ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ :
Αχ Ελλάδα σ' αγαπώ
Χαρά στον Έλληνα που ελληνοξεχνά
και στο Σικάγο μέσα ζει στην Λευτεριά.
Εκείνος που δεν ξέρει και δεν αγαπά
-σάμπως φταις και συ καημένη-
και στην Αθήνα μέσα ζει στην ξενιτιά.
Αχ Ελλάδα σ' αγαπώ και βαθιά σ' ευχαριστώ
γιατί μ' έμαθες και ξέρω
ν' ανασαίνω όπου βρεθώ να πεθαίνω όπου πατώ
και να μη σε υποφέρω.
Αχ Ελλάδα θα στο πω πριν λαλήσει πετεινό
δεκατρείς φορές μ' αρνιέσαι.
M' εκβιάζεις μου κολλάς, σαν τον ξένο με πετάς,
μα κι απάνω μου κρεμιέσαι.
Η πιο γλυκιά πατρίδα είναι η καρδιά
-Οδυσσέα γύρνα κοντά μου-
που τ' άγια χώματα της πόνος και χαρά.
Καθένας είναι ένας που σύνορο πονά
κι εγώ είμαι ένας κανένας που σας σεργιανά.
Manolis Rassoulis
1945-2011
ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ :
Άγιοι Πάντες Γαργαλιάνων Προφήτης Ηλίας Γαργαλιάνων
ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ: Τά χώματα τά ιερά τής γής τών Γαργαλιάνων εγέννησαν κι ανέθρεψαν πολλές γενιές ηρώων. Τούς βλέπουμε πάντα μπροστά σέ όλους τούς αγώνες, πολέμησαν γιά λευτεριά τήν εποχή τών Τούρκων,πολέμησαν είς τόν Μοριά μά καί στήν Αλβανία ενάντια στούς εισβολείς,αλλά καί στούς Βαλκανικούς νά διώξουν τούς κατακτητές απ'τήν Μακεδονία καί μήν ξεχνάς τήν Ήπειρο καί τήν Μικρά Ασία.Ετούτα πάντα έπραξαν καί έχουνε καταγραφεί μέ ντοκουμέντα ιστορικά,αλλά καί οί απόγονοι τό ίδιο θέ νά πράξουν σάν τούς καλέσει ή Πατρίς,τότε δέ θά διστάσουν νά κάνουν τό καθήκον τους.Οί μάνες πού τούς γέννησαν τούς δίδαξαν τό θάρρος κι ακόμα τούς ενέπνευσαν μέ υψηλά ιδανικά μέ ήθος καί αξίες,μά εσύ δέν είσαι από δώ, δέν ξέρεις καί δέν είδες,τούτο μονάχα θά σού πώ, είναι όλες ηρωίδες.ΞΕΝΟΜΕΡΙΤΗΣ: Σωστά τά είπες Ήρωα, δέ θά διαφωνήσω,τό λίγο πού τούς έζησα πρέπει νά συμφωνήσω,μά σήμερα τί κάνουνε; Αυτό θέ νά ρωτήσω.ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ: Σήμερα ζούν ειρηνικά καί τώρα αγωνίζονται είς τόν αγώνα τόν καλό, είς τόν αγώνα τής ζωής καί πάντα διαπρέπουνε σέ όλους τούς τομείς.Είναι άνθρωποι εργατικοί καί πάντοτε ειλικρινείς καί όσο καί νά προσπαθής εδώ ποτέ σου δέ θά βρείς μηδαμινούς κι ανάξιους, τούς φαύλους καί τούς πλάνους,είναι άνδρες υπερήφανοι, είναι απ' τούς Γαργαλιάνους.
** ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ. Οι Γαργαλιάνοι είναι κωμόπολη στο δυτικό νομό Μεσσηνίας.
Αποτελούσαν έδρα του ομώνυμου Δήμου μέχρι το 2010 οπότε με την εφαρμογή του
προγράμματος Καλλικράτης εντάχθηκαν στον νέο διευρυμένο δήμο Τριφυλίας. Κατά την
απογραφή του 2001 είχαν πραγματικό πληθυσμό 5.970 κατοίκων. Η περιοχή
κατοικείται από το 3.000 π.χ. και κατά την αρχαιότητα υπαγόταν στο βασίλειο της
Πύλου υπό τον Νέστορα. Κατά την Βενετοκρατία αναφέρονταν σαν Gargaliano, πιθανόν
από το όνομα κάποιου Βενετού που έζησε στην περιοχή. Το χωριό συμμετείχε στην
ελληνική επανάσταση του 1821, κατά τη διάρκεια της οποίας και καταστράφηκε
σχεδόν ολοκληρωτικά, με πάνω από χίλιους εθελοντές που στρατολόγησε ο
Μακρυγιάννης. Μετά την απελευθέρωση, αποτέλεσε σπουδαίο κέντρο παραγωγής
σταφίδας μέχρι και τις αρχές του εικοστού αιώνα. Η πόλη βρίσκεται σε υψόμετρο
περίπου 300 μέτρων και απόσταση 5 χιλιομέτρων από τη θάλασσα, 65 χιλιομέτρων από
την Καλαμάτα και 26 από την Πύλο. Επίνειό της αποτελεί η Μαραθόπολη, ενώ
απέναντι από τους Γαργαλιάνους βρίσκεται το νησί Πρώτη Μεσσηνίας, που παλιά
αποτελούσε ορμητήριο πειρατών. Στην πόλη λειτουργεί αθλητικό κέντρο, με στάδιο
και κλειστό γυμναστήριο, αγροτικό ιατρείο, τρία δημοτικά σχολεία καθώς και
Γυμνάσιο και Λύκειο. Η βασική αγροτική παραγωγή αφορά την ελιά και τα αμπέλια. Η
πόλη είναι επίσης έδρα αρκετών πολιτιστικών, αναπτυξιακών και αθλητικών
σωματείων, καθώς και της Μπρίσκειου Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Από τους Γαργαλιάνους
καταγόταν ο γνωστός μακεδονομάχος Τέλλος Άγρας, προς τιμή του οποίου
διοργανώνονται κάθε χρόνο στην πόλη τα Αγαπήνεια. Επίσης από εκεί καταγόταν και
ο 39ος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Σπύρο Άγκνιου και ο νυν πατριάρχης Ιεροσολύμων
Θεόφιλος. Τέλος, εκεί δίδαξε, σε σχολείο που άνοιξε το 1812, ο λόγιος Καλλίνικος
Καστόρχης.
Πηγή : www.wikipedia.org .-
406 ΧΩΡΙΑ - ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ & ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ = http://messiniaka.blogspot.gr/2011/11/blog.html .- Πηγή : www.wikipedia.org .-
~*** ΚΟΠΑΝΑΚΙ Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ :
Το Κοπανάκι ήταν και είναι για τους τοπικούς ανθρώπους συνώνυμο με τη λέξη «αγορά».
Το Κοπανάκι είναι μια πόλη του δήμου Τριφυλίας στο νομό Μεσσηνίας στην περιφέρεια της Πελοποννήσου
Η πόλη είναι 94.850 τετραγωνικά χλμ. σε έκταση.
Ο πληθυσμός της πόλης είναι 1624 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2001.
Στο Κοπανάκι ευρίσκονται τα ερείπια μιας πολύ αρχαίας κατοικίας τα οποία εκτίθενται στο Μπενάκειο Αρχαιολογικό μουσείο στην Καλαμάτα.
Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου το Κοπανάκι ήταν μια από τις πρώτες πόλεις όπου οι Έλληνες άρχισαν μια οργανωμένη αντίσταση ενάντιων στους Ναζί εισβολείς.
Ο πληθυσμός της πόλης είναι 1624 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2001.
Στο Κοπανάκι ευρίσκονται τα ερείπια μιας πολύ αρχαίας κατοικίας τα οποία εκτίθενται στο Μπενάκειο Αρχαιολογικό μουσείο στην Καλαμάτα.
Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου το Κοπανάκι ήταν μια από τις πρώτες πόλεις όπου οι Έλληνες άρχισαν μια οργανωμένη αντίσταση ενάντιων στους Ναζί εισβολείς.
~* Το Κοπανάκι είναι οικισμός στο νομό Μεσσηνίας. Με το πρόγραμμα Καλλικράτης ανήκει στο δήμο Τριφυλία ενώ με το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν έδρα του δήμου Αετού. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 το Κοπανάκι είχε 1.030 κατοίκους. Είναι χτισμένο στη πεδιάδα του Μελιγαλά, 11 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές, σε υψόμετρο 180 μέτρων. Στο χώριο υπάρχει σιδηροδρομικός σταθμός. Το χωρίο είναι έδρα του αθλητικού ομίλου Διαγόρας Κοπανακίου, ο οποίος έχει ως έδρα το γήπεδο του χωριού, χωριτικότητας 100 ατόμων.
Το χωρίο κατά τη διάρκεια του Β΄ ΠΠ ήταν αρχικά υπό Ιταλική και εν συνεχεία από Γερμανική κατοχή. Η περιοχή ήταν μια από τις πρώτες στις οποίες οργανώθηκαν αντιστασιακές οργανώσεις. Στο σταφιδόσπιτο του Αετού κοντά στο Κοπανάκι ιδρύθηκε τις αρχές Ιουλίου 1941 η Νέα Φιλική Εταιρεία βόρειας Τριφυλίας, η οποία μισό χρόνο αργότερα συντάχθηκε με το ΕΑΜ.-
Τα τμήματα αυτά ήταν τα εξής: Αχαΐας, Ήλιδος, Άνω Μεσσηνίας, Κάτω Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αργολίδος, Αρκαδίας, Βορείων Σποράδων, Ανατολικών Νήσων, Δυτικών Νήσων, Βορείων Κυκλάδων, Κεντρικών Κυκλάδων, Νοτίων Κυκλάδων.
Τμήμα Άνω Μεσσηνίας
Έκτακτος επίτροπος Άνω Μεσσηνίας: Αντώνιος Τσούνης
Επαρχίες: Αρκαδίας, Νεοκάστρου, Μεθώνης, Κορώνης.
Τμήμα Κάτω Μεσσηνίας
Έκτακτος επίτροπος Άνω Μεσσηνίας: Γεώργιος Ψύλλας
Καθορίστηκε από την Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, στους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης της χώρας από την Αντιβασιλεία, μετά την άφιξη του Βασιλιά Όθωνα στην Ελλάδα. Με βάση αυτή τη διαίρεση, που τέθηκε σε εφαρμογή με το Βασιλικό Διάταγμα της 3/15 Απριλίου του 1833 «Περί διαιρέσεως του Βασιλείου και της διοικήσεώς του», η επικράτεια του Ελληνικού Βασιλείου χωρίσθηκε σε δέκα νομούς / νομαρχίες και 42 επαρχίες. Επικεφαλής της κάθε νομαρχίας ήταν ο νομάρχης, ανώτερο διοικητικό όργανο στη διοικητική διεύθυνση του νομού, με υπαγόμενες επαρχίες και δήμους.
Τότε συστάθηκε ο Νομός Μεσσηνίας και η πρώτη του πρωτεύουσα ήταν η Αρκαδιά (Κυπαρισσία), η οποία και παρέμεινε πρωτεύουσα του νομού δύο χρόνια και επτά μήνες μέχρι 5-11-1835 όπου πρωτεύουσα του νομού ορίστηκαν «αι Καλάμαι». Με αυτή την ονομασία η νέα πρωτεύουσα παρέμεινε μέχρι 11-11-1959 ΦΕΚ 16/1960 που μετονομάζεται σε Καλαμάτα. Πρώτος νομάρχης του Νομού Μεσσηνίας, που ορίστηκε με την παραπάνω νομοθεσία ήταν ο Δημήτριος Χρηστίδης.
Αναλυτικά ο Νομός Μεσσηνίας και οι Επαρχίες που δημιουργήθηκαν με τη διοικητική διαίρεση ήταν οι εξής:
Νομός Μεσσηνίας: έδρα νομού αι Καλάμαι. Επαρχίες: Καλαμών, Μεσσήνης, Πυλίας, Τριφυλίας, Ολυμπίας, Μεθώνης.
Στην Επαρχία Τριφυλίας υπάγονταν δέκα Δήμοι: Κυπαρισσίας, Εράνης, Πλαταμώδους, Κενηρίου, Φλεσιάδος, Τριπύλης, Αετού, Ηλεκτρίδος, Δωρίου (έδρα το Σουλιμά) και Αυλώνος.
Στο Δήμο Δωρίου ανήκαν τα χωριά: Σουλιμά - Βλάκα, Λάπι, Πιτσά, Ρίπεσι, Αγριλιά, Κούβελα και Μαυρομμάτι.
Το 1840 οι δέκα Δήμοι μετασχηματίζονται με το Διάταγμα 1-13/9/1840 (ΦΕΚ 22) σε έξι: Κυπαρισσίας, Εράνης, Φλεσιάδος, Τριπύλης, Δωρίου και Αυλώνος. Μετά το μετασχηματισμό αυτό ο Δήμος Δωρίου (πληθ. 3.457) αποτελείται από τα χωριά: Σουλιμά - Ψάρι, Δημάντρα, Σίρτζι, Κλεισούρα (Κλέσουρα), Κατζούρα, Βλάκα, Λάπι, Κούβελα, Μαυρομμάτι, Στάσιμον.
Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1836 αντικατέστησε τη διαίρεση του 1833, κατάργησε τις θέσεις των νομαρχών, νομοδιευθυντών και επάρχων και χώρισε την Ελλάδα σε τριάντα διοικήσεις και δέκα υποδιοικήσεις με αντίστοιχες θέσεις διοικητών και υποδιοικητών. Αυτή η διοικητική διαίρεση παρέμεινε σε ισχύ για δώδεκα χρόνια, μέχρι το 1845 (ΦΕΚ 28 της 21 Ιουνίου 1836, με το «Διάταγμα περί διοικητικού οργανισμού» που όρισε η Κυβέρνηση Άρμανσπεργκ του 1835).
Οι διοικήσεις που αντικατέστησαν τις καταργημένες επαρχίες ήταν οι παρακάτω:
Διοίκηση Τριφυλίας (έδρα η Κυπαρισσία). Επαρχίες που αντικαταστάθηκαν: Ολυμπίας και Τριφυλίας.
Διοίκηση Πυλίας (έδρα η Πύλος). Επαρχία που αντικαταστάθηκε: Μεθώνης.
Διοίκηση Μεσσηνίας (έδρα αι Καλάμαι). Επαρχία που αντικαταστάθηκε: Καλαμών.
Η διοικητική διαίρεση του 1845 αντικατέστησε τη διοικητική διαίρεση του 1836 της Ελλάδας και όρισε 10 νομούς, διαιρεμένους σε 49 επαρχίες και σε δήμους. Η διαίρεση αυτή ορίστηκε με το νόμο ΚΕ' στις 8 Δεκεμβρίου 1845 από την Κυβέρνηση Κωλέττη του 1844.
Αναλυτικά οι νομοί και οι επαρχίες που περιγράφονται στη διοικητική διαίρεση είναι οι εξής:
Νομός Μεσσηνίας. Επαρχίες: Τριφυλίας, Ολυμπίας, Πυλίας, Μεσσηνίας, Καλαμών.
~ Η διοικητική διαίρεση του 1899 ήταν διοικητική διαίρεση που εισήγαγε μεταβολές στο νομαρχιακό σύστημα του τότε ελληνικού κράτους, το οποίο αποτελούταν από την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια, τις Κυκλάδες, τα Επτάνησα, την Θεσσαλία και μικρό τμήμα της Ηπείρου (Νόμος ΒΧΔ΄ της 6ης Ιουλίου 1899 ΦΕΚ 136/8-7-1899). Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η αύξηση του αριθμού των νομών από 16 σε 26, με τους νέους νομούς να προκύπτουν από διαίρεση των παλαιών. Το νέο σχήμα διατηρήθηκε μόνο για δέκα χρόνια και καταργήθηκε με την νέα διοικητική διαίρεση του 1909.
Ορισμένοι από τους νομούς που δημιουργήθηκαν σ’ αυτή τη διοικητική διαίρεση επανασυστάθηκαν σε επόμενες, όπως οι Νομοί Αργολίδας, Κορινθίας, Αττικής, Βοιωτίας κλπ. Άλλοι πέρασαν οριστικά στο παρελθόν, όπως οι Νομοί Τριφυλίας και Λακεδαίμονος.
Νομός Μεσσηνίας, έδρα αι Καλάμαι
Επαρχίες: Καλαμών, Μεσσήνης, Πυλίας
Νομός Τριφυλίας, έδρα η Κυπαρισσία
Επαρχίες: Τριφυλίας, Ολυμπίας
Ο Νομός Τριφυλίας (1899-1909) ήταν διοικητική διαίρεση της Πελοποννήσου που σήμερα έχει καταργηθεί. Δημιουργήθηκε με την διοικητική διαίρεση του 1899, αντικαθιστώντας την Επαρχία Τριφυλίας. Ο Νομός Τριφυλίας καταργήθηκε το 1909 και τα εδάφη του εντάχθηκαν στο Νομό Μεσσηνίας, ως Επαρχία Τριφυλίας.
