόδωρος, να προωθείς τον εαυτό σου, να είσαι διαθέσιμος και ποτέ να μην απογοητεύεσαι. (...) Τίποτα δεν εντυπωσιάζει περισσότερο έναν μέσο ψηφοφόρο από έναν υποψήφιο που τον θυμάται. Γι’ αυτό καθημερινά να προσπαθείς να φέρνεις στον νου σου ονόματα και πρόσωπα. Αδελφέ μου, διαθέτεις πολλά θαυμαστά χαρίσματα, αλλά τώρα θα πρέπει να αποκτήσεις εκείνα που σου λείπουν και να πείσεις ότι τα είχες εκ γενετής. Έχεις θαυμάσιους και πάντα αβρούς τρόπους συμπεριφοράς, αλλά μερικές φορές γίνεσαι σκληρός. Πρέπει επειγόντως να μάθεις την τέχνη της κολακείας, πράγμα απαράδεκτο στην κανονική ζωή, αλλά απαραίτητο για όποιον διεξάγει προεκλογικό αγώνα για δημόσιο αξίωμα. Αν χρησιμοποιείς την κολακεία για να διαφθείρεις έναν άνθρωπο, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία. Όταν, όμως, η γαλιφιά είναι το μέσον για να κερδίσεις πολιτικούς φίλους, τότε είναι αποδεκτή. Γιατί ο υποψήφιος οφείλει να είναι χαμαιλέων και να προσαρμόζεται σε κάθε άνθρωπο που συναντά, αλλάζοντας την έκφραση και τα λόγια του ανάλογα με την εκάστοτε ανάγκη.
Μη φεύγεις από τη Ρώμη! (...) Δεν υπάρχει χρόνος για διακοπές όταν κάνεις προεκλογικό αγώνα. Να είσαι παρών στην πόλη και στην Αγορά, να μιλάς συνεχώς με ψηφοφόρους, και ύστερα πάλι να ξαναμιλάς, την επομένη και τη μεθεπομένη. Ποτέ να μην αφήνεις το περιθώριο σε κανέναν να πει ότι δεν του έδωσες την ειλικρινή και αμέριστη προσοχή σου στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Η γενναιοδωρία είναι, επίσης, ένα απαιτούμενο για τον υποψήφιο, παρά το γεγονός ότι δεν έχει άμεση επίπτωση στην πλειονότητα των ψηφοφόρων. Στους ανθρώπους αρέσει να μαθαίνουν ότι περνάς καλά με τους φίλους σου σε εκδηλώσεις όπως τα συμπόσια. Γι’ αυτόν τον λόγο να φροντίσεις μαζί με τους πολιτικούς φίλους σου να γιορτάζετε συχνά σε δείπνα με τους αρχηγούς της κάθε φυλής. Ένας άλλος τρόπος για να δείξεις ότι είσαι γενναιόδωρος είναι το να είσαι διαθέσιμος μέρα και νύχτα σε όσους σε έχουν ανάγκη. Να έχεις τις πόρτες του σπιτιού σου ανοιχτές, βεβαίως, αλλά να έχεις επίσης ανοιχτό το πρόσωπο και την έκφρασή σου γιατί αυτά είναι τα παράθυρα της ψυχής. Αν δείχνεις ψυχρός και αφηρημένος όταν οι άνθρωποι σου μιλούν, δεν θα έχει καμία σημασία αν οι πόρτες του σπιτιού δεν είναι κλειδωμένες. Ο λαός ζητά από έναν υποψήφιο τη δέσμευση στο καθήκον, αλλά και μια συμπεριφορά έντιμη και γενναιόδωρη. (...)
Η γενναιοδωρία είναι, επίσης, ένα απαιτούμενο για τον υποψήφιο, παρά το γεγονός ότι δεν έχει άμεση επίπτωση στην πλειονότητα των ψηφοφόρων. Στους ανθρώπους αρέσει να μαθαίνουν ότι περνάς καλά με τους φίλους σου σε εκδηλώσεις όπως τα συμπόσια. Γι’ αυτόν τον λόγο να φροντίσεις μαζί με τους πολιτικούς φίλους σου να γιορτάζετε συχνά σε δείπνα με τους αρχηγούς της κάθε φυλής. Ένας άλλος τρόπος για να δείξεις ότι είσαι γενναιόδωρος είναι το να είσαι διαθέσιμος μέρα και νύχτα σε όσους σε έχουν ανάγκη. Να έχεις τις πόρτες του σπιτιού σου ανοιχτές, βεβαίως, αλλά να έχεις επίσης ανοιχτό το πρόσωπο και την έκφρασή σου γιατί αυτά είναι τα παράθυρα της ψυχής. Αν δείχνεις ψυχρός και αφηρημένος όταν οι άνθρωποι σου μιλούν, δεν θα έχει καμία σημασία αν οι πόρτες του σπιτιού δεν είναι κλειδωμένες. Ο λαός ζητά από έναν υποψήφιο τη δέσμευση στο καθήκον, αλλά και μια συμπεριφορά έντιμη και γενναιόδωρη. (...)
Όταν κάποιος σου ζητήσει να κάνεις κάτι αδύνατον, όπως το να συμπράξεις εναντίον ενός φίλου, θα πρέπει, βεβαίως, να απορρίψεις το αίτημα θεωρώντας το ζήτημα τιμής, αλλά να εξηγήσεις τη δέσμευση απέναντι στον φίλο σου, εκφράζοντας τη λύπη σου για την απόρριψη του αιτήματος και υποσχόμενος ότι θα του κάνεις κάποια άλλη χάρη. (...) Εάν αρνείσαι σε κάποιον κάτι επινοώντας ένα παραμύθι για κάποια υποτιθέμενη δέσμευση απέναντι σε έναν φίλο, εκείνος θα φύγει χωρίς να θυμώσει μαζί σου. Αν, όμως, του πεις ότι είσαι πολύ απασχολημένος ή ότι έχεις σημαντικότερα πράγματα να κάνεις, θα σε μισήσει. Ο κόσμος προτιμά να του σερβίρεις ένα ευγενικό ψέμα παρά μια καθαρή άρνηση.