Το Νομό αποτελούσαν οι Επαρχίες: Τριφυλίας και Ολυμπίας. Πρωτεύουσα είχε την Κυπαρισσία.
Η επαρχία Τριφυλίας το 1909 είχε 51.004 κατοίκους και η επαρχία Ολυμπίας 39.519, ενώ συνολικά ο Νομός Τριφυλίας είχε περίπου 90.000 κατοίκους.
~ Οι Δήμοι που αποτελούσαν το Νομό Τριφυλίας και ο πληθυσμός κατά το 1909 ήταν: Κυπαρισσίας (10.122), Αετού (4.302), Αυλώνος (5.571), Δωρίου (6.247) - έδρα το Ψάρι, Εράνης (8.427), Πλαταμώδους (8.574), Τριπύλης (3.162), Φλεσσιάδος (4.199), Ανδριτσαίνης (7.634), Αλιφείρας (5.319), Αρήνης (6.809), Βώλακος (5.002), Σκιλλούντος (8.388), Φιγαλείας (6.387).
~ Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1909 θεσμοθετήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1909 με τον νόμο ΓΥΛΔ' (υπ’ αριθμ. 3434) που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ A 282/1909. Με το νόμο αυτό καταργήθηκαν άρθρα του προηγούμενου νόμου ΒΧΔ' της 6/8 Ιουλίου 1899, της διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας (1899). Δημιουργήθηκαν 16 νομοί και η διάρκεια αυτής της διοικητικής διαίρεσης ήταν μικρή, γιατί τρία χρόνια μετά ο Βενιζέλος προώθησε νέα διοικητική διαίρεση το 1912.
~**** Νομός Μεσσηνίας (έδρα αι Καλάμαι). Επαρχίες: Καλαμών, Μεσσηνίας, Πυλίας, Τριφυλίας, Ολυμπίας.
~* Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1912 ψηφίστηκε από την Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου 1910, φέρνοντας σημαντικότατες αλλαγές στις τοπικές διοικήσεις. Με το Νόμο ΔΝΖ 1912 «Περί Δήμων και Κοινοτήτων» ορίστηκαν ως Δήμοι οι πρωτεύουσες των Νομών και οι πόλεις με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων. Αντίστοιχα κοινότητες ορίστηκαν όλοι οι συνοικισμοί με πληθυσμό πάνω από «300 κατοίκους και σχολείο στοιχειώδους εκπαιδεύσεως», ενώ ακόμη και συνοικισμοί με λιγότερους από 300 κατοίκους με ή όχι σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης μπορούσαν να γίνουν κοινότητες αρκεί να το ζητούσαν πάνω από το 50% των εκλογέων κατοίκων και ταυτόχρονα να είχαν περιουσία που να απέδιδε πάνω από 2.000 δραχμές εκείνη την εποχή, ή τέλος αν ήταν ήδη έδρες Δήμων. Αποτέλεσμα της διοικητικής διαίρεσης ήταν η δημιουργία μεγάλου αριθμού δήμων, αλλά και σημαντικότατου αριθμού κοινοτήτων.
Οι κοινότητες ως μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης καταργήθηκαν 98 χρόνια αργότερα με το πρόγραμμα Καλλικράτης και την διοικητική διαίρεση του 2011.
Με τη διοικητική διαίρεση του 1997, που προέκυψε με την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, πραγματοποιήθηκε την 1/1/1999 η συνένωση παλαιότερων δήμων και κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους, με σκοπό τη βελτιστοποίηση της δημόσιας διοίκησης στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης. Μετά το σχέδιο Καποδίστριας η Ελλάδα απαρτιζόταν από 13 περιφέρειες, 51 νομούς και 1034 δήμους και κοινότητες (910 δήμοι και 124 κοινότητες). Παράλληλα καταργήθηκαν οι επαρχίες.
~* Ο Νομός Μεσσηνίας απαρτιζόταν από του Δήμους:
1. Καλαμάτας 2. Αβίας 3. Αετού 4. Αιπείας 5. Ανδανίας 6. Ανδρούσας 7. Άριος 8. Αριστομένους 9. Αρφαρών 10. Αυλώνα 11. Βουφράδων 12. Γαργαλιάνων 13. Δωρίου 14. Είρας 15. Θουρίας 16. Ιθώμης 17. Κορώνης 18. Κυπαρισσίας 19. Λεύκτρου 20. Μεθώνης 21. Μελιγαλά 22. Μεσσήνης 23. Νέστορος 24. Οιχαλίας 25. Παπαφλέσσα 26. Πεταλιδίου 27. Πύλου 28. Φιλιατρών 29. Χιλιοχωρίων και τις Κοινότητες: Τρικόρφου και Τριπύλας.
Στο Δήμο Δωρίου υπάγονταν τα χωριά: Δώριο - έδρα του Δήμου, Άνω Δώριο, Βασιλικό, Κόκλα, Κούβελα, Μάλθη, Χαλκιά, Χρυσοχώρι και Ψάρι. Ο πρώτος Δήμαρχος του νεοσύστατου Δήμου ήταν ο Παναγιώτης Σαραντόπουλος (πρώτη τετραετία) και ο δεύτερος και τελευταίος (δύο τετραετίες) ο Αντώνης Γ. Τάκης.
Η τρέχουσα διοικητική διαίρεση της Ελλάδας διαμορφώθηκε από το πρόγραμμα «Καλλικράτης» (Ν. 3852/2010) και ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2011.
Σύμφωνα με αυτήν, η χώρα διαιρείται σε επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις, δεκατρείς περιφέρειες και 325 δήμους. Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τις Περιφερειακές Ενότητες. Οι Νομάρχες αντικαταστάθηκαν από τους Αντιπεριφερειάρχες.
Στη Περιφέρεια Πελοποννήσου υπάγεται η Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας, η οποία αποτελείται από έξι Δήμους που προήλθαν από τη συνένωση 29 Δήμων και 2 Κοινοτήτων και είναι οι εξής:
Δυτικής Μάνης (Αβίας και Λεύκτρου). Έδρα η Καρδαμύλη.
Καλαμάτας (Άριος, Θουρίας, Καλαμάτας και Αρφαρών). Έδρα η Καλαμάτα.
Μεσσήνης (Αιπείας, Ανδρούσας, Αριστομένους, Βουφράδων, Ιθώμης, Μεσσήνης, Πεταλιδίου και Κοινότητας Τρικόρφου). Έδρα η Μεσσήνη.
Οιχαλίας (Ανδανίας, Δωρίου, Είρας, Μελιγαλά και Οιχαλίας). Έδρα ο Μελιγαλάς.
Δήμος Πύλου-Νέστορος (Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων). Έδρα η Πύλος.
Τριφυλίας ( Αετού, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και Κοινότητας Τριπύλας). Έδρα η Κυπαρισσία.
Πηγή: Βικιπαίδεια, Αρχεία περί της συστάσεως και εξελίξεως των Δήμων και Κοινοτήτων
~ Όταν βγείτε έξω από το σπήλαιo και αφού συνέλθετε από την ένταση, μπορείτε να φανταστείτε τα πλοία των Φιγαλείων που έφταναν ως εδώ και έδεναν στους κατάλληλα διαμορφωμένους βράχους της όχθης, όταν η Νέδα ήταν πλωτή από τον Kυπαρισσιακό ως την εδώ. Κατόπιν συνεχίζετε την πεζοπορία ακολουθώντας την κοίτη της Νέδας, που συνεχίζει σαφώς πιό ήπια και χωρίς βαθιά κομμάτια. Οι όχθες είναι εύκολα προσπελάσιμες, γεμάτες στρογγυλά βότσαλα και ανθισμένες πικροδάφνες. οι πλαγιές της κοιλάδας ολοένα ανοίγουν κατάφυτες και το ποτάμι συνεχίζει να κυλάει στριφογυρίζοντας τα νερά του. Μισή ώρα μετά την έξοδο από το στόμιο θα δείτε αριστερά σας ένα μικρό ρέμα, που οδηγεί σε ένα κοίλωμα των βράχων με έναν εντυπωσιακό καταρράκτη, ο οποίος πέφτει σε μια πετρινή λεκάνη γεμάτη νερό. Συνεχίζετε την πεζοπορία και σύντομα το τοπίο αλλάζει καθώς η κοιλάδα ανοίγει συνεχώς καταλήγοντας σε ένα πλατύ λιβάδι. Εδώ υπάρχουν και κάποιοι παλιοί νερόμυλοι. Ο παλιότερος απ´ αυτούς ήταν ο μύλος του Μαρμαρά. Χτίστηκε γύρω στα 1500 και βρίσκεται κοντά στα Καλύβια. Εδώ ήταν κάποτε το κέντρο της περιοχής αφού το άλεσμα των σιτηρών ήταν ευκαιρία για παρέες και κουβέντα. λίγο πρίν τα Καλύβια υπάρχει ο μύλος του Παπαγιώργη. Χτίστηκε γύρω οτα 1850 και δούλεψε καλά για εκατό περίπου χρόνια. Εκεί λειτουργούσε και νεροτριβή για την κατεργασία μάλλινων υφασμάτων.
Από εδώ και κάτω θα δείτε πολλές άνυδρες κοίτες να αυλακώνουν τις όχθες μέχρι τα σημεία που αρχίζουν οι καλλιέργειες, τα περιβόλια και τα αμπέλια. Πίσω τους κατεβαίνει ένα πευκόδασος. Το νερό της Νέδας είναι πια λιγοστό, αφού xpnσιμοποιείται για την άρδευση των γύρω εκτάσεων. Περπατώντας κατά μήκος της αρίστερης όχθης θα φτάσετε σε λίγo στις Καρυές, το κοντινότερο χωριό, όπου μπορείτε να σταματήσετε αφού n διαδρομή μέχρι τις εκβολές του ποταμού δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η διάβαση της Νέδας είναι σίγουρα εξαvτλητική υπόθεση αν γίνει μέσα σε μια μέρα. Γι´ αυτό μπορείτε να τη σχεδίάσετε σε δύο ή τρεις μέρες και να απολαύσετε καλύτερα αυτή τn σπουδαία εμπειρία. Πρέπει οπωσδήποτε να προγραμματίσετε τον τρόπο αναχώρησής σας από οποιοδήποτε σnμείο σταματήσετε, γιατί n συγκοινωνία μεταξύ των χωριών είναι υποτυπώδης. Κάθε καλοκαίρι τοπικοί σύλλογοι και φυσιολατρικοί όμιλοι οργανώνουν διήμερη πεζοπορία στn Νέδα. Η διάβασn του εκπλnκτικού αυτού ποταμού είναι κυριολεκτικά εμπειρία ζωής, ένα ευλαβικό προσκύνημα στο μεγαλείο τnς μεσσηνιακής φύσης. Πηγή: Η κοιλάδα της Νέδας - ένας ξεχασμένος παράδεισος
~***Το κάστρο Ανδρούσας
~ ** AΝΔΡΟΥΣΑ ΝΟΜΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ : Ο Δήμος Ανδρούσας ήταν δήμος του νομού Μεσσηνίας που συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από τη συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Λειτούργησε την περίοδο 1999 -2010 οπότε και καταργήθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης και εντάχθηκε στον νέο δήμο Μεσσήνης. Βρισκόταν στο κεντρικό τμήμα του νομού, στην ενδοχώρα. Ο δήμος αποτελούταν από 9 δημοτικά διαμερίσματα και είχε συνολικό πληθυσμό 2.820 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Έδρα του δήμου ήταν η Ανδρούσα.- ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ : 2189 κάτοικοι.- ΕΚΤΑΣΗ ΔΗΜΟΥ: 54.466 χιλ. στρεμ.ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΗΜΟΥ: Σύνθεση ημιορεινών και πεδινών εκτάσεων. - Τα Δ.δ. του τέως Δήμου : Ανδρούσα 780 κατ. , Βασιλάδα 80 κ. , Αγριλιά 137 , Αμφιθέα 512 , Ελληνοεκκλησιά 334 , Εύα 691 , Καλαμαράς 131 , Καλογερόραχη 202 , Μαγκανιακό 183 , Πολύλοφος 171 .- Σύν. 3141.-
Την Εκκλησία της Αγίας Σαμαρίνας, ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία του νομού -3 χλμ Β, στην Καλογερόρραχη.
Το ανδρικό μοναστήρι -κτίσμα του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ανδρόνικου- στο Μαγγανιακό, 10 χλμ ΒΔ.-
Το χωρίο κατά τη διάρκεια του Β΄ ΠΠ ήταν αρχικά υπό Ιταλική και εν συνεχεία από Γερμανική κατοχή. Η περιοχή ήταν μια από τις πρώτες στις οποίες οργανώθηκαν αντιστασιακές οργανώσεις. Στο σταφιδόσπιτο του Αετού κοντά στο Κοπανάκι ιδρύθηκε τις αρχές Ιουλίου 1941 η Νέα Φιλική Εταιρεία βόρειας Τριφυλίας, η οποία μισό χρόνο αργότερα συντάχθηκε με το ΕΑΜ.-
~** ΔΩΡΙΟΝ
Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ :
~ ΔΩΡΙΟ = ΚΑΤΩ ΣΟΥΛΙΜΑ. Το Δώριο είναι ένα από τα κεφαλοχώρια της
ορεινής Τριφυλίας (υψ. 170 μ. κάτ. 1.139). Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού
Μεσσηνίας, στην πρώην επαρχία Τριφυλίας, στην κοιλάδα του Σουλιμά, 44 χλμ. ΒΔ
της Καλαμάτας. Αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου. Η παλιά ονομασία του ήταν Κάτω
Σουλιμά.Η ιστορία του δεν είναι παλαιά, αφού δημιουργήθηκε το έτος 1900 από
κατοίκους κυρίως του Σουλιμά και άλλων γειτονικών χωριών, οι οποίοι επέλεξαν
την τοποθεσία αυτή επειδή εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους. Χάρη στην
προνομιούχο αυτή θέση του το Δώριο σημείωσε αλματώδη πρόοδο, ώστε σήμερα να είναι
ένα από τα πλέον αξιόλογα κεφαλοχώρια του νομού μας και να αποτελεί κέντρο
μεγάλης εμπορικής και οικονομικής δραστηριότητας.
Το όνομα «Δώριον» κατά την αρχαιότητα αναφερόταν σαν πολιτεία και σαν βουνό. Βρισκόταν ανάμεσα στα χωριά Βασιλικό – Κόκλα – και Μάλθη. Η πρώτη αναφορά στο Δώριο γίνεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα.
~ Το Άνω Δώριο (Σουλιμά) βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νομού Μεσσηνίας, στην πρώην επαρχία Τριφυλίας, 53 χλμ. ΒΔ της Καλαμάτας σε υψόμετρο 600 μ. και η απόστασή του από την Αθήνα είναι 238 χλμ. Έχει 181 κατοίκους (απογραφή 2001) και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Οιχαλίας από 1-1-2011 (ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, νόμος 3852/2010 ΦΕΚ. 87Α/7-6-2010)
Το όνομα «Δώριον» κατά την αρχαιότητα αναφερόταν σαν πολιτεία και σαν βουνό. Βρισκόταν ανάμεσα στα χωριά Βασιλικό – Κόκλα – και Μάλθη. Η πρώτη αναφορά στο Δώριο γίνεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα.
~ Το Άνω Δώριο (Σουλιμά) βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νομού Μεσσηνίας, στην πρώην επαρχία Τριφυλίας, 53 χλμ. ΒΔ της Καλαμάτας σε υψόμετρο 600 μ. και η απόστασή του από την Αθήνα είναι 238 χλμ. Έχει 181 κατοίκους (απογραφή 2001) και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Οιχαλίας από 1-1-2011 (ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, νόμος 3852/2010 ΦΕΚ. 87Α/7-6-2010)
~*
Η πρώτη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας
έγινε το 1828 από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια με το Ι' ψήφισμα της
13ης Απριλίου του ίδιου έτους.
Ορίστηκαν δεκατρία θέματα ή τμήματα ή επιτροπείες με επιμέρους επαρχίες και
έκτακτους επιτρόπους για κάθε ένα.Τα τμήματα αυτά ήταν τα εξής: Αχαΐας, Ήλιδος, Άνω Μεσσηνίας, Κάτω Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αργολίδος, Αρκαδίας, Βορείων Σποράδων, Ανατολικών Νήσων, Δυτικών Νήσων, Βορείων Κυκλάδων, Κεντρικών Κυκλάδων, Νοτίων Κυκλάδων.
Τμήμα Άνω Μεσσηνίας
Έκτακτος επίτροπος Άνω Μεσσηνίας: Αντώνιος Τσούνης
Επαρχίες: Αρκαδίας, Νεοκάστρου, Μεθώνης, Κορώνης.