Θυμήσου τον [πολιτικό] Κόττα, εκείνον τον μάστορα των προεκλογικών αγώνων, ο οποίος είπε ότι, εκτός αν τον εμπόδιζε κάποια ρητή υποχρέωση, θα υποσχόταν το οτιδήποτε στον οποιονδήποτε, αλλά τηρούσε μόνον εκείνες τις υποσχέσεις από τις οποίες είχε κάποιο όφελος. Ποτέ δεν αρνούνταν όταν του ζητούσαν κάτι, γιατί έλεγε ότι πολλές φορές ο άνθρωπος στον οποίον είχε κάτι υποσχεθεί κατέληγε να μην τον έχει πια ανάγκη ή γιατί ο ίδιος τελικά είχε περισσότερο διαθέσιμο χρόνο από ό,τι είχε αρχικά υπολογίσει ότι χρειαζόταν για να τον βοηθήσει. (...) Εάν αθετήσεις μια υπόσχεση, το αποτέλεσμα θα είναι αβέβαιο και ο αριθμός των ανθρώπων που θα επηρεαστούν μικρός. Αν όμως αρνηθείς να δώσεις μια υπόσχεση, η έκβαση είναι βέβαιη και προκαλεί αμέσως την οργή σε έναν ευρύτερο αριθμό ψηφοφόρων. Οι περισσότεροι από αυτούς που ζητούν τη βοήθειά σου, στην πραγματικότητα δεν πρόκειται να τη χρειαστούν. Συνεπώς, είναι προτιμότερο να έχεις στην Αγορά λίγους δυσαρεστημένους επειδή πρόδωσες την εμπιστοσύνη τους, παρά να έχεις έναν όχλο έξω από το σπίτι σου που διαμαρτύρεται επειδή δεν του υπόσχεσαι αυτό που επιθυμεί. (...)
Τέλος, όσον αφορά τον λαό της Ρώμης, να του εξασφαλίσεις μια καλή παράσταση. Αξιοπρεπή, ναι, αλλά με χρώμα και θέαμα που αρέσει στα πλήθη. Δεν είναι, επίσης, περιττό να τους υπενθυμίσεις τι καθάρματα είναι οι αντίπαλοί σου, τους οποίους με κάθε ευκαιρία πρέπει να κηλιδώνεις με τα εγκλήματα, τα ερωτικά σκάνδαλα και τη διαφθορά που έχουν διαπράξει.
Το πιο σημαντικό μέρος του προεκλογικού αγώνα σου είναι να προσφέρεις ελπίδα στον λαό και να δημιουργείς ένα αίσθημα εύνοιας για το πρόσωπό σου. Από την άλλη πλευρά, δεν θα πρέπει να προβαίνεις σε δεσμευτικές υποσχέσεις είτε προς τη Σύγκλητο είτε προς τον λαό. Να παραμένεις σε αόριστες γενικότητες. Στη Σύγκλητο να υπόσχεσαι διατήρηση της παραδοσιακής ισχύος και των προνομίων της. Άφησε την επιχειρηματική κοινότητα και τους πλούσιους πολίτες να πιστεύουν ότι τάσσεσαι υπέρ της σταθερότητας και της ειρήνης. Δώσε διαβεβαίωση στον απλό λαό ότι στάθηκες πάντα στο πλευρό του, τόσο στις ομιλίες σου όσο και στην υπεράσπιση των συμφερόντων του στο δικαστήριο. (...)
Η πόλη μας είναι ένας βόθρος της ανθρώπινης φύσης, ένας τόπος απάτης, σκευωρίας και διαφθοράς κάθε είδους. Όπου και να γυρίσεις θα δεις την αλαζονεία, το πείσμα, τη μοχθηρία, τον εγωισμό και το μίσος. (...) Σε έναν τέτοιο χαοτικό κόσμο, εσύ θα πρέπει να παραμείνεις προσκολλημένος στον δρόμο που έχεις επιλέξει. Η απαράμιλλη ικανότητά σου στον λόγο είναι αυτή που γοητεύει τον ρωμαϊκό λαό και τον φέρνει κοντά σου. Είναι πιθανόν οι αντίπαλοί σου να χρησιμοποιήσουν τη δωροδοκία ως μέσον για να σου πάρουν υποστηρικτές, καθώς αυτή η τακτική έχει αποδειχθεί πως έχει αποτελέσματα. Εσύ, όμως, να τους γνωστοποιήσεις ότι παρακολουθείς προσεκτικά τις ενέργειές τους και ότι θα τους σύρεις στο δικαστήριο. Θα φοβηθούν από την επαγρύπνηση και τη ρητορική σου, καθώς και από την επιρροή που ασκείς στην επιχειρηματική κοινότητα. Δεν χρειάζεται να επιδιώξεις να δικαστούν οι αντίπαλοί σου με την κατηγορία της διαφθοράς, απλώς φρόντισε να γνωρίζουν ότι είσαι έτοιμος να το πράξεις. Ο φόβος λειτουργεί καλύτερα κι από τον ίδιο τον δικαστικό αγώνα. Και μην αποθαρρύνεσαι από όλη αυτή την κουβέντα για τη δωροδοκία. Είμαι βέβαιος ότι ακόμη και στην πιο διεφθαρμένη εκλογική αναμέτρηση υπάρχουν πολλοί ψηφοφόροι που υποστηρίζουν τον υποψήφιο της αρεσκείας τους, χωρίς να δεχθούν χρήματα. (...)
Αυτά ήταν όσα είχα να σου πω, αδελφέ μου. Δεν είναι ότι γνωρίζω περισσότερα από σένα για την πολιτική και τις εκλογές, αλλά συνειδητοποιώ πόσο πολυάσχολος είσαι και θεώρησα πως θα μπορούσα πιο εύκολα να καθίσω και να γράψω αυτούς τους απλούς κανόνες.
* * * * Τι συνέβη τελικά; Αφού διεξήγαγε τον προεκλογικό του αγώνα μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Μάρκος κατόρθωσε να εκλεγεί Ύπατος, εξασφαλίζοντας τις περισσότερες ψήφους από όλους τους άλλους συνυποψηφίους του. Ο Αντώνιος μόλις και μετά βίας κέρδισε τον Κατιλίνα για τη δεύτερη θέση. Ο Κατιλίνας έθεσε και πάλι υποψηφιότητα την επόμενη χρονιά και έχασε πάλι, γεγονός που τον εξώθησε να συγκεντρώσει στρατό για να ανατρέψει τη δημοκρατία. Με την ιδιότητα του Ύπατου, ο Μάρκος Κικέρων αποκάλυψε τη συνωμοσία και έπεισε τη Σύγκλητο να κηρύξει τον πόλεμο κατά του Κατιλίνα, ο οποίος στη συνέχεια σκοτώθηκε στη μάχη. Τόσο ο Μάρκος όσο και ο αδελφός του, Κόιντος, σκοτώθηκαν δύο δεκαετίες αργότερα, στη διάρκεια των εμφυλίων πολέμων που σχετίστηκαν με την πτώση της δημοκρατίας και την άνοδο της αυτοκρατορίας.
* * * * Πηγή: www.foreignaffairs.gr .-
*** Οι 11 ομιλίες που άλλαξαν τον κόσμο – Από τον Λίνκολν ως τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
«Εχω ένα όνειρο». Ακόμη και εκείνοι που δεν είναι λάτρεις της ιστορίας, γνωρίζουν τη φράση και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Η αξέχαστη ομιλία του, ήταν από εκείνες που άλλαξαν τον κόσμο. Δεν ήταν όμως η μόνη.
Από τον Αβραάμ Λίνκολν έως τον Ουίστον Τσόρτσιλ και από τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ως τον Ρόναλντ Ρίγκαν, το TIME ξεχώρισε 11 ομιλίες ηγετών ή μεγάλων προσωπικοτήτων που έβαλαν τις βάσεις για να αλλάξει κάτι στον κόσμο.
«Η υποκρισία της αμερικανικής δουλείας»Φρέντερικ Ντάγκλας
4 Ιουλίου 1852
Γιατί έχει σημασία: Ο Ντάγκλας επέλεξε την Ημέρα Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ για να εκφωνήσει την ομιλία στην οποία κατήγγειλε την αμερικανική κοινωνία. Σε αυτή απαιτεί να μάθει πώς ένας λαός που υπερηφανεύεται για την ελευθερία και την ισότητα μπορεί δικαιωματικά να γιορτάζει αυτά τα ιδανικά όταν εκατομμύρια είναι σκλάβοι. Ο Ντάγκλας «μαστίγωσε» τους Αμερικανούς ως υποκριτές, σημειώνοντας την ειρωνεία των εορτασμών για την 4η Ιουλίου την ώρα που μιλούσε.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Τι είναι για τον Αμερικανό σκλάβο η 4η Ιουλίου; Απαντώ: Μία ημέρα που του αποκαλύπτει, περισσότερο από κάθε άλλη ημέρα του χρόνου, τη φρικτή αδικία και τη σκληρότητα στην οποία ο ίδιος είναι το μόνιμο θύμα».
Η ομιλία του Γκέτισμπουργκ
Αβραάμ Λίνκολν
19 Νοεμβρίου 1863
Αβραάμ Λίνκολν
19 Νοεμβρίου 1863
Γιατί έχει σημασία: Η περίφημη ομιλία εκφωνήθηκε εν μέσω του Εμφυλίου πολέμου. Καλεί τους Αμερικανούς να θυμηθούν τις προθέσεις των Πατέρων των ΗΠΑ. Στην ομιλία του δεν έκανε καμία αναφορά στη δουλεία, στην Ομοσπονδία, ή την Ενωση. Αντί αυτού, έδωσε έμφαση στην επούλωση και στην επιστροφή των ιδανικών της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας. Η ομιλία όρισε την ιδέα της αμερικανικής κυβέρνησης ως μία «κυβέρνηση του λαού, από το λαό, για το λαό».
Αξέχαστο απόσπασμα: «Πριν από ογδόντα και επτά χρόνια, οι Πατέρες μας έφεραν σε αυτή την ήπειρο ένα νέο έθνος, αφοσιωμένο στην ελευθερία και την ιδέα ότι όλοι οι άνθρωποι δημιουργήθηκαν ίσοι».
Το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφο
Σούζαν Αντονι
1873
Σούζαν Αντονι
1873
Γιατί έχει σημασία: Η Σούζαν Αντονι τιμωρήθηκε με πρόστιμο γιατί ψήφισε στις εκλογές του 1872 και για αυτό ξεκίνησε μία δυναμική εκστρατεία για το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφων και η ομιλία αυτή ήταν ένα δείγμα. Η δουλειά της άνοιξε το δρόμο για να επιτραπεί στις γυναίκες να ψηφίζουν το 1920. Δεν πλήρωσε ποτέ το πρόστιμο.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Ημασταν εμείς, οι άνθρωποι. Οχι εμείς, οι λευκοί άνδρες πολίτες, ούτε εμείς, οι άνδρες πολίτες. Αλλά εμείς, όλοι οι άνθρωποι που δημιουργήσαμε τη χώρα. Και τη σχηματίσαμε για να διαφυλάξουμε τις αρχές τις ελευθερίας όχι στους μισούς από εμάς και τους μισούς απογόνους μας, αλλά σε όλους τους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες».
Η ομιλία των 14 σημείων
Γούντροου Γουίλσον
8 Ιανουαρίου 1918
Γούντροου Γουίλσον
8 Ιανουαρίου 1918
Γιατί έχει σημασία: Η ομιλία του έβαλε τα θεμέλια στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Εθεσε τους αμερικανικούς στόχους στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ισως η πιο σημαντική πρότασή του ήταν η διαμόρφωση ενός διεθνούς οργανισμού, που έχει η βάση για τη Λίγκα των Εθνών, που μετά από το Β' Παγκόσμιο πόλεμο αντικαταστάθηκε από τα Ηνωμένα Εθνη.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Ολοι οι άνθρωποι στον κόσμο είναι εταίροι σε αυτό και από την πλευρά μας βλέπουμε πολύ καθαρά ότι αν δεν αποδοθεί δικαιοσύνη στους άλλους, δεν θα αποδοθεί ούτε σε εμάς».