Τμήμα Κάτω Μεσσηνίας
Έκτακτος επίτροπος Άνω Μεσσηνίας: Γεώργιος Ψύλλας
Επαρχίες: Νησίου, Καλαμάτας, Εμπλάκια ή Εμπλακίων, Ανδρούτσας, Λεονταρίου,
Μικρομάνης, Δυτικής Σπάρτης.
Η διοικητική αυτή διαίρεση διατηρήθηκε μέχρι το 1833, όταν η Αντιβασιλεία
την άλλαξε και εφάρμοσε τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1833 με
τη δημιουργία δέκα νομαρχιών και 42 επαρχιών και επιμέρους δήμων.Καθορίστηκε από την Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, στους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης της χώρας από την Αντιβασιλεία, μετά την άφιξη του Βασιλιά Όθωνα στην Ελλάδα. Με βάση αυτή τη διαίρεση, που τέθηκε σε εφαρμογή με το Βασιλικό Διάταγμα της 3/15 Απριλίου του 1833 «Περί διαιρέσεως του Βασιλείου και της διοικήσεώς του», η επικράτεια του Ελληνικού Βασιλείου χωρίσθηκε σε δέκα νομούς / νομαρχίες και 42 επαρχίες. Επικεφαλής της κάθε νομαρχίας ήταν ο νομάρχης, ανώτερο διοικητικό όργανο στη διοικητική διεύθυνση του νομού, με υπαγόμενες επαρχίες και δήμους.
Τότε συστάθηκε ο Νομός Μεσσηνίας και η πρώτη του πρωτεύουσα ήταν η Αρκαδιά (Κυπαρισσία), η οποία και παρέμεινε πρωτεύουσα του νομού δύο χρόνια και επτά μήνες μέχρι 5-11-1835 όπου πρωτεύουσα του νομού ορίστηκαν «αι Καλάμαι». Με αυτή την ονομασία η νέα πρωτεύουσα παρέμεινε μέχρι 11-11-1959 ΦΕΚ 16/1960 που μετονομάζεται σε Καλαμάτα. Πρώτος νομάρχης του Νομού Μεσσηνίας, που ορίστηκε με την παραπάνω νομοθεσία ήταν ο Δημήτριος Χρηστίδης.
Αναλυτικά ο Νομός Μεσσηνίας και οι Επαρχίες που δημιουργήθηκαν με τη διοικητική διαίρεση ήταν οι εξής:
Νομός Μεσσηνίας: έδρα νομού αι Καλάμαι. Επαρχίες: Καλαμών, Μεσσήνης, Πυλίας, Τριφυλίας, Ολυμπίας, Μεθώνης.
Στην Επαρχία Τριφυλίας υπάγονταν δέκα Δήμοι: Κυπαρισσίας, Εράνης, Πλαταμώδους, Κενηρίου, Φλεσιάδος, Τριπύλης, Αετού, Ηλεκτρίδος, Δωρίου (έδρα το Σουλιμά) και Αυλώνος.
Στο Δήμο Δωρίου ανήκαν τα χωριά: Σουλιμά - Βλάκα, Λάπι, Πιτσά, Ρίπεσι, Αγριλιά, Κούβελα και Μαυρομμάτι.
Το 1840 οι δέκα Δήμοι μετασχηματίζονται με το Διάταγμα 1-13/9/1840 (ΦΕΚ 22) σε έξι: Κυπαρισσίας, Εράνης, Φλεσιάδος, Τριπύλης, Δωρίου και Αυλώνος. Μετά το μετασχηματισμό αυτό ο Δήμος Δωρίου (πληθ. 3.457) αποτελείται από τα χωριά: Σουλιμά - Ψάρι, Δημάντρα, Σίρτζι, Κλεισούρα (Κλέσουρα), Κατζούρα, Βλάκα, Λάπι, Κούβελα, Μαυρομμάτι, Στάσιμον.
Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1836 αντικατέστησε τη διαίρεση του 1833, κατάργησε τις θέσεις των νομαρχών, νομοδιευθυντών και επάρχων και χώρισε την Ελλάδα σε τριάντα διοικήσεις και δέκα υποδιοικήσεις με αντίστοιχες θέσεις διοικητών και υποδιοικητών. Αυτή η διοικητική διαίρεση παρέμεινε σε ισχύ για δώδεκα χρόνια, μέχρι το 1845 (ΦΕΚ 28 της 21 Ιουνίου 1836, με το «Διάταγμα περί διοικητικού οργανισμού» που όρισε η Κυβέρνηση Άρμανσπεργκ του 1835).
Οι διοικήσεις που αντικατέστησαν τις καταργημένες επαρχίες ήταν οι παρακάτω:
Διοίκηση Τριφυλίας (έδρα η Κυπαρισσία). Επαρχίες που αντικαταστάθηκαν: Ολυμπίας και Τριφυλίας.
Διοίκηση Πυλίας (έδρα η Πύλος). Επαρχία που αντικαταστάθηκε: Μεθώνης.
Διοίκηση Μεσσηνίας (έδρα αι Καλάμαι). Επαρχία που αντικαταστάθηκε: Καλαμών.
Η διοικητική διαίρεση του 1845 αντικατέστησε τη διοικητική διαίρεση του 1836 της Ελλάδας και όρισε 10 νομούς, διαιρεμένους σε 49 επαρχίες και σε δήμους. Η διαίρεση αυτή ορίστηκε με το νόμο ΚΕ' στις 8 Δεκεμβρίου 1845 από την Κυβέρνηση Κωλέττη του 1844.
Αναλυτικά οι νομοί και οι επαρχίες που περιγράφονται στη διοικητική διαίρεση είναι οι εξής:
Νομός Μεσσηνίας. Επαρχίες: Τριφυλίας, Ολυμπίας, Πυλίας, Μεσσηνίας, Καλαμών.
~ Η διοικητική διαίρεση του 1899 ήταν διοικητική διαίρεση που εισήγαγε μεταβολές στο νομαρχιακό σύστημα του τότε ελληνικού κράτους, το οποίο αποτελούταν από την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια, τις Κυκλάδες, τα Επτάνησα, την Θεσσαλία και μικρό τμήμα της Ηπείρου (Νόμος ΒΧΔ΄ της 6ης Ιουλίου 1899 ΦΕΚ 136/8-7-1899). Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η αύξηση του αριθμού των νομών από 16 σε 26, με τους νέους νομούς να προκύπτουν από διαίρεση των παλαιών. Το νέο σχήμα διατηρήθηκε μόνο για δέκα χρόνια και καταργήθηκε με την νέα διοικητική διαίρεση του 1909.
Ορισμένοι από τους νομούς που δημιουργήθηκαν σ’ αυτή τη διοικητική διαίρεση επανασυστάθηκαν σε επόμενες, όπως οι Νομοί Αργολίδας, Κορινθίας, Αττικής, Βοιωτίας κλπ. Άλλοι πέρασαν οριστικά στο παρελθόν, όπως οι Νομοί Τριφυλίας και Λακεδαίμονος.
Νομός Μεσσηνίας, έδρα αι Καλάμαι
Επαρχίες: Καλαμών, Μεσσήνης, Πυλίας
Νομός Τριφυλίας, έδρα η Κυπαρισσία
Επαρχίες: Τριφυλίας, Ολυμπίας
Ο Νομός Τριφυλίας (1899-1909) ήταν διοικητική διαίρεση της Πελοποννήσου που σήμερα έχει καταργηθεί. Δημιουργήθηκε με την διοικητική διαίρεση του 1899, αντικαθιστώντας την Επαρχία Τριφυλίας. Ο Νομός Τριφυλίας καταργήθηκε το 1909 και τα εδάφη του εντάχθηκαν στο Νομό Μεσσηνίας, ως Επαρχία Τριφυλίας.
Το Νομό αποτελούσαν οι Επαρχίες: Τριφυλίας και Ολυμπίας. Πρωτεύουσα είχε την Κυπαρισσία.
Η επαρχία Τριφυλίας το 1909 είχε 51.004 κατοίκους και η επαρχία Ολυμπίας 39.519, ενώ συνολικά ο Νομός Τριφυλίας είχε περίπου 90.000 κατοίκους.
~ Οι Δήμοι που αποτελούσαν το Νομό Τριφυλίας και ο πληθυσμός κατά το 1909 ήταν: Κυπαρισσίας (10.122), Αετού (4.302), Αυλώνος (5.571), Δωρίου (6.247) - έδρα το Ψάρι, Εράνης (8.427), Πλαταμώδους (8.574), Τριπύλης (3.162), Φλεσσιάδος (4.199), Ανδριτσαίνης (7.634), Αλιφείρας (5.319), Αρήνης (6.809), Βώλακος (5.002), Σκιλλούντος (8.388), Φιγαλείας (6.387).
~ Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1909 θεσμοθετήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1909 με τον νόμο ΓΥΛΔ' (υπ’ αριθμ. 3434) που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ A 282/1909. Με το νόμο αυτό καταργήθηκαν άρθρα του προηγούμενου νόμου ΒΧΔ' της 6/8 Ιουλίου 1899, της διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας (1899). Δημιουργήθηκαν 16 νομοί και η διάρκεια αυτής της διοικητικής διαίρεσης ήταν μικρή, γιατί τρία χρόνια μετά ο Βενιζέλος προώθησε νέα διοικητική διαίρεση το 1912.
~**** Νομός Μεσσηνίας (έδρα αι Καλάμαι). Επαρχίες: Καλαμών, Μεσσηνίας, Πυλίας, Τριφυλίας, Ολυμπίας.
~* Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1912 ψηφίστηκε από την Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου 1910, φέρνοντας σημαντικότατες αλλαγές στις τοπικές διοικήσεις. Με το Νόμο ΔΝΖ 1912 «Περί Δήμων και Κοινοτήτων» ορίστηκαν ως Δήμοι οι πρωτεύουσες των Νομών και οι πόλεις με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων. Αντίστοιχα κοινότητες ορίστηκαν όλοι οι συνοικισμοί με πληθυσμό πάνω από «300 κατοίκους και σχολείο στοιχειώδους εκπαιδεύσεως», ενώ ακόμη και συνοικισμοί με λιγότερους από 300 κατοίκους με ή όχι σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης μπορούσαν να γίνουν κοινότητες αρκεί να το ζητούσαν πάνω από το 50% των εκλογέων κατοίκων και ταυτόχρονα να είχαν περιουσία που να απέδιδε πάνω από 2.000 δραχμές εκείνη την εποχή, ή τέλος αν ήταν ήδη έδρες Δήμων. Αποτέλεσμα της διοικητικής διαίρεσης ήταν η δημιουργία μεγάλου αριθμού δήμων, αλλά και σημαντικότατου αριθμού κοινοτήτων.
Οι κοινότητες ως μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης καταργήθηκαν 98 χρόνια αργότερα με το πρόγραμμα Καλλικράτης και την διοικητική διαίρεση του 2011.
Με τη διοικητική διαίρεση του 1997, που προέκυψε με την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, πραγματοποιήθηκε την 1/1/1999 η συνένωση παλαιότερων δήμων και κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους, με σκοπό τη βελτιστοποίηση της δημόσιας διοίκησης στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης. Μετά το σχέδιο Καποδίστριας η Ελλάδα απαρτιζόταν από 13 περιφέρειες, 51 νομούς και 1034 δήμους και κοινότητες (910 δήμοι και 124 κοινότητες). Παράλληλα καταργήθηκαν οι επαρχίες.
~* Ο Νομός Μεσσηνίας απαρτιζόταν από του Δήμους:
1. Καλαμάτας 2. Αβίας 3. Αετού 4. Αιπείας 5. Ανδανίας 6. Ανδρούσας 7. Άριος 8. Αριστομένους 9. Αρφαρών 10. Αυλώνα 11. Βουφράδων 12. Γαργαλιάνων 13. Δωρίου 14. Είρας 15. Θουρίας 16. Ιθώμης 17. Κορώνης 18. Κυπαρισσίας 19. Λεύκτρου 20. Μεθώνης 21. Μελιγαλά 22. Μεσσήνης 23. Νέστορος 24. Οιχαλίας 25. Παπαφλέσσα 26. Πεταλιδίου 27. Πύλου 28. Φιλιατρών 29. Χιλιοχωρίων και τις Κοινότητες: Τρικόρφου και Τριπύλας.
Στο Δήμο Δωρίου υπάγονταν τα χωριά: Δώριο - έδρα του Δήμου, Άνω Δώριο, Βασιλικό, Κόκλα, Κούβελα, Μάλθη, Χαλκιά, Χρυσοχώρι και Ψάρι. Ο πρώτος Δήμαρχος του νεοσύστατου Δήμου ήταν ο Παναγιώτης Σαραντόπουλος (πρώτη τετραετία) και ο δεύτερος και τελευταίος (δύο τετραετίες) ο Αντώνης Γ. Τάκης.
Η τρέχουσα διοικητική διαίρεση της Ελλάδας διαμορφώθηκε από το πρόγραμμα «Καλλικράτης» (Ν. 3852/2010) και ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2011.
Σύμφωνα με αυτήν, η χώρα διαιρείται σε επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις, δεκατρείς περιφέρειες και 325 δήμους. Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τις Περιφερειακές Ενότητες. Οι Νομάρχες αντικαταστάθηκαν από τους Αντιπεριφερειάρχες.
Στη Περιφέρεια Πελοποννήσου υπάγεται η Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας, η οποία αποτελείται από έξι Δήμους που προήλθαν από τη συνένωση 29 Δήμων και 2 Κοινοτήτων και είναι οι εξής:
Δυτικής Μάνης (Αβίας και Λεύκτρου). Έδρα η Καρδαμύλη.
Καλαμάτας (Άριος, Θουρίας, Καλαμάτας και Αρφαρών). Έδρα η Καλαμάτα.
Μεσσήνης (Αιπείας, Ανδρούσας, Αριστομένους, Βουφράδων, Ιθώμης, Μεσσήνης, Πεταλιδίου και Κοινότητας Τρικόρφου). Έδρα η Μεσσήνη.
Οιχαλίας (Ανδανίας, Δωρίου, Είρας, Μελιγαλά και Οιχαλίας). Έδρα ο Μελιγαλάς.
Δήμος Πύλου-Νέστορος (Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων). Έδρα η Πύλος.
Τριφυλίας ( Αετού, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και Κοινότητας Τριπύλας). Έδρα η Κυπαρισσία.
Πηγή: Βικιπαίδεια, Αρχεία περί της συστάσεως και εξελίξεως των Δήμων και Κοινοτήτων
~*** ΝΕΔΑ Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
:
~* Η Νέδα Μεσσηνίας είναι χωριό της Τριφυλίας του Νομού Μεσσηνίας, έδρα του ομώνυμου Δημοτικού Διαμερίσματος και ανήκει διοικητικά στο Δήμο Οιχαλίας. Η Νέδα είναι κτισμένη στη νοτιοδυτική παρυφή του Λυκαίου όρους. Βρίσκεται κοντά στην Ανδρίτσαινα Ηλείας και στον Αρχαίο Ναό του Επικούριου Απόλλωνα. Παλιότερα το χωριό ονομαζόταν Μπέρεκλα, υποδηλώνοντας τη σλαβική καταγωγή των πρώτων κατοίκων του. Τη σημερινή του ονομασία την πήρε από τον ποταμό Νέδα, οι πηγές του οποίου βρίσκονται κοντά στο χωριό Πέτρα ενώ οι εκβολές του είναι στον Κυπαρισσιακό κόλπο. Στο ταξίδι τους τα νερά της Νέδας διανύουν διαδρομή 32 χιλιομέτρων.
Ήταν έδρα ομωνύμου κοινότητας με δημοτικό σχολείο που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1904.
~* Η Νέδα Μεσσηνίας είναι χωριό της Τριφυλίας του Νομού Μεσσηνίας, έδρα του ομώνυμου Δημοτικού Διαμερίσματος και ανήκει διοικητικά στο Δήμο Οιχαλίας. Η Νέδα είναι κτισμένη στη νοτιοδυτική παρυφή του Λυκαίου όρους. Βρίσκεται κοντά στην Ανδρίτσαινα Ηλείας και στον Αρχαίο Ναό του Επικούριου Απόλλωνα. Παλιότερα το χωριό ονομαζόταν Μπέρεκλα, υποδηλώνοντας τη σλαβική καταγωγή των πρώτων κατοίκων του. Τη σημερινή του ονομασία την πήρε από τον ποταμό Νέδα, οι πηγές του οποίου βρίσκονται κοντά στο χωριό Πέτρα ενώ οι εκβολές του είναι στον Κυπαρισσιακό κόλπο. Στο ταξίδι τους τα νερά της Νέδας διανύουν διαδρομή 32 χιλιομέτρων.
Ήταν έδρα ομωνύμου κοινότητας με δημοτικό σχολείο που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1904.