Πρώτο διάγγελμα του Φρανκλίνου Ρούσβελτ
4 Μαρτίου 1933
4 Μαρτίου 1933
Γιατί έχει σημασία: Εν μέσω μίας εκ των χειρότερων οικονομικών κρίσεων της ιστορίας, ο Ρούσβελτ ήθελε να δείξει στους Αμερικανούς ότι θα βάλει ένα τέλος. Το πέτυχε ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να χρησιμοποιήσει όλες τις δυνάμεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Στην ομιλία αναγνωρίζει το σεβασμό στο Σύνταγμα, αλλά σημειώνει την ανάγκη των καιρών για σθεναρή δράση. Σε αυτή την ομιλία, ουσιαστικά κήρυξε τον «πόλεμο» ενάντια στη Μεγάλη Υφεση.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Το μόνο που πρέπει να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος». Winston S Churchill: We Shall Fight on the Beaches
Βίντεο : http://youtu.be/MkTw3_PmKtc ,
«Πρέπει να πολεμήσουμε στις παραλίες»
Ουίνστον Τσόρτσιλ
3 Ιουνίου 1940
Ουίνστον Τσόρτσιλ
3 Ιουνίου 1940
Γιατί έχει σημασία: Η ομιλία ήταν τέτοια ώστε να εμπνεύσει τους Βρετανούς και να εντυπωσιάσει τους Αμερικανούς με την αποφασιστικότητα της βρετανικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της γερμανικής επίθεσης. Εκφωνήθηκε ενώπιον βρετανικών στρατευμάτων τα οποία είχαν επιτυχώς εκκενώσει τη Δουνκέρκη σε μία από τις πιο εκπληκτικές ανατροπές στην ιστορία του πολέμου.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Πρέπει να συνεχίσουμε μέχρι τέλους, πρέπει να πολεμήσουμε στη Γαλλία, πρέπει να πολεμήσουμε σε θάλασσες και ωκεανούς, πρέπει να πολεμήσουμε με ενισχυμένη αυτοπεποίθηση και δύναμη στους αιθέρες, πρέπει να υπερασπιστούμε το Νησί μας, όποιο κι αν είναι το κόστος. Πρέπει να πολεμήσουμε στις παραλίες, πρέπει να πολεμήσουμε στους αγρούς και τους δρόμους, πρέπει να πολεμήσουμε στους λόφους. Δεν πρέπει ποτέ να παραδοθούμε κι ακόμη κι αν-παρότι δεν το πιστεύω ούτε στιγμή- αυτό το Νησί ή ένα μεγάλο μέρος του υποταχθεί και πεινάσει, τότε η Αυτοκρατορία μας πέρα από τις θάλασσες, οπλισμένη και φυλασσόμενη από το βρετανικό στόλο, θα συνεχίσει τη μάχη μέχρι, με το θέλημα του Θεού, ο Νέος Κόσμος με όλη τη δύναμη και την ισχύ του, θα προχωρήσει στη διάσωση και την απελευθέρωση του παλιού».
Βίντεο : http://youtu.be/1wUcw8Ufx_Y , Tryst With Destiny
«Είμαι προετοιμασμένος να πεθάνω»
«Συνάντηση με το πεπρωμένο»
Τζαβαχάρλαλ Νεχρού
14 Αυγούστου 1947
Τζαβαχάρλαλ Νεχρού
14 Αυγούστου 1947
Γιατί έχει σημασία: Σε αυτή την ομιλία ο Νεχρού, ο πρώτος πρωθυπουργός της ανεξάρτητης Ινδίας, όρισε τη σημασία της ελευθερίας για το λαό της χώρας τους μετά από τη μακρά μάχη για την ανεξαρτητοποίηση από τη Βρετανική Αυτοκρατορία.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Έρχεται μία στιγμή, που έρχεται σπάνια στην ιστορία, όταν βγαίνουμε από το παλιό για το καινούριο, όταν μία εποχή τελειώνει, και όταν η ψυχή ενός έθνους, καταπιεσμένο για πολύ, βρίσκει τρόπο να εκφραστεί». John F. Kennedy Moon Speech (1962)
Βίντεο : http://youtu.be/TuW4oGKzVKc ,
«Η ομιλία για το φεγγάρι»
Τζον Κένεντι
12 Σεπτεμβρίου 1962
Τζον Κένεντι
12 Σεπτεμβρίου 1962
Γιατί έχει σημασία: Εδειξε στους Αμερικανούς τη σημασία της εξερεύνησης του διαστήματος και της χρηματοδότησης του προγράμματος Apollo. Η ομιλία και τα επακόλουθά της οδήγησαν τελικά στην επιτυχή προσεδάφιση στη Σελήνη το 1969. Ο Κένεντι απέδειξε γιατί οι ΗΠΑ θα πρέπει να είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην εξερεύνηση του διαστήματος και η ομιλία σηματοδότησε το πρώτο σημαντικό βήμα που έκανε πρόεδρος των ΗΠΑ για να διασφαλίσει αυτή την πιθανότητα.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Επιλέξαμε να πάμε στο φεγγάρι αυτή τη δεκαετία και να κάνουμε τα υπόλοιπα πράγματα, όχι γιατί είναι εύκολα, αλλά επειδή είναι δύσκολα, διότι αυτός ο στόχος θα οργανώσει και θα μετρήσει τις καλύτερες ενέργειές μας και τις ικανότητές μας, γιατί αυτή η πρόκληση είναι μία που είμαστε διατεθειμένοι να αποδεχθούμε, μία που είμαστε απρόθυμοι να αναβάλουμε, μία που σκοπεύουμε να κερδίσουμε». Martin Luther King - I Have A Dream Speech - August 28, 1963
Βίντεο : http://youtu.be/smEqnnklfYs ,
«Εχω ένα όνειρο»
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
28 Αυγούστου 1963
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
28 Αυγούστου 1963
Γιατί έχει σημασία: Η δυναμική και αξέχαστη ομιλία του συχνά μνημονεύεται ακόμη και σήμερα. Προκάλεσε τους Αμερικανούς να ανταποκριθούν στα δημοκρατικά ιδεώδη τους. Επέμεινε σε επίλυση με μη βίαιη σύγκρουση. Τα λόγια του αντηχούν ως μία παθιασμένη έκκληση για ελευθερία.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Εχω ένα όνειρο ότι μία ημέρα κάθε κοιλάδα θα εξυψωθεί και κάθε λόφος και βουνό θα χαμηλώσει, τα ανώμαλα μέρη θα γίνουν επίπεδα και τα κυρτά θα γίνουν ίσια και ότι η δόξα του Κυρίου θα αποκαλυφθεί και πως όλα τα έμβια θα τη δουν από κοινού».