~~Ανάμεσα στις κορυφές του όρους Τετράζιο, στη βορινή άκρη της
Μεσσηνίας, κυλάει τα νερά της προς τον Κυπαρισσιακό κόλπο n Νέδα, το μοναδικό
"θnλυκό" ποτάμι της Ελλάδας. Η Νέδα αποτελεί το φυσικό σύνορο ανάμεσα
στη Μεσσηνία και την Ηλεία αιώνες τώρα, από τότε που οι Δωριείς, οι απόγονοι
του Hρακλή, κατέκτησαν την Πελοπόvvnσο με τα σιδερένια τους όπλα. Τα νερά της
Νέδας ξεκινούν από τις πάμπολλες πηγές στους πρόποδες του Λύκαιου όρους, κοντά
στο χωριό Πέτρα, συναντούν χειμάρρους και παραπόταμους από τα γύρω βουνά,
ακολουθούν μια εκπληκτική, μαιανδρική πορεια μέσα από στενά φαράγγια, δροσερά
πλατώματα και χαράδρες πνιγμένες στη βλάστηση, περνούν κατω από πέτρινα τοξωτά
γεφύρια και μέσα από σκοτεινές σπnλιές και καταρράκτες, για να καταλήξουν στα
εύφορα λιβάδια του Κυπαρισσιακού κόλπου, καλύπτονυας μια διαδρομn 32
χιλιομέτρων.
Όμορφα και γραφικά χωριά στις πλαγιές της κοιλάδας έχουν συνδέσει την ιστορία τους με τα γάργαρα νερά του ποταμού. Τόποι που φιλοξένησαν σπουδαίους πολιτισμούς, λαμπρά μνnμεία και ιερά, ένδοξες μάχες και ανδραγαθnματα, τόποι γόνιμοι, φιλόξενοι και αγαπητοί, που τους ομόρφυνε πολύ ο ανθρώπινος μόχθος. Η Νέδα και τα χωριά της διατηρούν μια σπάνια, εξωτική ομορφιά, δίνοvτας στη λέξη αναψυχn νόημα και ουσία, λαμπερά διαμάντια της Eλλnνικnς φύσης στις καλύτερες στιγμές της.
Μύθοι & Ιστορία :
Όμορφα και γραφικά χωριά στις πλαγιές της κοιλάδας έχουν συνδέσει την ιστορία τους με τα γάργαρα νερά του ποταμού. Τόποι που φιλοξένησαν σπουδαίους πολιτισμούς, λαμπρά μνnμεία και ιερά, ένδοξες μάχες και ανδραγαθnματα, τόποι γόνιμοι, φιλόξενοι και αγαπητοί, που τους ομόρφυνε πολύ ο ανθρώπινος μόχθος. Η Νέδα και τα χωριά της διατηρούν μια σπάνια, εξωτική ομορφιά, δίνοvτας στη λέξη αναψυχn νόημα και ουσία, λαμπερά διαμάντια της Eλλnνικnς φύσης στις καλύτερες στιγμές της.
Μύθοι & Ιστορία :
Στο
μαγευτικό κόσμο της ελληνικής μυθολογίας η Νέδα ήταν νύμφή, θεότητα των νερών.
Όταν η ρέα γέννησε το Δία, στο Λύκαιον Όρος, εμπιστεύτηκε την ανατροφή
του στη Νέδα και σε άλλες δύο νύμφες, τη Θεισόα και την Αγνώ (κάποιοι μύθοι
αναφέρουν και τη νύμφή ιθώμη). Οι νύμφες κράτησαν και ανέθρεψαν το θεϊκό
βρέφος, γλιτώνovτάς το από τα δόντια του πατέρα του, ώσπου το πήραν οί
Κούρητες, για να συνεχίσουν τη διάσωσή του από τις πατρικές ορέξεις του Κρόνου.
Η Νέδα έδωσε το όνομά της στο ποτάμι και έθρεψε τους θρύλους και τις παραδόσεις
στις γύρω περιοχές.
Κάποτε στα εύφορα εδάφή της κοιλάδας ήρθαν να κατοικήσουν οί Πελασγοί, οί οποίοι αρχικά τρέφονταν με τους θρεπτικούς καρπούς της ήμερης βελανιδιάς που φύτρωνε στις πλαγιές της κοιλάδας (γι´ αυτό και n Πυθία τους ονόμαζε βαλανοφάγους). Ο γιος του βασιλιά Πελασγού, ο Λυκάων, ηταν ο ιδρυτης της Λυκόσουρας και ο πατέρας του Φιγαλου, ο οποίος ίδρυσε τη Φιγάλεια(ενώ και κάποιοι μύθοι θέλουν την Φιγαλεία δρυάδα του δάσους).
Κάποτε στα εύφορα εδάφή της κοιλάδας ήρθαν να κατοικήσουν οί Πελασγοί, οί οποίοι αρχικά τρέφονταν με τους θρεπτικούς καρπούς της ήμερης βελανιδιάς που φύτρωνε στις πλαγιές της κοιλάδας (γι´ αυτό και n Πυθία τους ονόμαζε βαλανοφάγους). Ο γιος του βασιλιά Πελασγού, ο Λυκάων, ηταν ο ιδρυτης της Λυκόσουρας και ο πατέρας του Φιγαλου, ο οποίος ίδρυσε τη Φιγάλεια(ενώ και κάποιοι μύθοι θέλουν την Φιγαλεία δρυάδα του δάσους).
Η
πόλη ηταν κτισμένη σε ύψωμα, με πολλά τειχη γύρω από γκρεμούς και δυνατό
οχυρωτικό περίβολο, ο οποίος όμως δεν εμπόδισε τους Λακεδαιμόνιους να την
κυριέψουν, το 659 π.Χ Η αρχαία Φιγαλεία ηταν πολύ καλοφτιαγμένη πόλη. Εκεί
υπηρχε και ιερό της Αρτέμιδας "σωτείρας" με λiθινο άγαλμα της θεάς.
Στο γυμναστηριο υπηρχε ωραιότατο άγαλμα του Ερμή και όταν οί Φιγαλείς έκαναν
βόλτα στην αγορά της πόλης, θαύμαζαν τον αvδριάvτα του Aρραχίωνα, ο οποίος ηταν
δύο φορές oλυμπιονίκnς στο άθλnμα παγκράτιο αλλά
πέθανε πάνω στον αγώνα πνίγμένος από τον αντίπαλό του. Ακόμα και νεκρός όμως αναδείχθηκε νικnτης!
Στnν αρχαια Φιγαλεία υπηρχε ένας παραπόταμος της Νέδας που ονομαζόταν Λύμαξ (οι ντόπιοι σημερα λένε Λύμακα το ρέμα που περνάει κοντά απ´ το χωριό Δραγώγι). Το όνομα του παραπόταμου έρχεται από τη μυθολογία. Όταν οί νύμφες έκαναν τον καθαρμό στη Ρέα μετά από τη γέννηση του Δία, έριξαν εκεί τα λύματα του καθαρμού. Κοντά στο σημείο που ο Λύμακας ενώνεται με τη Νέδα υπηρχε τότε το ιερό τnς Ευρυνόμης, δυσπρόσιτο και πνιγμένο στα κυπαρίσσια. Το ιερό άνοιγε μόνο μία φορά το χρόνο και το άγαλμα της Ευρυνόμης ηταν ξύλινο, δεμένο με χρυσές αλυσίδες και παρίστανε γυμνη γυvαικα ως τη μέση που από τη μέση και κάτω ειχε ουρά ψαριού, αφού n Ευρυνόμη ηταν κόρη του Ωκεανού.
πέθανε πάνω στον αγώνα πνίγμένος από τον αντίπαλό του. Ακόμα και νεκρός όμως αναδείχθηκε νικnτης!
Στnν αρχαια Φιγαλεία υπηρχε ένας παραπόταμος της Νέδας που ονομαζόταν Λύμαξ (οι ντόπιοι σημερα λένε Λύμακα το ρέμα που περνάει κοντά απ´ το χωριό Δραγώγι). Το όνομα του παραπόταμου έρχεται από τη μυθολογία. Όταν οί νύμφες έκαναν τον καθαρμό στη Ρέα μετά από τη γέννηση του Δία, έριξαν εκεί τα λύματα του καθαρμού. Κοντά στο σημείο που ο Λύμακας ενώνεται με τη Νέδα υπηρχε τότε το ιερό τnς Ευρυνόμης, δυσπρόσιτο και πνιγμένο στα κυπαρίσσια. Το ιερό άνοιγε μόνο μία φορά το χρόνο και το άγαλμα της Ευρυνόμης ηταν ξύλινο, δεμένο με χρυσές αλυσίδες και παρίστανε γυμνη γυvαικα ως τη μέση που από τη μέση και κάτω ειχε ουρά ψαριού, αφού n Ευρυνόμη ηταν κόρη του Ωκεανού.
Οί Φιγαλείς ηταν ωραίοι χαρακτηρες,
γλεντζέδες και καλοζωισμένοι, "φιλοπότες" και
"φιλαπόδημοι", αφού ταξίδευαν κιόλας για να βρουν και σε άλλους
τόπους καλοπέραση. Οι "φιλοπότες" Φιγαλείς είχαν φτιάξει και ναό του
Διονύσου του ακρατoφόρoυ (από τους "ακρατoφόρoυς", τα δοχεία όπου
αραίωναν το άκρατο, δυνατό κρασί με νερό). Το άγαλμα του Διονύσου έλαμπε
κόκκινο μέσα στα αμπέλία, βαμμένο με κιννάβαρι (θειούχο υδράργυρο). Στα ρωμαϊκά
χρόνια n Φιγαλεία ειχε κόψει νομίσματα που εμφάνιζαν τη Νέδα (η το Λύμακα) με
τη μορφή θεού που κρατάει στα χέρια του υδρία απ´ όπου χύνεται νερό.
Από την αρχαία Φιγαλεία έφευγε παλιά ένα μονοπάτι που οδηγούσε στο Κωτίλιον Όρος, βορειοδυτικά της πόλης. Στο Κωτίλιον, στη θέση Βάσσες (που σημαίνει μικρά πλατώματα στους βράχους) οί Φιγαλείς έχτισαν τον ναό του Επικούριου Απόλλωνα, του θεού που τους βοηθησε να ξαναπάρουν την πόλη τους από τους Σπαρτιάτες.
~ Το άλλο ιερό βουνό της Φιγαλείας ονομαζότανEλάϊoν όρος και βρισκόταν νότια από το χωριό Στόμιο. Στη νότια πλευρά του βουνού υπήρχε μια σπηλιά, πάνω από το βαθύ φαράγγι, όπου λατρευόταν η Μέλαινα Δήμητρα. Γιατί Μέλαινα όμως; Σύμφωνα με τους μύθους, όταν η Δημητρα αναζητούσε την κόρη της, την Περσεφόνη, έτυχε ο Ποσείδώνας να αναζητάει... ερωτικώς τη Δημητρα. Η οποία για να γλιτώσει, μεταμορφώθηκε σε φοράδα, οπότε και ο θεός μεταμορφώθηκε σε άλογο, και το μοιραίο συνέβη. Η Δήμητρα, αηδιασμένη από την συμπεριφορά του Ποσειδώνα και στενοχωρημένη από την αρπαγή της κόρης της, φόρεσε μαύρα (γι´ αυτό και "μέλαινα") και κλείστηκε στη σπηλιά στο Ελάιον όρος. Μέχρι να την ανακαλύψει ο Πάνας, οι σοδειές είχαν καταστραφεί και οί άνθρωποι είχαν αρχίσει να πεθαίνουν από την πείνα. Ο τραγοπόδαρος θεός μετρίασε τη λύπη της, η Δήμητρα βγήκε πάλι στο φως και όλα γίναν μέλι γάλα. Γι´ αυτό και οί ΦιγαλεIς έκαναν ένα άγαλμα στη σπηλιά πρός τιμήν της. Παρίστανε γυναίκα με κεφάλι αλόγου, που κρατούσε στο ένα της χέρι δελφίνι και στο άλλο περιστέρι. Όταν κάποτε το ξόανο κάηκε, όλα τα χωράφια της Φιγαλείας ρήμαξαν. Οι έντρομοι κάτοικοι έφεραν με τρομερές δαπάνες τον Αίγινητη γλύπτη Ονάτα και κατασκεύασε ένα υπέροχο χάλκινο αvτίγραφο του αρχικού αγάλματος. Στη σπηλιά της Μέλαινας Δήμητρας, οι Φιγαλείς πρόσφεραν στη θεά σταφύλια, καρπούς, κερύθρες, ακατέργαστο μαλλi τα οποία περιέχυναν με αγνό λάδι πάνω στο βωμό.
Από την αρχαία Φιγαλεία έφευγε παλιά ένα μονοπάτι που οδηγούσε στο Κωτίλιον Όρος, βορειοδυτικά της πόλης. Στο Κωτίλιον, στη θέση Βάσσες (που σημαίνει μικρά πλατώματα στους βράχους) οί Φιγαλείς έχτισαν τον ναό του Επικούριου Απόλλωνα, του θεού που τους βοηθησε να ξαναπάρουν την πόλη τους από τους Σπαρτιάτες.
~ Το άλλο ιερό βουνό της Φιγαλείας ονομαζότανEλάϊoν όρος και βρισκόταν νότια από το χωριό Στόμιο. Στη νότια πλευρά του βουνού υπήρχε μια σπηλιά, πάνω από το βαθύ φαράγγι, όπου λατρευόταν η Μέλαινα Δήμητρα. Γιατί Μέλαινα όμως; Σύμφωνα με τους μύθους, όταν η Δημητρα αναζητούσε την κόρη της, την Περσεφόνη, έτυχε ο Ποσείδώνας να αναζητάει... ερωτικώς τη Δημητρα. Η οποία για να γλιτώσει, μεταμορφώθηκε σε φοράδα, οπότε και ο θεός μεταμορφώθηκε σε άλογο, και το μοιραίο συνέβη. Η Δήμητρα, αηδιασμένη από την συμπεριφορά του Ποσειδώνα και στενοχωρημένη από την αρπαγή της κόρης της, φόρεσε μαύρα (γι´ αυτό και "μέλαινα") και κλείστηκε στη σπηλιά στο Ελάιον όρος. Μέχρι να την ανακαλύψει ο Πάνας, οι σοδειές είχαν καταστραφεί και οί άνθρωποι είχαν αρχίσει να πεθαίνουν από την πείνα. Ο τραγοπόδαρος θεός μετρίασε τη λύπη της, η Δήμητρα βγήκε πάλι στο φως και όλα γίναν μέλι γάλα. Γι´ αυτό και οί ΦιγαλεIς έκαναν ένα άγαλμα στη σπηλιά πρός τιμήν της. Παρίστανε γυναίκα με κεφάλι αλόγου, που κρατούσε στο ένα της χέρι δελφίνι και στο άλλο περιστέρι. Όταν κάποτε το ξόανο κάηκε, όλα τα χωράφια της Φιγαλείας ρήμαξαν. Οι έντρομοι κάτοικοι έφεραν με τρομερές δαπάνες τον Αίγινητη γλύπτη Ονάτα και κατασκεύασε ένα υπέροχο χάλκινο αvτίγραφο του αρχικού αγάλματος. Στη σπηλιά της Μέλαινας Δήμητρας, οι Φιγαλείς πρόσφεραν στη θεά σταφύλια, καρπούς, κερύθρες, ακατέργαστο μαλλi τα οποία περιέχυναν με αγνό λάδι πάνω στο βωμό.
~ Πιο νότια από την αρχαία Φιγαλεία, ψηλά πάνω από την κοιλάδα της Νέδας,
δέσποζε η ακρόπολη του αρχαίου Λέπρεου. Την πόλη
ίδρυσαν οι απόγονοι των Αργοναυτών, οι Μινύες, όταν διωγμένοι από τη Λημνο
ηρθαν κάποτε στην Tριφυλια, που ζούσαν οί Καύκωνες, και έφτιαξαν κάμποσες
πόλεις. Το Λέπρεο ηταν η κυριότερη και οι κάτοικοί του έδωσαν λυσσώδεις μάχες
για την ανεξαρτησία της Tριφυλιας από τους Ηλείους κατακτητές. Η ακρόπολη του
Λέπρεου βρισκόταν στα βόρεια του σημερινού χωριού και εκεί υπήρχε και ένας
ωραίος δωρικός ναός από πορόλιθο. Η πόλη πήρε το όνομά της από τον ιδρυτη της,
τον Λέπρεο, τον ανηψιό του Αυγεία.
Κοντά στα βουνά απ´ όπου Πηγάζει η Νέδα ηταν κάποτε χτισμένη n πανίσχυρη Είρα. Η ακρόπoλή της βρισκόταν στο ύψωμα νότια του χωριού Κακαλέτρι. Η μοίρα της Είρας συνδέθηκε με τις επιχειρήσεις του Β´ Μεσσηνιακού πολέμου (685-668 π.χ), που ονομάστηκε και πόλεμος του Αριστομένη. Αυτός ηταν ο ικανότατος αρχηγός των επαναστατημένων Μεσσηνίων τους οποίους έφερε να εγκατασταθούν στην Είρα όταν οί Σπαρτιάτες τους ειχαν κυνηγησει από όλη τη Μεσσηνία. Από την Είρα οί Μεσσnνιοι λεηλατούσαν τη Λακωνία και οί Σπαρτιάτες, που είχαν λυσσάξει, πολιορκούσαν την Είρα χωρίς να καταφέρνουν τίποτα. Όταν οι Koριvθιοι έστειλαν στρατό να βοηθήσει τους Σπαρτάτες, ο Αριστομένης το έμαθε, έκανε νυχτερινη έφοδο στο στρατόπεδό τους και τους ρημαξε κανονικά. Μετά τη μάχη μάλιστα έκανε την Εκατομφονία, μια θυσία στο Δία Ιθωμάτα, την οποία προσέφεραν οί Μεσσηνιοι όταν σκότωναν εκατό εχθρούς.
Την ενδέκατη χρονιά της πoλιoρκιας της, η Είρα έπεσε. Η Πυθία είχε προβλέψει την καταστροφή λέγοντας ότι "από τότε που ο τράγος πίνει της Νέδας το συστρεφόμενο νερό, θα πάψω να σώζω τη Μεσσηνία, κοντά θα είναι ο όλεθρός της".
Μάταια οί Μεσσnνιοι κράταγαγ τα αρσενικά τους κατσίκια μακριά από τα δροσερά νερά της Νέδας. Γιατί τράγο ονόμαζαν και την αγριοσυκιά. Και ένα τέτοιο δέντρο είχε φυτρώσει λοξά στην όχθη και τα φύλλα του άγγιζαν τα γερά του ποταμού...
Η καταστροφή της Είρας ηταν τελικά η... μοιχεία. Ένας Σπαρτιάτης βουκόλος, που είχε αυτομολnσει από τον ευγενη Εμπέραμο, πηρε τα γελάδια του και εγκαταστάθηκε στα εύφορα χωράφια της Είρας. Εκεί γνώρισε μια ζωηρή Μεσσηνια, της οποίας ο άντρας έκανε βάρδιες στην ακρόπολn της Είρας, όταν ο βουκόλος έκανε βάρδιες στο κρεβάτι της. Ένα βράδυ με πολύ κακό καιρό και άφθονη νεροποντή, οί Μεσσnνιοι άφησαν αφύλαχτα τα τείχη, υποθέτοντας ότι κανένας Σπαρτιάτης δε θα έρθει να τους πολίορκησεί με τέτοια κακοκαιρία. Ο σύζυγος της ζωηρης Μεσσηνίας γύρισε ξαφνικά σπίπ του, αλλά n καλn γυναικα πρόλαβε και έκρυψε κάπως το βουκόλο. Όταν ο άντρας της της αποκάλυψε το τι γίνεταί στα τείχη της Είρας, ο βουκόλος θυμηθηκε τη σπαρτιάτικη του καταγωγη καί έφυγε άρον άρον γία να ειδοποιησει τους συμπατριώτες του. Έτσι, μέσα στην κοσμοχαλασιά οί Σπαρτιάτες ηρθαν καί άρχισαν να πολιορκούν την Είρα. Όταν ξημέρωσε, τα πράγματα ηταν πία πολύ δύσκολα γία τους Μεσσηνιους. Μετά από σκληρότατες μάχες στα τείχη της πόλης (όπου πολεμούσαν καί οι γυναίκες πετώντας κεραμίδα), ο Αριστομένης κατάλαβε πως δεν υπάρχει σωτηρία για την πόλη. Ανακάλεσε από τη μάχη όλους τους άντρες, πηραν τα γυναικόπαιδα καί έφυγαν απείραχτοι από τους Σπαρτιάτες οι οποίοι σεβάστηκαν την απόγνωση των πολίορκημένων. Η Είρα, το τελευταιo έδαφος της Μεσσηνίας όπου κατοικούσαν Μεσσηνιοί, καταστράφηκε το 668 π.χ Τα χωριά της Νέδας :
Κοντά στα βουνά απ´ όπου Πηγάζει η Νέδα ηταν κάποτε χτισμένη n πανίσχυρη Είρα. Η ακρόπoλή της βρισκόταν στο ύψωμα νότια του χωριού Κακαλέτρι. Η μοίρα της Είρας συνδέθηκε με τις επιχειρήσεις του Β´ Μεσσηνιακού πολέμου (685-668 π.χ), που ονομάστηκε και πόλεμος του Αριστομένη. Αυτός ηταν ο ικανότατος αρχηγός των επαναστατημένων Μεσσηνίων τους οποίους έφερε να εγκατασταθούν στην Είρα όταν οί Σπαρτιάτες τους ειχαν κυνηγησει από όλη τη Μεσσηνία. Από την Είρα οί Μεσσnνιοι λεηλατούσαν τη Λακωνία και οί Σπαρτιάτες, που είχαν λυσσάξει, πολιορκούσαν την Είρα χωρίς να καταφέρνουν τίποτα. Όταν οι Koριvθιοι έστειλαν στρατό να βοηθήσει τους Σπαρτάτες, ο Αριστομένης το έμαθε, έκανε νυχτερινη έφοδο στο στρατόπεδό τους και τους ρημαξε κανονικά. Μετά τη μάχη μάλιστα έκανε την Εκατομφονία, μια θυσία στο Δία Ιθωμάτα, την οποία προσέφεραν οί Μεσσηνιοι όταν σκότωναν εκατό εχθρούς.
Την ενδέκατη χρονιά της πoλιoρκιας της, η Είρα έπεσε. Η Πυθία είχε προβλέψει την καταστροφή λέγοντας ότι "από τότε που ο τράγος πίνει της Νέδας το συστρεφόμενο νερό, θα πάψω να σώζω τη Μεσσηνία, κοντά θα είναι ο όλεθρός της".
Μάταια οί Μεσσnνιοι κράταγαγ τα αρσενικά τους κατσίκια μακριά από τα δροσερά νερά της Νέδας. Γιατί τράγο ονόμαζαν και την αγριοσυκιά. Και ένα τέτοιο δέντρο είχε φυτρώσει λοξά στην όχθη και τα φύλλα του άγγιζαν τα γερά του ποταμού...
Η καταστροφή της Είρας ηταν τελικά η... μοιχεία. Ένας Σπαρτιάτης βουκόλος, που είχε αυτομολnσει από τον ευγενη Εμπέραμο, πηρε τα γελάδια του και εγκαταστάθηκε στα εύφορα χωράφια της Είρας. Εκεί γνώρισε μια ζωηρή Μεσσηνια, της οποίας ο άντρας έκανε βάρδιες στην ακρόπολn της Είρας, όταν ο βουκόλος έκανε βάρδιες στο κρεβάτι της. Ένα βράδυ με πολύ κακό καιρό και άφθονη νεροποντή, οί Μεσσnνιοι άφησαν αφύλαχτα τα τείχη, υποθέτοντας ότι κανένας Σπαρτιάτης δε θα έρθει να τους πολίορκησεί με τέτοια κακοκαιρία. Ο σύζυγος της ζωηρης Μεσσηνίας γύρισε ξαφνικά σπίπ του, αλλά n καλn γυναικα πρόλαβε και έκρυψε κάπως το βουκόλο. Όταν ο άντρας της της αποκάλυψε το τι γίνεταί στα τείχη της Είρας, ο βουκόλος θυμηθηκε τη σπαρτιάτικη του καταγωγη καί έφυγε άρον άρον γία να ειδοποιησει τους συμπατριώτες του. Έτσι, μέσα στην κοσμοχαλασιά οί Σπαρτιάτες ηρθαν καί άρχισαν να πολιορκούν την Είρα. Όταν ξημέρωσε, τα πράγματα ηταν πία πολύ δύσκολα γία τους Μεσσηνιους. Μετά από σκληρότατες μάχες στα τείχη της πόλης (όπου πολεμούσαν καί οι γυναίκες πετώντας κεραμίδα), ο Αριστομένης κατάλαβε πως δεν υπάρχει σωτηρία για την πόλη. Ανακάλεσε από τη μάχη όλους τους άντρες, πηραν τα γυναικόπαιδα καί έφυγαν απείραχτοι από τους Σπαρτιάτες οι οποίοι σεβάστηκαν την απόγνωση των πολίορκημένων. Η Είρα, το τελευταιo έδαφος της Μεσσηνίας όπου κατοικούσαν Μεσσηνιοί, καταστράφηκε το 668 π.χ Τα χωριά της Νέδας :
Οι διαδρομές προς τα όμορφα χωριά γύρω από την κοιλάδα της
Νέδας μπορούν να ξεκινήσουν από τον κεντρικό παραλιακό δρόμο, στριβovτας
ανατολικά στη δστ. προς Λέπρεο και Νέα Φιγαλεια. Ο δρόμος περνάει μέσα από μια
καταπράσινη κοιλάδα και στο ωραιo πευκόδασος ξεχωριζουν μόνο μερικά υποστατικά
και μετόχια. Περνώvτας το νερόμυλο του Δαλαϊvα n βλάστηση γινεται πυκνότερη και
το τοπιο συμπλnρώνoυν εύφορα κτηματα με ελιές και εσπεριδοειδη. Μετά τον
οικισμό Παναγιές ξεχωριζουν πολλοι χωματόδρομοι που οδηγούν προς κάποιους
παραπόταμoυς, μέσα από ψnλά πεύκα. 7,5 χλμ. μετά την αρχική δστ. φτάνετε στην
εισοδο του χωριού Λέπρεο. Από εκει ακριβώς ξεκινάει, αριστερά (βόρεια), ένας
τσιμεντόδρομος ο οποιος σας οδηγει στο χώρο της ακρόπολης του αρχαίου Λέπρεου.
Ο αρχαιολογικός χώρος βρισκεται σε ένα ύψωμα με υπέροχη θέα προς τον
Κυπαρισσιακό Kόλπο, την οποια, αφού απολαύσετε, μπορειτε να δειτε τους πώρινους
δωρικούς κιονες και το βωμό στην εισοδο του ναού, που έφερε στο φως ο
αρχαιολόγος Ν. Γιαλούρης το ι970. Λίγο πιο ψηλά θα δειτε μέρος από την ελλnνικη
και μακεδονικη οχύρωση της πόλης καθώς και μια μισοθαμένη πύλη του τείχoυς.
Μετά το χωριό Λέπρεο (που παλιά λεγόταν Στροβίτσι) συνεχίζετε στον κεντρικό δρόμο, περνώντας από τη γέφυρα της Κορακοφωλιάς με το κατάφυτο φαράγγι και την πανοραμικη θέα, τον οικισμό Φασκομnλιά που μοσχοβολάει –τι άλλο; φασκομnλιά και 6 χλμ. μετά φθάνετε στη Νέα Φιγαλεία, το κεφαλoχώρι της περιοχης. ηραία πέτρινα σπιτάκια και δύο πλατειες oμoρφαίνoυv το χωριό, αλλά το αλnθινό στολίδι ειναι το αγροτικό ιατρειο, ένα εξωρετικό πέτρινο κτίριο φτιαγμένο με έξοδα των κατοικων. Συνεχίζετε τη διαδρομη στις απότομες πλαγιές την ορεινών όγκων της Mίνθης, απολαμβάνοντας την θέα στις Κοιλάδες την παραποτάμων της Νέδας, και φθάνετε στα όμορφα Πετράλωνα, όπου μπορειτε να ξεδιψάσετε στα δύο δροσερά καφενεδάκια του χωριού. Κατόπιν συvεχίζετε στον κεντρικό δρόμο, ο οποιος αμέσως μετά το χωριό γίνεται χωματόδρομος, αλλά σε πολύ καλn κατάσταση, και οδηγει σε άγριες πλαγιές γεμάτες θάμνους και βελανιδιές. Μετά τη δωσταύρωση για το χωριό Λινίσταινα το τοπίο γίνεται εντυπωσιακό, καθώς ο δρόμος περνάει μέσα απ´ την πλαγιά μιας απότομης χαράδρας με φανταστικη θέα στην Κοιλάδα της Νέδας. 5,5 χλμ. μετά την τελευταία δστ. Συναντάτε δεξιά (νότια) το δρόμο που οδηγει στο χωριό Στόμιο, στα νότια του οποιου βρισκόταν το Ελαίον όρος της Φιγαλειας, στο πιο στενό σημειο του φαραγγιού... 2,8 χλμ. πιο κάτω, ο χωματόδρομος σταματά και φτάνετε στο χωριό Περιβόλια με την ωραία πέτρινη κρηνη. Ακριβώς εκει στριβετε δεξιά (νότια) και μετά από 3 χλμ. ασφαλτοστρωμένου δρόμου φτάνετε στο χωριό Φιγαλεία. Εκει θα δειτε τις δύο πινακίδες που οδηγούν στην αρχαία κρηνη και στο χώρο που βρισκόταν n σπουδαία αρχαία Φιγαλεια. Στο χώρο των ανασκαφών (που συνεχίζοντας θα δειτε τα λειψανα αρχαίου ναού με έναν εντυπωσιακό βωμό. Στη γύρω περιοχη διακρινονται εύκολα τα τειχη του οχυρωματικού περιβολου πάνω από τις απότομες πλαγιές και τους λόφους που κάποτε γέμιζαν με τα καρπερά αμπέλια των Φιγαλειων. Μέσα από το χωριό Φιγαλεια υπάρχει μονοπάτι που οδηγει στον καταρράκτη και στη Νέδα.
Μετά το χωριό Λέπρεο (που παλιά λεγόταν Στροβίτσι) συνεχίζετε στον κεντρικό δρόμο, περνώντας από τη γέφυρα της Κορακοφωλιάς με το κατάφυτο φαράγγι και την πανοραμικη θέα, τον οικισμό Φασκομnλιά που μοσχοβολάει –τι άλλο; φασκομnλιά και 6 χλμ. μετά φθάνετε στη Νέα Φιγαλεία, το κεφαλoχώρι της περιοχης. ηραία πέτρινα σπιτάκια και δύο πλατειες oμoρφαίνoυv το χωριό, αλλά το αλnθινό στολίδι ειναι το αγροτικό ιατρειο, ένα εξωρετικό πέτρινο κτίριο φτιαγμένο με έξοδα των κατοικων. Συνεχίζετε τη διαδρομη στις απότομες πλαγιές την ορεινών όγκων της Mίνθης, απολαμβάνοντας την θέα στις Κοιλάδες την παραποτάμων της Νέδας, και φθάνετε στα όμορφα Πετράλωνα, όπου μπορειτε να ξεδιψάσετε στα δύο δροσερά καφενεδάκια του χωριού. Κατόπιν συvεχίζετε στον κεντρικό δρόμο, ο οποιος αμέσως μετά το χωριό γίνεται χωματόδρομος, αλλά σε πολύ καλn κατάσταση, και οδηγει σε άγριες πλαγιές γεμάτες θάμνους και βελανιδιές. Μετά τη δωσταύρωση για το χωριό Λινίσταινα το τοπίο γίνεται εντυπωσιακό, καθώς ο δρόμος περνάει μέσα απ´ την πλαγιά μιας απότομης χαράδρας με φανταστικη θέα στην Κοιλάδα της Νέδας. 5,5 χλμ. μετά την τελευταία δστ. Συναντάτε δεξιά (νότια) το δρόμο που οδηγει στο χωριό Στόμιο, στα νότια του οποιου βρισκόταν το Ελαίον όρος της Φιγαλειας, στο πιο στενό σημειο του φαραγγιού... 2,8 χλμ. πιο κάτω, ο χωματόδρομος σταματά και φτάνετε στο χωριό Περιβόλια με την ωραία πέτρινη κρηνη. Ακριβώς εκει στριβετε δεξιά (νότια) και μετά από 3 χλμ. ασφαλτοστρωμένου δρόμου φτάνετε στο χωριό Φιγαλεία. Εκει θα δειτε τις δύο πινακίδες που οδηγούν στην αρχαία κρηνη και στο χώρο που βρισκόταν n σπουδαία αρχαία Φιγαλεια. Στο χώρο των ανασκαφών (που συνεχίζοντας θα δειτε τα λειψανα αρχαίου ναού με έναν εντυπωσιακό βωμό. Στη γύρω περιοχη διακρινονται εύκολα τα τειχη του οχυρωματικού περιβολου πάνω από τις απότομες πλαγιές και τους λόφους που κάποτε γέμιζαν με τα καρπερά αμπέλια των Φιγαλειων. Μέσα από το χωριό Φιγαλεια υπάρχει μονοπάτι που οδηγει στον καταρράκτη και στη Νέδα.
~
Επιστρέφετε στα Περιβόλια και συvεχίζετε δυτικά. Μετά από 3,1
χλμ. θα δειτε δεξιά το δρόμο που οδηγει στο χωριό Δραγώγι. Το ρέμα που κυλάει
στο βάθος της κοιλάδας είναι ο Λύμακας, εκει που οι νύμφες έπλυναν τη Ρέα όταν
γέννησε το Δια στο κοντινό Λύκαιον όρος. 1,6 χλμ. μετά θα δειτε το δρόμο που
οδηγει στnν Καστρούγκαινα. Εσεις συνεχιζετε βόρεια. Λίγο μετά τη δστ. ο δρόμος
ξαναγίνεται ωραιος χωματόδρομος. Την άσφαλτο θα την ξαναβρειτε μπροστά στις
Βάσσες, στο ναό του Eπικούριου Απόλλωνα. Συνεχιζοντας βόρεια φτάνετε στη δστ.