Βίντεο : Nelson Mandela, 1964: 'I am prepared to die' - audio recording of speech at sabotage trial http://youtu.be/g5OJ205MdKI , «Είμαι προετοιμασμένος να πεθάνω»
Νέλσον Μαντέλα
20 Απριλίου 1964
20 Απριλίου 1964
Γιατί έχει σημασία: Είναι η ομιλία που προσδιόρισε τον Νέλσον Μαντέλα. Εκφωνήθηκε κατά τη διάρκεια δίκης ηγετών του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, που είχαν κατηγορηθεί για υπονόμευση. Οχτώ από αυτούς φυλακίστηκαν, ανάμεσά τους και ο Μαντέλα. Η ομιλία του ουσιαστικά διηγήθηκε την ιστορία του και εξέφρασε τις απόψεις του για το Απαρτχάιντ.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Στη ζωή μου, αφιερώθηκα στον αγώνα του αφρικανικού λαού. Εχω αγωνιστεί ενάντια στην κυριαρχία των λευκών και έχω αγωνιστεί ενάντια στην κυριαρχία των μαύρων. Εχω τιμήσει το ιδανικό μίας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, στην οποία όλοι ζουν μαζί σε αρμονία και με ίσες ευκαιρίες. Αυτό είναι το ιδανικό για το οποίο ελπίζω να ζήσω και να επιτύχω. Αλλά αν χρειαστεί, είναι ένα ιδανικό για το οποίο είμαι προετοιμασμένος να πεθάνω».\
President Ronald Reagan "Tear Down This Wall" Speech at Berlin Wall
President Ronald Reagan "Tear Down This Wall" Speech at Berlin Wall
Βίντεο : http://youtu.be/Ei1HnWwzmNk ,
*** 12 γραφήματα εξηγούν γιατί παχαίνουμε
***
«Ρίξτε αυτό το Τείχος»
Ρόναλντ Ρίγκαν
12 Ιουνίου 1987
Ρόναλντ Ρίγκαν
12 Ιουνίου 1987
Γιατί έχει σημασία: Στην ομιλία του στο Τείχος του Βερολίνου, ο Ρίγκαν προκάλεσε τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ να ρίξει το τείχος που χώριζε το Ανατολικό και το Δυτικό Βερολίνο. H «διαταγή» δόθηκε παρά τις αντιρρήσεις των συμβούλων του Αμερικανού προέδρου, οι οποίοι θεώρησαν ότι το παρατράβηξε. Η ομιλία θεωρείται ότι ήταν ένα σημαντικό σημείο καμπής στον Ψυχρό Πόλεμο.
Αξέχαστο απόσπασμα: «Κύριε Γκορμπατσόφ, ρίξτε αυτό το τείχος».
Ρούλα Βλασσοπούλου - iefimerida.gr από historynewsnetwork.org*** 12 γραφήματα εξηγούν γιατί παχαίνουμε
Ο ρυθμός αύξησης της παχυσαρκίας έχει τριπλασιαστεί από το 1980 και έχει αυξηθεί ραγδαία ιδιαίτερα στα παιδιά, κάνοντας τους ειδικούς να χτυπούν καμπανάκι κινδύνου.
Αν και ο ακριβής λόγος που συμβαίνει αυτό δεν έχει ξεκαθαριστεί από τους επιστήμονες, ωστόσο οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στις αλλαγές του περιβάλλοντος καθώς τα γονίδιά μας δεν αλλάζουν τόσο γρήγορα. Παρακάτω παρουσιάζονται γραφήματα με ιστορικά στοιχεία και αποτελε΄σματα από σχετικές έρευνες που δείχνουν τους κυριότερους λόγους που παχαίνουμε, γιατί δηλαδή η παχυσαρκία έχει γίνει μάστιγα στις μέρες μας.
1. Τρώμε περισσότερο junk food από ποτέ
Σύμφωνα με τον Δρ. Stephan Guyenet, οι άνθρωποι καταναλώνουμε περισσότερες θερμίδες από ποτέ αλλά η αύξηση στην πρόσληψη θερμίδων προέρχεται από επεξεργασμένα τρόφιμα. Στο παραπάνω γράφημα, βλέπουμε πως ο πληθυσμός της Αμερικής άλλαξε τις διατροφικές του συνήθειες τα τελευταία 120-130 χρόνια.
Στις αρχές του 20ου αιώνα τρώγαμε πιο απλά, σπιτικά φαγητά. Γύρω στο 2009 σχεδόν τα μισά από αυτά που έτρωγαν οι άνθρωποι ήταν από ταχυφαγεία και γενικά όχι μαγειρεμένα σπιτικά φαγητά. Το εν λόγω γράφημα υποτιμά την πραγματική αλλαγή γιατί αυτό που τρώμε στα σπίτια μας είναι επίσης κατά ένα μεγάλο ποσοστό επεξεργασμένες τροφές.
2. Η κατανάλωση ζάχαρης έχει "χτυπήσει κόκκινο"
Η προσθήκη ζάχαρης είναι το χειρότερο συστατικό στη σύγχρονη διατροφή. Πολυάριθμες έρευνες δείχνουν ότι η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης έχει επιβλαβείς συνέπειες για τον μεταβολισμό, οδηγεί σε διαβήτη, αυξάνει το βάρος γύρω από την κοιλιά, εκτινάσσει τα τριγλυκερίδια και τα επίπεδα της χοληστερόλης.
Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες όπως αυτή των Johnson RJ, et al. -εξ ου και το εν λόγω γράφημα- όσοι καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα ζάχαρης βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2, καρδιοπάθειες ακόμα και καρκίνο.
Παράλληλα, η ζάχαρη παχαίνει γιατί δεν λαμβάνεται από τον εγκέφαλό μας με τον ίδιο τρόπο όπως άλλες θερμίδες και έτσι μπορούμε να καταναλώνουμε ολοένα και περισσότερο. Επίσης, έχει δυσμενείς συνέπειες για τις ορμόνες που σχετίζονται με τη παχυσαρκία. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που τρώνε πολύ ζάχαρη έχουν υψηλό κίνδυνο να πάρουν μελλοντικά κιλά και να γίνουν παχύσαρκοι.
3. Δεν ξεφορτωνόμαστε όλα τα κιλά των εορτών
Οι περισσότεροι από εμάς δεν παίρνουμε κιλά εν μία νυκτί. Παχαίνουμε αργά και σταθερά με τη πάροδο των ετών. Ωστόσο, ο ρυθμός είναι άνισος και διαφέρει τη περίοδο των εορτών καθώς λυγίζουμε και τρώμε πολύ.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον Δρ. Stephan Guyenet, το πρόβλημα είναι πως μερικές φορές δεν χάνουμε τα κιλά που πήραμε στις γιορτές. Μπορεί να πήραμε για παράδειγμα 2 κιλά αλλά να χάσουμε μόνο το 1 όταν περάσουν οι γιορτές, οδηγώντας σε μια αργή και σταθερή αύξηση του σωματικού βάρους με τη πάροδο του χρόνου.
Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό αύξησης του σωματικού βάρους στη ζωή ενός ατόμου μπορεί να εξηγηθεί μόνο από τις 6 εβδομάδες των εορτών!
4. Πότε ξεκίνησε η "επιδημία" παχυσαρκίας
Τον 20ο αιώνα στις ΗΠΑ εμφανίστηκε μια "επιδημία" καρδιακών παθήσεων και πολλοί επιστήμονες την απέδιδαν στα κορεσμένα λίπη που κατανάλωνε ο κόσμος. Έτσι, γεννήθηκε η διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά η οποία είχε σκοπό να περιορίσει την κατανάλωση κορεσμένων λιπών. Παραδόξως, η "επιδημία" της παχυσαρκίας άρχισε την ίδια χρονική στιγμή που βγήκαν οι κατευθυντήριες για μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά! Φυσικά αυτό δεν αποδεικνύει επί της ουσίας κάτι, καθώς το γεγονός ότι υπάρχει συσχετισμός δεν σημαίνει ότι υπάρχει και αιτιώδης συνάφεια.
Ωστόσο, μπορεί να έχει συμβάλλει αρνητικά στη διατροφή του πληθυσμού αυτή η έμφαση στο κορεσμένο λίπος σε συνδυασμό με τις οδηγίες για καλή διατροφή. Μελέτες έχουν δείξει άλλωστε ότι η διατροφή με χαμηλά λιπαρά δε σε κάνουν να χάσεις βάρος και δεν σε προστατεύουν από την καρδιακή νόσο ή τον καρκίνο.
5. Το φαγητό είναι πιο φτηνό από ποτέ
Ένας σημαντικός παράγοντας που εξηγεί την αυξημένη κατανάλωση είναι πως το φαγητό είναι πιο φτηνό σε σχέση με παλαιότερα.
Όπως δείχνει και το παραπάνω γράφημα, οι τιμές των τροφίμων έχουν μειωθεί από το 25% του διαθέσιμου εισοδήματος στο 10% του διαθέσιμου εισοδήματος τα τελευταία 80 χρόνια. Αν και αυτό μοιάζει καλό, πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι το καλό, υγιεινό φαγητό δεν είναι φτηνό, οι επεξεργασμένες τροφές είναι φτηνές.
Στην πραγματικότητα το ποιοτικό φαγητό κοστίζει και πολλοί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για αυτό. Σε πολλές φτωχικές γειτονιές, υπάρχει οικονομική δυνατότητα μόνο για πρόχειρο φαγητό- junk food . Πως είναι λοιπόν δυνατόν αυτοί οι άνθρωποι να έχουν μια ευκαιρία ώστε να μην γίνουν παχύσαρκοι όταν μπορούν μόνο να αγοράσουν junk food, επεξεργασμένα δημητριακά και πρόσθετα λίπη;
6. Πίνουμε μετά μανίας αναψυκτικά με γλυκαντικά και φρουτοχυμούς
Ο εγκέφαλός μας είναι το μόνο όργανο το οποίο ρυθμίζει το ενεργειακό μας ισοζύγιο, διασφαλίζοντας ότι δεν θα λιμοκτονήσουμε αλλά και δεν θα συσσωρεύσουμε περίσσιο λίπος. Όμως ο εγκέφαλός μας δεν εγγράφει με τον ίδιο τρόπο τις γλυκαντικές θερμίδες σε υγρή μορφή όπως κάνει με τις στέρεες θερμίδες. Συνεπώς, αν καταναλώσουμε έναν ορισμένο αριθμό θερμίδων από ένα αναψυκτικό με γλυκαντικές ουσίες τότε το μυαλό μας δεν μπορεί να μας κάνει αυτομάτως να φάμε λιγότερες θερμίδες από κάτι άλλο.
Δυστυχώς, και οι φρουτοχυμοί έχουν την ίδια ακριβώς ποσότητα ζάχαρης με τα αναψυκτικά, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι μια απλή ημερήσια κατανάλωση αναψυκτικού με γλυκαντικά αυξάνει κατά 60,1% τον κίνδυνο παχυσαρκίας στα παιδιά.
7. H ποικιλία στο junk food μας παχαίνει
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην υπερκατανάλωση τροφής είναι η ποικιλία των γευμάτων.
Το πιο πάνω γράφημα δείχνει μια μελέτη κατά την οποία οι επιστήμονες χώρισαν ποντίκια σε 3 γκρουπ: Στο πρώτο γκρουπ τα ποντίκια τρέφονταν με υγιεινές τροφές, στο δεύτερο με ένα μόνο είδος junk food και στον τρίτο με ποικίλες τροφές junk food.
Όπως παρατήρησαν, τα ποντίκια που έτρωγαν ένα είδος junk food πήραν περισσότερο βάρος από εκείνα που τρέφονταν υγιεινά, αλλά εκείνα που πάχυναν πάρα πολύ ήταν τα ποντίκια που τρέφονταν με πολλά είδη junk food. Το ίδιο ισχύει και για τους ανθρώπους. Όταν έχουμε πολλά και διάφορα είδη τροφών διαθέσιμα, έχουμε την τάση να τρώμε περισσότερο από όσο χρειάζεται ο οργανισμός μας για να ζήσει.
8. Η δουλειά (μας) καίει και όχι τις θερμίδες δυστυχώς
Αρκετοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η παχυσαρκία οφείλεται και στο γεγονός ότι έχει μειωθεί η σωματική μας άσκηση και πως καίμε λιγότερες θερμίδες.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι πως οι περισσότερες δουλειές πια δεν απαιτούν τόσο σωματική ενασχόληση. Τώρα έχουμε ένα σωρό μηχανήματα να κάνουν τις δουλειές για μας.