που σας στέλνει στο κρυμμένο γραφικό χωριουδάκι Σκλnρου, με τα θαυμάσια παλιά
σπιτια και το μικρό καφεπαντοπωλειο κάτω από τις πυκνές μουριές. Το χωριό πήρε
το όνομά του από την βυζαντινη οικογένεια την Σκλnρών, όταν τους δόθηκε ως
πρόνοια. Το Σκλnρoύ ήταν πάντα λnμέρι σκλnρών Ελλήνων πολεμιστών όταν
πολεμούσαν τους Βενετούς και τους Τούρκους. Όταν οι ευρωπαιοι αρχαιοκάπηλοι
άρχισαν να ρημάζουν το ναό του Eπικούριου Απόλλωνα, στο Σκλnρoύ συγκεντρώθηκαν
έλλnνες οπλαρχηγοι για να τους εμποδισουν. Οι Τούρκοι, οι οποιοι ενθάρρυναν την
κλοπή χτύπησαν τους Eλλnνες κοντά στο χωριό. Από τότε οι κάτοικοι όταν
περνούσαν από τη θέση της ράχης έριχναν και μια πέτρα. Ο λιθοσωρός που
σχηματιστηκε ονομάζεται μέχρι σημερα ανάθεμα. Στο Σκλnρού όπου υπάρχει και ένας
συμπαθητικός ξενώνας, θα δειτε και την ωραια πέτρινη εκκλnσία του Αγιου
Γεωργιου. Αν θέλετε, μπορειτε λίγo πριν μπειτε στο χωριό να στριψετε αριστερά
στον χωματόδρομο που οδηγει στο μικρό ξωκλησι του Αγίου Θεράποντος n Αϊ
Θαράπου, όπως λένε οι ντόπιοι.
Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο και μετά από λίγo στρίβετε δεξιά (νότια) στην κεντρικη διασταύρωση. Ο δρόμος είναι καινούριος και απολαυστικός, καθώς ανnφορίζει πάνω από τις γύρω κατάφυτες κοιλάδες και απολαμβάνετε το υπέροχο τoπίo. 3,3 χλμ. μετά θα συναvτησετε μια δστ. Αριστερά (ανατολικά) απ´ όπου ένας ωραίος χωματόδρομος σας οδηγει μέσα από ης πυκνοφυτεμένες πλαγιές στο χωριό Άγιος Σώστης. 1,5 χλμ. πρίv φτάσετε στο χωριό θα δείτε την εξαιρετικη, πέτρινη εκκλnσία του Αϊ Γιάννη, πάνω σε ένα πλάτωμα γεμάτο δροσερά πλατάνια. Η εκκλnσία χτίστnκε πριν από εκατό περίπου χρόνια, όταν ένας γέροντας ονειρεύτηκε τη θέση της. Όταν οι πιστοι του An Σώστη έσκαψαν στο αμπέλι που τους έδειξε ο γέροντας, βρηκαν μια εικόνα και ένα Kαvτήλι, καθώς και ίχνn από τριάντα περίπου κελιά από κάποιο παλιό μοναστηρι. Ο Αϊ Γιάννης γιορτάζει στις 29 Αυγούστου και στην αυλή του στηνεται μεγάλο πανηγύρι με γευστικές γουρουνοπούλες και παραδoσιακη μουσικη, από παρέες με όργανα, τις λεγόμενες ςζυγιέςς. Αφού περάσετε μέσα από το χωριό Αγιος Σώστης, που βρίσκεται στο βάθος μιας κοιλάδας γεμάτης καστανιές, συνεχίζετε στον χωματόδρομο και επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο, λίγo πιο κάτω από εκει που τον είχατε αφησει.
1,5 χλμ. μετά συναντάτε δεξιά (δυτικά) το δρόμο που οδηγει μέσα από τις πυκνές καστανιές στο χωριό Αμπελιώνα. Στην εισοδο του χωριού υπάρχει ένας ωραιος χώρος αναψυχης με γηπεδο μπάσκετ και πισινα. Στην πλατεια Ιωάννου Ιερέα Δημόπουλου Παπαγγελόπουλου ή Παπαγιάννη θα δειτε το καλοδιατηρημένο πέτρινο σχολείο. Κοντά στην Αμπελιώνα βρίσκεται ένα υπέροχο καστανόδασος με ωραίες διαδρομές και τρεχούμενα νερά. Το πνευματικό κέντρο της Αμπελιώνας διαθέτει την Παπανδρεοπούλειο βιβλιοθηκη και σύντομα οι επισκέπτες του χωριού θα μπορούν να μένουν στον παραδοσιακό ξενώνα που ετοιμάζεται. Εκτός από το πανηγύρι του Αγιου Ιακώβoυ και το Ψυχούδι (τοπικό έθιμο του ψυχοσάββατου), στο χωριό γιορτάζουν και για τα πολλά κάστανα της περιοxnς, σε ξεχωριστη εκδήλωση που γίvεται την τελευταια Kυριακη του Οκτώβρη. Οι σινεφιλ επισκέπτες θα ενθουσιαστούν, βέβαια, όταν μάθουν ότι n Αμπελιώνα είναι n πατριδα του βραβευμένου Eλλnνα σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο και μετά από λίγo στρίβετε δεξιά (νότια) στην κεντρικη διασταύρωση. Ο δρόμος είναι καινούριος και απολαυστικός, καθώς ανnφορίζει πάνω από τις γύρω κατάφυτες κοιλάδες και απολαμβάνετε το υπέροχο τoπίo. 3,3 χλμ. μετά θα συναvτησετε μια δστ. Αριστερά (ανατολικά) απ´ όπου ένας ωραίος χωματόδρομος σας οδηγει μέσα από ης πυκνοφυτεμένες πλαγιές στο χωριό Άγιος Σώστης. 1,5 χλμ. πρίv φτάσετε στο χωριό θα δείτε την εξαιρετικη, πέτρινη εκκλnσία του Αϊ Γιάννη, πάνω σε ένα πλάτωμα γεμάτο δροσερά πλατάνια. Η εκκλnσία χτίστnκε πριν από εκατό περίπου χρόνια, όταν ένας γέροντας ονειρεύτηκε τη θέση της. Όταν οι πιστοι του An Σώστη έσκαψαν στο αμπέλι που τους έδειξε ο γέροντας, βρηκαν μια εικόνα και ένα Kαvτήλι, καθώς και ίχνn από τριάντα περίπου κελιά από κάποιο παλιό μοναστηρι. Ο Αϊ Γιάννης γιορτάζει στις 29 Αυγούστου και στην αυλή του στηνεται μεγάλο πανηγύρι με γευστικές γουρουνοπούλες και παραδoσιακη μουσικη, από παρέες με όργανα, τις λεγόμενες ςζυγιέςς. Αφού περάσετε μέσα από το χωριό Αγιος Σώστης, που βρίσκεται στο βάθος μιας κοιλάδας γεμάτης καστανιές, συνεχίζετε στον χωματόδρομο και επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο, λίγo πιο κάτω από εκει που τον είχατε αφησει.
1,5 χλμ. μετά συναντάτε δεξιά (δυτικά) το δρόμο που οδηγει μέσα από τις πυκνές καστανιές στο χωριό Αμπελιώνα. Στην εισοδο του χωριού υπάρχει ένας ωραιος χώρος αναψυχης με γηπεδο μπάσκετ και πισινα. Στην πλατεια Ιωάννου Ιερέα Δημόπουλου Παπαγγελόπουλου ή Παπαγιάννη θα δειτε το καλοδιατηρημένο πέτρινο σχολείο. Κοντά στην Αμπελιώνα βρίσκεται ένα υπέροχο καστανόδασος με ωραίες διαδρομές και τρεχούμενα νερά. Το πνευματικό κέντρο της Αμπελιώνας διαθέτει την Παπανδρεοπούλειο βιβλιοθηκη και σύντομα οι επισκέπτες του χωριού θα μπορούν να μένουν στον παραδοσιακό ξενώνα που ετοιμάζεται. Εκτός από το πανηγύρι του Αγιου Ιακώβoυ και το Ψυχούδι (τοπικό έθιμο του ψυχοσάββατου), στο χωριό γιορτάζουν και για τα πολλά κάστανα της περιοxnς, σε ξεχωριστη εκδήλωση που γίvεται την τελευταια Kυριακη του Οκτώβρη. Οι σινεφιλ επισκέπτες θα ενθουσιαστούν, βέβαια, όταν μάθουν ότι n Αμπελιώνα είναι n πατριδα του βραβευμένου Eλλnνα σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου.
~ 1,8 χλμ. μετά τη
δστ. για Αμπελιώνα μπορειτε να στριψετε αριστερά (νότια), για να επισκεφθείτε
το χωριό Νέδα και την ωραια εκκλnσια του Αγιου Νικολάου, που συνδυάζει στην αρχιτεκτονική
της την πέτρα με το κόκκινο τούβλο. Το μικρό χωριό είναι γεμάτο πικροδάφνες και
λουλουδιασμένες αυλές και έχει ωραια θέα στην κοιλάδα της Νέδας. Στριβοντας
δεξιά (δυτικά) στην προηγουμενη δστ., φτανετε στο μικρό χωριό Πέτρα. Κοντά στο
χωριό βρίσκεται η καρδιά της Νέδας. Εδώ αναβλύζουν οι πηγές του ποταμού κοντά
στην Αγιανάσταση, που γιορτάζει την πρώτη Κυριακή μετά τον Δεκαπενταύγουστο.
Συvεχιζετε νότια μετά την Πέτρα, παράλλnλα με το ποτάμι, που αρχιζει να γίνεται
ορατό στο βάθος της εντυπωσιακης Κοιλάδας. Περιπου 3 χλμ. παρακάτω θα δειτε
δεξιά, ακριβώς κάτω από τον κεντρικό δρόρο το παλιό πέτρινο εκκλnσάκι της
Παναγιας Κακαλέτρι. Εχει nλικία περιπου 200 χρόνων και στην βάση του υπάρχει
πηγη με κρύο νερό. Γύρω υπάρχουν παγκάκια και άφθονη δροσιά από την πυκνη
βλάστηση και το ποτάμι που κυλάει διπλα. Το χωριό Κακαλετρι βρίσκεται 3 χλμ.
πιο κάτω και είναι μικρό, ησυχο, με δύο μεγάλες μοριές στην πλατειούλα του.
Διπλα τους υπάρχει το Kαφεπαντoπωλειo της Παναγιώτας Αθανασοπούλου.
Απολαμβάνοντας τον καφέ σας, ισως ακούσετε πως η τραγικη ιστορια της αρχαίας
Ειρας (που βρίσκεται στο λόφο ακριβώς πάνω από το Κακαλέτρς ζει ακόμα στα λόγια
της κυρα-Παναγιώτας ςΚάτω στο ποτάμι υπήρχε μια τρύπα, του Μασούρα η τρύπα.
Εκει πολεμούσαν Οι Μεσσηνιοι με τους Σπαρτιάτες. Οι Μεσσηνιοι σκάψανε μια
σηραγγα από το βουνό ως το ποτάμι και χώθηκαν μέσα. Τότε υπήρχε μια Ελένη που
ειχε ένα αρραβωνωστικό και τον έπιασαν οι Σπαρτιάτες. Άμα μας πεις από που
τροφοδοτούνται οι Μεσσηνιοι, θα σου χαρισουμε τον αρραβωνιαστικός, της ειπαν.
και μαρτύρησε την εισοδο στο βουνό. Πηγανε κλεισανε την τρύπα στο φρούριο και
όλοι πεθάνανε από την πεινα. Τώρα η τρύπα έχει χωθεί. Eίχαν βρει μέσα ένα ξιφος
δικοπο και δόvτια από μουλάρια και άλογας.
Για να δειτε πού ηταν η ακρόπολη της Eίρας, στριψτε στο χωματόδρμο 500 μ. αριστερά (νότια) πριν μπειτε στο Κακαλέτρι. Μετά από 1,4 χλμ. ο δρόμος σταματάει στη ριζα του λόφου, διπλα σε εγκαταλειμένα χωράφια και λιθοσωρούς, σε μια τοποθεσια γεμάτη πυκνά βάτα, ασπάλαθους και πουρνάρια. Μετά από τρια τέταρτα περιπου πεζοπορια με δύσκολη κλίση στην πλαγιά, φτάνετε στην κορυφη, σε ύψος 874 μ. Ελαχιστα έχουν απομεινει που να θυμιζουν πως εδώ βρισκόταν η ακρόπoλn. Μόνο μερικοι λαξεμένοι ογκόλιθοι από την οχυρωματικη περιβολο, που πάνω της κριθηκε η μοιρα της πόλnς εκεινη τηβροχερη νύχτα, υπάρχουν στη θέση τους. Από το Κακαλέτρι ξεκινάει ένας χωματόδρομος που περνάει πανω από το ποτάμι και οδηγει στο ξεχασμένο χωριό Μαρίνα, στην απέναντι πλευρά της κοιλάδας. Στη Μαρινα σημερα μένουν μόλης έξι άνθρωποι, αλλά κάποτε είχε τους περισσότερους κατοικους από τα γύρω χωριά. Ο δρόμος μετά το Kακαλέτρι συνεχιζει μέσα από ψηλά Kυπαρισσια και κίτρινα μυρωδάτα λουλούδια πρός το χωριό Στάσιμo. ι,2 χλμ. μετά το Kακαλέτρι θα δειτε δεξιά (δυτικά) στην κορυφη του λόφου Λενικό, το εκκλησάκι της Αγιας Παρασκευnς. Αν πάτε ως εκει, θα δειτε ένα τμήμα από κυκλώπεια τειχη που βρισκονται θαμμένα μέσα στα πουρνάρια. Και εδώ υπήρχαν εγκαταστάσεις της αρχαίας Ειρας, η οποια έλεγχε όλn την περιοχή μέχρι την κοιτη της Νέδας. Λίγο πριν το Στάσιμο, πάνω στον κεντρικό δρόμο υπάρχει μια δροσερή πηγή που κελαρύζει μέσα από τα βρύα, κάτω από φουντωτά πλατάνια, αλnθινό ςστάσιμος για τους ταξιδιώτες.
Συνεχιζovτας από το Στάσιμο και μετά από μια εκπλnκτικη διαδρομή στην οποια η κοιλάδα της Νέδας, με το ποτάμι να γυαλίζει μέσα της, απλώνεται μπροστά σας από 750 μ. ύψος, φθάνετε στο χωριό Σύρριζο, που πήρε το όνομά του επειδή είναι σύρριζα στους πρόποδες του όρους Τετράζιο. Στο Σύρριζο (που παλιά λεγόταν Σύρτζι) θα βρειτε κοινοτικό ξενώνα και ωραίες ταβέρνες. Λίγο μετά το Σύρριζο θα δειτε ένα χωματόδρομο δεξιά (βόρεια) που πηγαίνει στο χωριό Κούβελα. Πρόκειται για μια απολαυστική διαδρομή με απότομες πλαγιές και λόφους γεμάτους θάμνους και πουρνάρια. Μετά από 4,2 χλμ. φτάνετε στο Κούβελα. Ακριβώς στην εισοδο του χωριού ξεκινάει στα νότια ένας χωματόδρομος που σκαρφαλώνει στην κορυφη του Κουβελαίικου βουνού, στο ξωκλήσι του Προφητη Ηλία. Αν και τα 2,7 χλμ. του χωματόδρομου είναι αρκετά δύσκολα, το πανόραμα που απλώνεται μπροστά σας από τα 1.100 μέτρα, με απεριόριστη θέα στις άκρες του oριζovτα, θα σας αποζημιώσει. Όταν ο καιρός είναι καθαρός θα δειτε βαθιά στο Ιόνιο και τα νησιά Στροφάδες n Στροφάδια. Στο μεγαλύτερο από τα δύο, το Σταμφάνι, είναι χτισμένη η περιφημη Μονη Στροφάδων, το ερημητηριο του Αγιου Διονυσιου. Το μικρότερο νησι λέγεται Αρπυια και χωριζεται από το Σταμφάνι με ένα ρηχό πέρασμα. Οι Στροφάδες είναι σπουδαίος βιότοπος και στις ακτές την νησιών εμφανιζovται θαλάσσιες χελώνες Caτetta Caτetta. –
Για να δειτε πού ηταν η ακρόπολη της Eίρας, στριψτε στο χωματόδρμο 500 μ. αριστερά (νότια) πριν μπειτε στο Κακαλέτρι. Μετά από 1,4 χλμ. ο δρόμος σταματάει στη ριζα του λόφου, διπλα σε εγκαταλειμένα χωράφια και λιθοσωρούς, σε μια τοποθεσια γεμάτη πυκνά βάτα, ασπάλαθους και πουρνάρια. Μετά από τρια τέταρτα περιπου πεζοπορια με δύσκολη κλίση στην πλαγιά, φτάνετε στην κορυφη, σε ύψος 874 μ. Ελαχιστα έχουν απομεινει που να θυμιζουν πως εδώ βρισκόταν η ακρόπoλn. Μόνο μερικοι λαξεμένοι ογκόλιθοι από την οχυρωματικη περιβολο, που πάνω της κριθηκε η μοιρα της πόλnς εκεινη τηβροχερη νύχτα, υπάρχουν στη θέση τους. Από το Κακαλέτρι ξεκινάει ένας χωματόδρομος που περνάει πανω από το ποτάμι και οδηγει στο ξεχασμένο χωριό Μαρίνα, στην απέναντι πλευρά της κοιλάδας. Στη Μαρινα σημερα μένουν μόλης έξι άνθρωποι, αλλά κάποτε είχε τους περισσότερους κατοικους από τα γύρω χωριά. Ο δρόμος μετά το Kακαλέτρι συνεχιζει μέσα από ψηλά Kυπαρισσια και κίτρινα μυρωδάτα λουλούδια πρός το χωριό Στάσιμo. ι,2 χλμ. μετά το Kακαλέτρι θα δειτε δεξιά (δυτικά) στην κορυφη του λόφου Λενικό, το εκκλησάκι της Αγιας Παρασκευnς. Αν πάτε ως εκει, θα δειτε ένα τμήμα από κυκλώπεια τειχη που βρισκονται θαμμένα μέσα στα πουρνάρια. Και εδώ υπήρχαν εγκαταστάσεις της αρχαίας Ειρας, η οποια έλεγχε όλn την περιοχή μέχρι την κοιτη της Νέδας. Λίγο πριν το Στάσιμο, πάνω στον κεντρικό δρόμο υπάρχει μια δροσερή πηγή που κελαρύζει μέσα από τα βρύα, κάτω από φουντωτά πλατάνια, αλnθινό ςστάσιμος για τους ταξιδιώτες.