Σύμφωνα με το παραπάνω γράφημα, καίμε ημερησίως περίπου 100 θερμίδες λιγότερες στη δουλειά μας, κάτι το οποίο μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του βάρος μας με την πάροδο του χρόνου.
9. Τρώμε περισσότερο φυτικά έλαια, κυρίως από επεξεργασμένα τρόφιμα
Τα λίπη που τρώμε έχουν αλλάξει δραματικά τα τελευταία 100 χρόνια. Στις αρχές του 20 αιώνα καταναλώναμε κυρίως φυσικά λίπη όπως βούτυρο και χοιρινό λίπος (λαρδί), τα οποία μετέπειτα τα αντικαταστήσαμε με τη μαργαρίνη και τα φυτικά έλαια.
Οι περισσότεροι από εμάς δεν τηγανίζουμε το φαγητό σε φυτικό λάδι αλλά το παίρνουμε από επεξεργασμένες τροφές. Προσθέτοντας λοιπόν, αυτά τα λάδια στις τροφές αυξάνουμε τη θερμιδική αξία συμβάλλοντας στην υπερκατανάλωση.
10. Ο κοινωνικός περίγυρος… παχαίνει
Το κοινωνικό μας περιβάλλον είναι άλλος ένας παράγοντας που μας… παχαίνει. Για παράδειγμα, ήξερες ότι το να τρως μαζί με άλλους μπορεί να αυξήσει δραματικά τον αριθμό των θερμίδων που καταναλώνεις; Και όμως! Σύμφωνα με σχετική μελέτη, το να γευματίζεις με μια ομάδα ατόμων μπορεί να αυξήσει την πρόσληψη θερμίδων κατά 72% ή πιο απλά να πάρεις 310 θερμίδες σε ένα γεύμα!
Παράλληλα, άλλες μελέτες έχουν δείξει πως τείνουμε να τρώμε περισσότερο τα σαββατοκύριακα.
11. Η αϋπνία μας ανοίγει την όρεξη
Ο ύπνος συχνά παραβλέπεται όταν έχουμε να κάνουμε με την αύξηση του βάρους και τη παχυσαρκία. Είναι ευρέως γνωστό ότι η έλλειψη ύπνου έχει αρνητικές επιπτώσεις σε πολλές ορμόνες που σχετίζονται με την αύξηση βάρους και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αίσθηση πείνας.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η μέση διάρκεια ύπνου έχει μειωθεί κατά 1-2 ώρες τη νύχτα. Σίγουρα οι λόγοι ποικίλουν αλλά σε αυτό έχει συμβάλλει κατά ένα μεγάλο ποσοστό το αυξημένο τεχνητό φως και οι ηλεκτρονικές συσκευές όπως τα κινητά τηλέφωνα. Σχεδόν οι περισσότεροι από εμάς πέφτουμε για ύπνο αγκαλιά με το κινητό και χαζεύουμε με τις ώρες στα κοινωνικά δίκτυα, ξαγρυπνώντας εν τέλει αντί να νυστάξουμε.
Η έλλειψη ύπνου είναι ένας ισχυρός παράγοντας παχυσαρκίας, στα παιδιά μάλιστα ο κίνδυνος εμφάνισης είναι 89% ενώ στους ενήλικες 55%. 2. Θερμίδες, θερμίδες και πάλι θερμίδες
Μπορεί να διαφωνούμε για το τι εν τέλει μας παχαίνει και οδηγεί πολλούς από εμάς στην παχυσαρκία, ωστόσο ένας παράγοντας είναι αδιαμφισβήτητος ότι η κατανάλωση θερμίδων έχει αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες.
Σύμφωνα με έρευνες, αυτή η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων είναι κάτι παραπάνω από επαρκής για να εξηγήσει την αύξηση της παχυσαρκίας. Η αυξημένη αυτή πρόσληψη θερμίδων οφείλεται στο γεγονός ότι έχει αλλάξει το περιβάλλον μας, υποκινείται δηλαδή από τη βιολογία.
Αυτές οι αλλαγές στο περιβάλλον, έχουν στην ουσία δημιουργήσει δυσλειτουργίες στο βιολογικό μας σύστημα το οποίο υποτίθεται πως θα πρέπει να μας προστατεύει από το να παχαίνουμε.
Συνεπώς δεν είναι έλλειψη της θέλησής μας να αδυνατίσουμε όπως πολλοί νομίζουν, απλά το βιολογικό μας σύστημα έχει τρελαθεί με όσα συμβαίνουν γύρω του. Το να χάσεις λοιπόν κιλά, δεν είναι απλή υπόθεση!
______ Πηγές: news247.gr , authoritynutrition.com
***
***
ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΑΣ :
~ Η Εφημερίδα μας
Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2015 : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2015/01/27-2015.html
,.-
~ Η Εφημερίδα μας
28 Ιανουαρίου 2015 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2015/01/28-2015.html
.-
~ Η Εφημερίδα μας
Πέμπτη 29 Ιανουαρίου 2015 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2015/01/29-2015.html
.-
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων
Ποικίλου ενδιαφέροντος 29 Ιανουαρίου 2015 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2015/01/29-2015.html
.-
*** ΕΠΙΛΟΓΕΣ- ΔΙΑΛΟΓΕΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΝ :
~ http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/06/01-2014.html , Ανθολόγιο Γράφοντας Αντιγράφοντας , Κυριακή 01 Ιουνίου
2014.-
~ http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2014/06/02062014.html , Επιλογές Διαλέγοντας και Γράφοντας 02/06/2014 .-
~
http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/06/16-2014.html , ΑΡΩΜΑ ΑΠΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ Δευτέρα 16 Ιουνίου 2014 .-
~ http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/06/2014-23-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ ποδοσφαίρου ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 2014 23 Ιουνίου 2014.-
~ http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/06/2014-24-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 2014 24 Ιουνίου 2014 .
~ http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/06/2014-24-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 2014 24 Ιουνίου 2014 .
~ http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/06/2014-25-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ
ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 2014 , Τετάρτη 25 Ιουνίου 2014.-
~
http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/06/27-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ και οι καλύτεροι
ποδοσφαιριστές Παρασκευή 27 Ιουνίου 2014 .-
~ http://snsstamoskal.blogspot.gr/2014/06/28-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ - Η Ιστορία Κυπέλλου Παγκοσμίου Ποδοσφαίρου Σάββατο 28 Ιουλίου 2014 .-
~ http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/07/06-2014.html , Επιλογές
Κυριακή 06 Ιουλίου 2014 .-
~ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/07/17-2014.html ,.-
~** ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙ και ΜΟΝΑΧΟΙ από το Αρφαρά Μεσσηνίας Πέμπτη 24 Ιουλίου 2014 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/07/24-2014.html
~ Επιλογές Θεμάτων Παρασκευή 01 Αυγούστου 2014 : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/08/01-2014.html ,
~ Επιλογές Θεμάτων Παρασκευή 01 Αυγούστου 2014 : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/08/01-2014.html ,
~ Επιλογές
Θεμάτων Κυριακή 03 Αυγούστου 2014
: http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/08/03-2014.html , .-
~ Επιλογές Θεμάτων Τρίτη 19
Αυγούστου 2014 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/08/19-2014.html ,.-
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Κυριακή 07
Σεπτεμβρίου 2014 : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/09/07-2014.html ,.-
~ Επιλογές - Διαλογές αναρτήσεων Κυριακή 07
Σεπτεμβρίου 2014 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/09/07-2014.html ,.-
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Τρίτη
09
Σεπτεμβρίου
2014 : : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/09/09-2014.html ,.-
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/09/10-2014.html,.--
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/09/10-2014.html,.--
~ Επιλογές -
Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014 : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2014/09/10-2014.html , .-
~ Επιλογές -
Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2014 : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2014/09/12-2014.html ,.-
~ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/07/17-2014.html ,.-
~Επιλογές -Διαλογές Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/09/18-2014.html ,.-
~ Επιλογές θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014 http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/09/18-2014.html
~Επιλογές Θεμάτων Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/09/22-2014.html ,.-
~ Επιλογές Θεμάτων Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2014 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/09/25-2014.html
~ Ο Οδοντίατρος σας ενημερώνει , Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2014 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2014/09/26-2014.html , .-
~Επιλογές
αναρτήσεων Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/09/29-2014.html ,.-
~ Επιλογές θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 02 Οκτωβρίου 2014 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2014/10/02-2014.html ,.-
~ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Αναρτήσεων Σάββατο 04 Οκτωβρίου 2014 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/10/04-2014.html .-
~1 ΕΠΙΛΟΓΕΣ Αναρτήσεων θεμάτων
ποικίλου ενδιαφέροντος Κυριακή 05
Οκτωβρίου 2014 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/10/05-2014.html .-
~ Επιλογές Θεμάτων , Αυτοάμυνα Δευτέρα 06 Οκτωβρίου 2014
: http://snsarfara.blogspot.gr/2014/10/06-2014.html
~ Επιλογές
αναρτήσεων Τρίτη 07 Οκτωβρίου 2014 : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/10/07-2014.html , .-
~ 1 Επιλογές αναρτήσεων ενδιαφέροντων θεμάτων Τετάρτη 08 Οκτωβρίου 2014 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/10/08-2014.html .~
~ Επιλογές αναρτήσεων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 09
Οκτωβρίου 2014
: http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/10/09-2014.html .-
~Επιλογές Αναρτήσεων ποικίλου ενδιαφέροντος Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2014
: http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2014/10/10-2014.html .-
~Επιλογές αναρτήσεων ποικίλου ενδιαφέροντος Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2014 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/10/11-2014.html .-
~
Επιλογές αναρτήσεων Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/10/20-2014.html ,.-
~Άρωμα ενημέρωσης Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/10/21-2014.html ,.-
~Άρωμα ενημέρωσης Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/10/21-2014.html ,.-
~ Επιλογές Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη
30 Οκτωβρίου 2014 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/10/30-2014.html .-
~ Επιλογές όμορφων θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Παρασκευή 31
Οκτωβρίου 2014 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/10/31-2014.html .-
~ Επιλογές Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος :
Σάββατο 01 Νοεμβρίου 2014 : http://snsarfara.blogspot.gr/2014/11/01-2014.html , .-
Σάββατο 01 Νοεμβρίου 2014 : http://snsarfara.blogspot.gr/2014/11/01-2014.html , .-
~ Επιλογές
Θεμάτων ενημέρωσης Τρίτη 04 Νοεμβρίου 2014 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/11/04-2014.html ,.-
~ Επιλογές Θεμάτων ποικίλου
ενδιαφέροντος Τετάρτη 05 Νοεμβρίου 2014 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/11/05-2014.html ,.-
~ Επιλογές
Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 06
Νοεμβρίου 2014 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/11/06-2014.html ,.-
~Επιλογές Θεμάτων
ποικίλου ενδιαφέροντος Δευτέρα 10 Νοεμβρίου
2014 : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/11/10-2014.html .-
~
Επιλογές
Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Τρίτη 11 Νοεμβρίου
2014
: http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/11/11-2014.html .~
~ Επιλογές Θεμάτων
ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2014 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/11/13-2014.html ,.-
~Επιλογές
Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Παρασκευή 14
Νοεμβρίου 2014 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2014/11/14-2014.html ,.-
~ Επιλογές
Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Δευτέρα 17
Νοεμβρίου 2014 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/11/17-2014.html ,.-
~ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Θεμάτων ποικίλου
ενδιαφέροντος , Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014
: ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ...Ελληνική : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2014/11/18-2014.html ,.-
~ Επιλογή
Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Τρίτη 18
Νοεμβρίου 2014 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/11/18-2014.html ,.-
~ Επιλογές
Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Δευτέρα 24 Νοεμβρίου
2014 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/11/24-2014.html ,.-
~ Επιλογές Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος
Παρασκευή 05/12/2014 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/12/05122014.html ,.-
~ Επιλογές Πλάκα -Θησείο -Αρχαιολογικός χώρος Αθήνα από
τα παλιά Πέμπτη 11/12/2014 :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2014/12/11122014.html ,
~ Επιλογές Πλάκα -Θησείο -Αρχαιολογικός χώρος Αθήνα από
τα παλιά Πέμπτη 11/12/2014 :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2014/12/11122014.html ,
~ Επιλογές
Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Δευτέρα 22/12/2014
: http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/12/22122014.html
, .-~
~
Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων
Ποικίλου ενδιαφέροντος 29 Ιανουαρίου 2015 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2015/01/29-2015.html
.-
~
~
.jpeg)
Αναρτήσεις