Συνεχιζovτας από το Στάσιμο και μετά από μια εκπλnκτικη διαδρομή στην οποια η κοιλάδα της Νέδας, με το ποτάμι να γυαλίζει μέσα της, απλώνεται μπροστά σας από 750 μ. ύψος, φθάνετε στο χωριό Σύρριζο, που πήρε το όνομά του επειδή είναι σύρριζα στους πρόποδες του όρους Τετράζιο. Στο Σύρριζο (που παλιά λεγόταν Σύρτζι) θα βρειτε κοινοτικό ξενώνα και ωραίες ταβέρνες. Λίγο μετά το Σύρριζο θα δειτε ένα χωματόδρομο δεξιά (βόρεια) που πηγαίνει στο χωριό Κούβελα. Πρόκειται για μια απολαυστική διαδρομή με απότομες πλαγιές και λόφους γεμάτους θάμνους και πουρνάρια. Μετά από 4,2 χλμ. φτάνετε στο Κούβελα. Ακριβώς στην εισοδο του χωριού ξεκινάει στα νότια ένας χωματόδρομος που σκαρφαλώνει στην κορυφη του Κουβελαίικου βουνού, στο ξωκλήσι του Προφητη Ηλία. Αν και τα 2,7 χλμ. του χωματόδρομου είναι αρκετά δύσκολα, το πανόραμα που απλώνεται μπροστά σας από τα 1.100 μέτρα, με απεριόριστη θέα στις άκρες του oριζovτα, θα σας αποζημιώσει. Όταν ο καιρός είναι καθαρός θα δειτε βαθιά στο Ιόνιο και τα νησιά Στροφάδες n Στροφάδια. Στο μεγαλύτερο από τα δύο, το Σταμφάνι, είναι χτισμένη η περιφημη Μονη Στροφάδων, το ερημητηριο του Αγιου Διονυσιου. Το μικρότερο νησι λέγεται Αρπυια και χωριζεται από το Σταμφάνι με ένα ρηχό πέρασμα. Οι Στροφάδες είναι σπουδαίος βιότοπος και στις ακτές την νησιών εμφανιζovται θαλάσσιες χελώνες Caτetta Caτetta. –
~ Το χωριό Κούβελα
είναι περιποιημένο και καθαρό, με ανακαινισμένα πέτρινα σπίτια και μια
συμπαθητικη μικρη πλατεια. Το όνομά του μάλλον το πήρε από τα κουβέλια, που
είναι δοχεια για το εξαιρετικό μέλι της περιοχης. Στις περιοχές γύρω από το
Κούβελα πιθανόν να βρισκονται οι θέσεις την αρχαίων πόλεων Eίλoς, Αμφιγένεια
και Πτελεόν. Από το Κούβελα ξεκινάει ένας καλός χωματόδρομος, που κατεβαίvει
φιδωτά την απότομη πλαγιά της κοιλάδας και μετά από 7 χλμ. καταλήγει στις όχθες
της Νέδας, σε μια ειδυλλιακη τοποθεσια, διπλα στη γέφυρα που οδηγεί στις
απέναντι πλαγιές και τα χωριά τους. Στα μισά της διαδρομnς ο χωματόδρορος
περνάει μέσα από το εγκατελειμένο χωριό Μαυρομμάτι και την εκκλnσία του Αγίου
Δημητρίου, όπου σώζονται μερικές παλιές τοιχογραφίες. Στην τοιχογραφία με την
Παναγία βρεφοκρατούσα μπορείτε να διακρίνετε την υπογραφης Bασίλειος Π. Γεννηματάς με ημερομηνία 17 Φεβρουαρίου 1887.
Συvεχίζoντας μετά το Κούβελα στον κεντρικό ασφαλτόδρομο, θα δείτε μετά από 900 μ. ένα χωματόδρομο δεξιά (βόρεια) που οδηγεί στο μικρό χωριό Kυψέλn (που παλιά λεγόταν Μπιζό). Οι κάτοικοί του έρχονται μόνο τα καλοκαίρια, αλλά διατηρούν τnν ωραία εκκλnσία του Αϊ Γιώργη με την απολαυστικη θέα στις κατάφυτες πλαγιές. Η κοιλάδα που βλέπετε ανατολικά του χωριού σχηματίστηκε από καθίζηση το 1922 και δημιουργηθηκε μια μεγάλη λίμνη με το νερό από το ρέμα της Μπριτσιάς. Μετά από μηνες η λίμνη άνοιξε και τα νερά τnς έφυγαν προς τη Νέδα, παρασύροντας και το νερόμυλο στον Αϊ Θόδωρο. Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο, τη μέτρια κατάσταση του οποίου αναπλnρώνουν οι ωραίες εικόνες των γύρω βουνών, και μετά από 2,6 χλμ. φτάνετε στα Χαλικιά, ένα μικρό γραφικό χωριό με ωραίες πέτρινες στέγες στα παλιά του σπίτια, που πήρε το όνομά του από τους χαλκιάδες (σιδεράδες) που εγκαταστάθηκαν εδώ παλιά. 5,6 χλμ. μετά τα Χαλικιά μπαινετε στο όμορφο χρυσοχώρι με την περιποιημένη πλατεία του. Πολλά παλιά σπίτια του χωριού είνω καλοσυντηρημένα, διατnρώντας τους πέτρινους τοιχους τους, τις Κεραμιδένιες τους στέγες, τα μικρά μπαλκόνια με τα περίτεχvα κάγκελα. Το Χρυσοχώρι έχει πολλά νερά, γι´ αυτό και παλιά λεγόταν Βλάκα, από το ςβλάγκες, που σηραίνει υγρασία τnς γης. Από το Χρυσοχώρι μπορειτε να συνεχισετε νότια και μετά από 3 χλμ. φτάνετε στο Kεφαλοxώρι Ψάρι. Το αρχικό χωριό ηταν τo Άνω Ψάρι, αλλά οι κάΤοικοί του ηρθαν στη νέα τοποθεσία αφού τα εύφορα κτηματά τους ηταν πιο κοντά. Το Ψάρι έχει διατηρησει την παραδoσιακη του αρχιτεκτονικη και τα νέα σπίτια συνεχιζουν να χτιζονται με όμοιο ύφος. Η ρυμοτομία του χωριού είναι αρκετά καλή και στις δύο άνετες πλατείες του μπορειτε να δροσιστειτε κάτω από τις πυκνές μουριές και ακακίες. Το Ψάρι ηταν παλιά το εμπορικό και αγροτικό κέντρο της περιοxnς, με μεγάλη παραγωγη σε ελιές, σταφίδες, λάδι και σιτάρι. Από το Ψάρι μπορειτε να συνεχισετε βόρεια στον κεντρικό δρόμο και 400 μ. μετά τη δωσταύρωση προς Μέλπεια θα δειτε αριστερά (δυτικά) το χωματόδρομο που οδηγει στο μυκηναϊκό θολωτό τάφο στο ύψωμα Μπεσίκι. Μετά από 700 μ. ο δρόμος σταματάει. Συvεχιζετε πεζοι στο μονοπάτι ανάμεσα στα πουρνάρια και τις ελιές, ώσπου φτάνετε στην κορυφη του λόφου, όπου βρίσκεται ο εντυπωσιακός κυκλικός τάφος. Η εισοδος και όλη n πέτρινη εσωτερικη του περιφέρεια, με διάμετρο περιπου 5 μ διατηρειται άθικτη. Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο και μετά από 700 μ. θα δειτε κρυμμένο σχεδόν στις άνυδρες πλαγιές το Άνω Ψάρι. Στο χωριό κατοικεί μόνο ένας βοσκός και τα περισσότερα παλιά πέτρινα σπίτια του είναι μισογκρεμισμένα, αλλά δωτηρειται ακόμη n πολύ όμορφη πέτρινη εκκλnσια του. Το όνομα Ψάρι μάλλον προέρχεται από κάποιο παλιό φεουδάρχη που πρωτοκατοικησε το μέρος και λεγόταν Ψάρης. Η διαδρομή ως το χωριό Διμάνδρα είναι συναρπαστική, με τους απότομους γκρεμούς, τις δασωμένες κοιλάδες και την απέραντη θέα. Αν διψάσετε υπάρχει μια καλοφτιαγμένη κρήνη πάνω στον δρόμο, λίγο πριν το χωριό. Μετά
τη Διμάνδρα αν συvεχισετε βόρεια θα συναντήσετε το χωματόδρομο που ακολουθήσατε προς Κούβελα και πιο κάτω το χωριό Σύρριζο.
Επιστρέφοντας στο χωριό Ψάρι στριψτε δεξιά (δυτικά) στη διασταύρωση έξω από το χωριό και μετά από 2,2 χλμ. διαδρομής μέσα στους πυκνούς ελαιώνες στριψτε αριστερά (νότια) στην επόμενη δστ. Μετά από 1,4 χλμ. φτάνετε στην πλατεια του χωριού Άγιο Γεώργιο με την όμορφη πέτρινη κρήνη και ένα εκπλnκτικό παλιό καφενεδάκι κρυμμένο κυριολεκτικά μέσα στη σκιά που ρίχνουv οι μουριές. Από την πλατεια του χωριού μπορειτε να ανεβειτε στομικρό χωριό άνω Δώριο, ακολουθώντας μια φοβερή διαδρομή που σκαρφαλώνει στις πλαγιές της Μάλιζας. Το ΆνωΔώριο από την Τουρκοκρατια και μετά λεγόταν Σουλιμά, από κάποιον μπέη με το όνομα Σουλεϊμάν. Στο Άνω Δώριο, ιδιαιτερη πατριδα του οπλαρχηγού της επανάστασης Δ. Πλαπούτα, υπάρχει n ωραία πλατεια με τα πλατάνια και την στεγασμένη πέτρινη κρήνη με τις δροσερές της βρύσες. Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο. Για να ξαναφθάσετε στα χωριά, που βρισκονται κοντά στην κοιλάδα της Νέδας πρέπει να κατευθυνθειτε προς το μεγάλο κεφαλοχώρι Άνω Κοπανάκι. Λίγο πριν το χωριό ξεκινάει δεξιά (βόρεια) ο ασφαλτόδρομος που οδηγει προς το Σιδηρόκαστρο και τα γύρω χωριά. Ο δρόμος ανηφοριζει στενός και με πολλές στροφές μέσα από ελαιόδεντρα και πολλά περιβόλια. Μετά 4,6 χλμ. θα δειτε αριστερά (νότια) το Σιτοχώρι που παλιά λεγόταν Πιτσά. Μετά από 2,4 χλμ. θα αντικρισετε τα όμορφα σπιτια της Κεφαλόβρυσης, αμφιθεατρικά χτισμένα στο σμιξιμο την πλαγιών του Μεγάλου Βουνού. Η Κεφαλόβρυση έχει πολλά νερά κι αυτός είναι ο λόγος που έφερε εκει τους πρώτους κατοικους της. Παλιά λεγόταν Ρίπεσι, από το "ριπε" που σημαίνει, στην παλιά τοπική διάλεκτο, τσαρούχια με λουριά, τα οποια κρέμασε σε ένα δέντρο κάποιος τσοπάνης γύρω στα 1405-1420, για να μη χάσει την τοποθεσια που εντόπισε νερό στο δάσος. Η Κεφαλόβρυση έχει μια πολύ ωραία πλατεια, με τα τραπεζάκια των καφενειων κάτω από τα πλατάνια, διπλα στις βρύσες από τις οποιες τρέχει παγωμένο νερό κατευθειαν από την καρδιά του βουνού. Ο δρόμος μετά την Κεφαλόβρυση συνεχιζει χωμάτινος και 1,4 χλμ. μετά, ακριβώς πάνω στο νεκροταφειο του χωριού, στριβετε δεξιά (βόρεια) και κάνοντας μια όμορφη διαδρομη στην κατάφυτη με πλατάνια όχθη ενός παλιού ρέματος βγαίνετε στην άσφαλτο όπου στριβετε δεξιά (βόρεια), προς το χωριό Πλατάνια. Ακριβώς διπλα από το πρώτο σπιτι του χωριού ξεκινάει ένας χωματόδρομος που σας φέρνει στην καρδιά της Νέδας. Ο δρόμος κατεβαίνει φιδωτά την κάθετη πλαγιά με απότομες κλίσεις αλλά προσφέρει εκπλnκτικη θέα. Μετά από 3,6 χλμ. φθάνετε σε ένα παλιό πέτριvο τοξωτό γεφύρι και μπροστά στα πόδια σας αφριζει η Νέδα. Μόλις περάσετε το γεφύρι θα δειτε ένα μικρό μονοπάτι που σκαρφαλώνει στις απότομες πλαγιές μέσα από πυκνά πουρνάρια, βελανιδιές και αγριοσυκιές. Το μονοπάτι έχει λαξευμένα σκαλοπάτια στο χώμα και στην πέτρα και αναρριχάται στο Xείλoς μιας συγκλονιστικης χαράδρας, στο βάθος της οποιας φαινεται η ςσκοτεινη σπnλιά, το στόμιο όπου οδηγούνται βουϊζοντας τα νερά του ποταμού. Το μονοπάτι καταλnγει σε έναν καταρράκτη που γκρεμιζει τα νερά του σε μια μικρη λιμνούλα και από εκει κατρακυλάνε στα γλυμμένα, χορταριασμένα βράχια, για να ενωθούν μέσα από ένα δεύτερο καταρράκτη με τα νερά της Νέδας λίγo πριν την εισοδο της σπnλιάς. Το τοπιο είναι μαγευτικό, οι υγρές πλαγιές μoσχoμυριζoυv μέντα και φασκομnλιά και ψηλά πάνω σας κρέμονται οι θεόρατοι βράχοι του φαραγγιού. Περνάτε το ξύλινο γεφυράκι πάνω από τη λιμνούλα και σε λίγo το μονοπάτι σταματάει στο μικρό ασβεστωμένο ξωκλnσι της Παναγιας, φωλιασμένο στον κάθετο πέτρινο τoίχo. Εδώ κάπου βρισκόταν n σπnλιά όπου οι Φιγαλεις λάτρευαν τη Μέλωνα Δήμητρα και το βουνό ακριβώς βόρεια ηταν το ιερό Ελαίον όρος. Το εκκλησάκι της Παναγιας γιορτάζει στις 23 Αυγούστου και στα παλιά χρόνια οι νέοι από τα Πλατάνια ανέβαιναν στις απότομες κορυφές της χαράδρας και γκρέμιζαν μεγάλους βράχους από μια τοποθεσια που λεγόταν Κάστρο και υπάρχουν κάποια λειψανα από παλιά οχύρωση. Μετά από όλα αυτά τα θαύματα της Νέδας επιστρέφετε στην ολόδροση πλατεια στα γραφικά Πλατάνια, για μια παγωμένη πορτοκαλάδα στα καφενεδάκια με τη θαυμάσια θέα ως τον Kυπαρισσιακό κόλπο, ακoύγοντας τα γάργαρα νερά της πηγης να τρέχουν ασταμάτητα. Επιστρέφετε στον κεντρικό ασφαλτόδρομο και 5,8 χλμ. μετά τα Πλατάνια θα δειτε την Αυλώνα να δεσπόζει στη κορυφη ενός λόφου. Επι Τουρκοκρατιας το χωριό λεγόταν Καρά Μουσταφά, από τον αγά που ζούσε εδώ. Ο Καρά Μουσταφάς ζούσε στα Καλύβια αλλά επειδη τον είχαν φάει τα κουνούπια ηρθε στην Αυλώνα και έχτισε το εξοχικό του. Έτσι δημιουργηθηκε το χωριό, και παρ´ ότι ο αγάς εκτελέστηκε το 1821, μόλις το 1921 ξαναβρηκε n Αυλώνα το αρχαίο της όνομα. Η θέση της αρχαίας Αυλώνας, την οποια αναφέρουν ο Ξενoφώvτας, ο Στράβωνας και ο Παυσανιας, δεν έχει ακόμη εvτοπιστει και πολλοι νεότεροι ερευνητές και αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι βρίσκεται στις περιοχές κοντά στο σημεριγό χωριό. Ο Παυσανιας αναφέρει ότι στην περιοχή υπήρχε λατρευτικό άγαλμα του Ασκλnπιού Αυλωνιου. Το σημερινό χωριό έχει γραφικά σπίτια, καθαρά δρομάκια και μια όμορφη πλατεια, με καλοφυτεμένες αυλές ολόγυρα. Στην πλατεια του χωριού, διπλα στον αιωvόβιο πλάτανο, υπάρχει η ωραια πέτρινη εκκλnσια του Αγιου Γεωργιου, η οποια χτιστηκε το 1831. Στην Αυλώνα δημιουργnθηκε το 1984, το «Μουσειο γεωργικών εργαλειων και σκευών» και σημερα γινονται προσπάθειες να λειτουργήσει σε αιθουσα του σχολειου. Λίγο πριν μπειτε στηγ Αυλώνα θα συvαvτησετε έναν ασφαλτόδρομο που οδηγει στο μικρό χωριό Koλιτσωνα, με πολλά παλιά σπίτια αλλά λιγοστούς κατοικους στα ησυχα σοκάκια του. Από την Αυλώνα μπορειτε να πάρετε το χωματόδρομο που οδηγει νότια. Πρόκειται για μια εξαιρετικn διαδρομη στις κατάφυτες πλαγιές του βουνού, γεμάτες πλατάνια, πουρνάρια και βελανιδιές Ο δρόμος κατεβαινει χαμnλά και ακoλoυθει προς τα δυτικά παράλλnλn πορεια με τη Νέδα, η οποια έχει απλωθει σε απέραvτες, βοτσαλωτές όχθες με λιγοστό νερό και πολλές Kαλλιέργειες, ελαιόδεvτρα και περιβόλια με καρποφόρα. Μετά από το τελευταιο δασωμένο κομμάτι και συνολικά 11,5 χλμ. διαδρομης από τηγ Αυλώνα, φτάνετε στο χωριό Καρυά, όπου μπορειτε γα ξεκουραστειτε στα δύο μικρά του καφενεδάκια. Από τις Καρυές ξεκινάει ένας ωραιος χωματόδρομος που περνάει από έναν πευκώνα και ανηφοριζει στο χωριό Πανόραμα. Η θέα από το Πανόραμα είναι πραγματικά πανοραμική στην κοιλάδα της Νέδας, στα βουνά της Ηλειας και στη θάλασσα. Γι´ αυτό και πολλοι Έλληνες και ξένοι χτιζoυv εδώ τις βίλες τους. Ο δρόμος συνεχιζει από το Πανόραμα, με κατεύθυνση ανατολικη και φθάνει στο μικρό χωριό Πτέρη. Το χωριό παλιά λεγόταν Σκλαβέϊκα, γιατι αρχικά κατοικηθηκε από την βυζαντινη οικογένεια την Σκλάβων. Στο χωριό υπάρχει n παλιά εκκλnσια του Αγιου Δημητριου, την οποια έχτισαν οι Σκλάβοι μετά το 1700. Μετά τους σεισμούς του 1965 n Πτέρη έχασε τους περισσότερους κατοικους της. Ο χωματόδρομος συνεχιζει ανατολικά μετά την Πτέρη και καταλnγει στην Αυλώνα. Λίγο πριν τα σπίτια του χωριού Πανόραμα ξεκινάει ένας χωματόδρομος που οδηγει στο χωριό Πρόδρομος. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή διαδρομη που ανεβoκατεβαίνει στις πλαγιές και στις δασωμένες κοιλάδες, μέσα στα αρώματα από θυμάρι, μέντα και σκοινο. Ο δρόμος χρησιμοποιειται σπάνια γι´ αυτό δεν είναι σε τόσο καλn κατάσταση και πολλά σημεια του είναι σκεπασμένα με αγκάθια. Στο χωριό Πρόδρομος ξαναβγαίνετε σε άσφαλτο. Το χωριό πριν γινει Πρόδρομος λεγόταν Καημένη γυναικα. Κι αυτό γιατι τον Ιούνιο, το μηνα του θερισμού, γιορτάζουν την Παναγια την Καψοχεροβολού η Καψοδεματούσα. Όταν κάποτε οι θεριστές σταμάτησαν, όπως πάντα, την δουλειά τους τη μέρα της μεγάλnς γιορτης, κάποια γυναίκα συνέχισε να θεριζει και κάnκε εκει που δούλευε, αφού δεν σεβάστηκε τn γιορτη. Το πάθημά τnς έδωσε το όνομα στo χωριό. 2,3 χλμ. μετά τον Πρόδρομο φτάνετε στην Aγαλιανή, ένα όμορφο αγροτικό χωριό. Επειδη επι Τουρκοκρατιας υπήρχαν εδώ δύο αγάδες, το χωριό oνoμάστηκε Αγαλιανη. Ο δρόμος συvεχιζει ανατολικά μέσα από χαμηλούς λόφους με σιτηρά και ελαιόδεντρα, και καταλήγει στην Βανάδα. Στn γραφική πλατεια του χωριού θα μάθετε από τους λιγοστούς πια κατοικους του, πως πήρε το όνομά του από κάποιον Βαναδόμπεη. Από τn Βανάδα ο δρόμος σας φέρνει σύντομα στην πλατεια του Σιδηρόκαστρoυ. ~
Συvεχίζoντας μετά το Κούβελα στον κεντρικό ασφαλτόδρομο, θα δείτε μετά από 900 μ. ένα χωματόδρομο δεξιά (βόρεια) που οδηγεί στο μικρό χωριό Kυψέλn (που παλιά λεγόταν Μπιζό). Οι κάτοικοί του έρχονται μόνο τα καλοκαίρια, αλλά διατηρούν τnν ωραία εκκλnσία του Αϊ Γιώργη με την απολαυστικη θέα στις κατάφυτες πλαγιές. Η κοιλάδα που βλέπετε ανατολικά του χωριού σχηματίστηκε από καθίζηση το 1922 και δημιουργηθηκε μια μεγάλη λίμνη με το νερό από το ρέμα της Μπριτσιάς. Μετά από μηνες η λίμνη άνοιξε και τα νερά τnς έφυγαν προς τη Νέδα, παρασύροντας και το νερόμυλο στον Αϊ Θόδωρο. Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο, τη μέτρια κατάσταση του οποίου αναπλnρώνουν οι ωραίες εικόνες των γύρω βουνών, και μετά από 2,6 χλμ. φτάνετε στα Χαλικιά, ένα μικρό γραφικό χωριό με ωραίες πέτρινες στέγες στα παλιά του σπίτια, που πήρε το όνομά του από τους χαλκιάδες (σιδεράδες) που εγκαταστάθηκαν εδώ παλιά. 5,6 χλμ. μετά τα Χαλικιά μπαινετε στο όμορφο χρυσοχώρι με την περιποιημένη πλατεία του. Πολλά παλιά σπίτια του χωριού είνω καλοσυντηρημένα, διατnρώντας τους πέτρινους τοιχους τους, τις Κεραμιδένιες τους στέγες, τα μικρά μπαλκόνια με τα περίτεχvα κάγκελα. Το Χρυσοχώρι έχει πολλά νερά, γι´ αυτό και παλιά λεγόταν Βλάκα, από το ςβλάγκες, που σηραίνει υγρασία τnς γης. Από το Χρυσοχώρι μπορειτε να συνεχισετε νότια και μετά από 3 χλμ. φτάνετε στο Kεφαλοxώρι Ψάρι. Το αρχικό χωριό ηταν τo Άνω Ψάρι, αλλά οι κάΤοικοί του ηρθαν στη νέα τοποθεσία αφού τα εύφορα κτηματά τους ηταν πιο κοντά. Το Ψάρι έχει διατηρησει την παραδoσιακη του αρχιτεκτονικη και τα νέα σπίτια συνεχιζουν να χτιζονται με όμοιο ύφος. Η ρυμοτομία του χωριού είναι αρκετά καλή και στις δύο άνετες πλατείες του μπορειτε να δροσιστειτε κάτω από τις πυκνές μουριές και ακακίες. Το Ψάρι ηταν παλιά το εμπορικό και αγροτικό κέντρο της περιοxnς, με μεγάλη παραγωγη σε ελιές, σταφίδες, λάδι και σιτάρι. Από το Ψάρι μπορειτε να συνεχισετε βόρεια στον κεντρικό δρόμο και 400 μ. μετά τη δωσταύρωση προς Μέλπεια θα δειτε αριστερά (δυτικά) το χωματόδρομο που οδηγει στο μυκηναϊκό θολωτό τάφο στο ύψωμα Μπεσίκι. Μετά από 700 μ. ο δρόμος σταματάει. Συvεχιζετε πεζοι στο μονοπάτι ανάμεσα στα πουρνάρια και τις ελιές, ώσπου φτάνετε στην κορυφη του λόφου, όπου βρίσκεται ο εντυπωσιακός κυκλικός τάφος. Η εισοδος και όλη n πέτρινη εσωτερικη του περιφέρεια, με διάμετρο περιπου 5 μ διατηρειται άθικτη. Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο και μετά από 700 μ. θα δειτε κρυμμένο σχεδόν στις άνυδρες πλαγιές το Άνω Ψάρι. Στο χωριό κατοικεί μόνο ένας βοσκός και τα περισσότερα παλιά πέτρινα σπίτια του είναι μισογκρεμισμένα, αλλά δωτηρειται ακόμη n πολύ όμορφη πέτρινη εκκλnσια του. Το όνομα Ψάρι μάλλον προέρχεται από κάποιο παλιό φεουδάρχη που πρωτοκατοικησε το μέρος και λεγόταν Ψάρης. Η διαδρομή ως το χωριό Διμάνδρα είναι συναρπαστική, με τους απότομους γκρεμούς, τις δασωμένες κοιλάδες και την απέραντη θέα. Αν διψάσετε υπάρχει μια καλοφτιαγμένη κρήνη πάνω στον δρόμο, λίγο πριν το χωριό. Μετά
τη Διμάνδρα αν συvεχισετε βόρεια θα συναντήσετε το χωματόδρομο που ακολουθήσατε προς Κούβελα και πιο κάτω το χωριό Σύρριζο.
Επιστρέφοντας στο χωριό Ψάρι στριψτε δεξιά (δυτικά) στη διασταύρωση έξω από το χωριό και μετά από 2,2 χλμ. διαδρομής μέσα στους πυκνούς ελαιώνες στριψτε αριστερά (νότια) στην επόμενη δστ. Μετά από 1,4 χλμ. φτάνετε στην πλατεια του χωριού Άγιο Γεώργιο με την όμορφη πέτρινη κρήνη και ένα εκπλnκτικό παλιό καφενεδάκι κρυμμένο κυριολεκτικά μέσα στη σκιά που ρίχνουv οι μουριές. Από την πλατεια του χωριού μπορειτε να ανεβειτε στομικρό χωριό άνω Δώριο, ακολουθώντας μια φοβερή διαδρομή που σκαρφαλώνει στις πλαγιές της Μάλιζας. Το ΆνωΔώριο από την Τουρκοκρατια και μετά λεγόταν Σουλιμά, από κάποιον μπέη με το όνομα Σουλεϊμάν. Στο Άνω Δώριο, ιδιαιτερη πατριδα του οπλαρχηγού της επανάστασης Δ. Πλαπούτα, υπάρχει n ωραία πλατεια με τα πλατάνια και την στεγασμένη πέτρινη κρήνη με τις δροσερές της βρύσες. Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο. Για να ξαναφθάσετε στα χωριά, που βρισκονται κοντά στην κοιλάδα της Νέδας πρέπει να κατευθυνθειτε προς το μεγάλο κεφαλοχώρι Άνω Κοπανάκι. Λίγο πριν το χωριό ξεκινάει δεξιά (βόρεια) ο ασφαλτόδρομος που οδηγει προς το Σιδηρόκαστρο και τα γύρω χωριά. Ο δρόμος ανηφοριζει στενός και με πολλές στροφές μέσα από ελαιόδεντρα και πολλά περιβόλια. Μετά 4,6 χλμ. θα δειτε αριστερά (νότια) το Σιτοχώρι που παλιά λεγόταν Πιτσά. Μετά από 2,4 χλμ. θα αντικρισετε τα όμορφα σπιτια της Κεφαλόβρυσης, αμφιθεατρικά χτισμένα στο σμιξιμο την πλαγιών του Μεγάλου Βουνού. Η Κεφαλόβρυση έχει πολλά νερά κι αυτός είναι ο λόγος που έφερε εκει τους πρώτους κατοικους της. Παλιά λεγόταν Ρίπεσι, από το "ριπε" που σημαίνει, στην παλιά τοπική διάλεκτο, τσαρούχια με λουριά, τα οποια κρέμασε σε ένα δέντρο κάποιος τσοπάνης γύρω στα 1405-1420, για να μη χάσει την τοποθεσια που εντόπισε νερό στο δάσος. Η Κεφαλόβρυση έχει μια πολύ ωραία πλατεια, με τα τραπεζάκια των καφενειων κάτω από τα πλατάνια, διπλα στις βρύσες από τις οποιες τρέχει παγωμένο νερό κατευθειαν από την καρδιά του βουνού. Ο δρόμος μετά την Κεφαλόβρυση συνεχιζει χωμάτινος και 1,4 χλμ. μετά, ακριβώς πάνω στο νεκροταφειο του χωριού, στριβετε δεξιά (βόρεια) και κάνοντας μια όμορφη διαδρομη στην κατάφυτη με πλατάνια όχθη ενός παλιού ρέματος βγαίνετε στην άσφαλτο όπου στριβετε δεξιά (βόρεια), προς το χωριό Πλατάνια. Ακριβώς διπλα από το πρώτο σπιτι του χωριού ξεκινάει ένας χωματόδρομος που σας φέρνει στην καρδιά της Νέδας. Ο δρόμος κατεβαίνει φιδωτά την κάθετη πλαγιά με απότομες κλίσεις αλλά προσφέρει εκπλnκτικη θέα. Μετά από 3,6 χλμ. φθάνετε σε ένα παλιό πέτριvο τοξωτό γεφύρι και μπροστά στα πόδια σας αφριζει η Νέδα. Μόλις περάσετε το γεφύρι θα δειτε ένα μικρό μονοπάτι που σκαρφαλώνει στις απότομες πλαγιές μέσα από πυκνά πουρνάρια, βελανιδιές και αγριοσυκιές. Το μονοπάτι έχει λαξευμένα σκαλοπάτια στο χώμα και στην πέτρα και αναρριχάται στο Xείλoς μιας συγκλονιστικης χαράδρας, στο βάθος της οποιας φαινεται η ςσκοτεινη σπnλιά, το στόμιο όπου οδηγούνται βουϊζοντας τα νερά του ποταμού. Το μονοπάτι καταλnγει σε έναν καταρράκτη που γκρεμιζει τα νερά του σε μια μικρη λιμνούλα και από εκει κατρακυλάνε στα γλυμμένα, χορταριασμένα βράχια, για να ενωθούν μέσα από ένα δεύτερο καταρράκτη με τα νερά της Νέδας λίγo πριν την εισοδο της σπnλιάς. Το τοπιο είναι μαγευτικό, οι υγρές πλαγιές μoσχoμυριζoυv μέντα και φασκομnλιά και ψηλά πάνω σας κρέμονται οι θεόρατοι βράχοι του φαραγγιού. Περνάτε το ξύλινο γεφυράκι πάνω από τη λιμνούλα και σε λίγo το μονοπάτι σταματάει στο μικρό ασβεστωμένο ξωκλnσι της Παναγιας, φωλιασμένο στον κάθετο πέτρινο τoίχo. Εδώ κάπου βρισκόταν n σπnλιά όπου οι Φιγαλεις λάτρευαν τη Μέλωνα Δήμητρα και το βουνό ακριβώς βόρεια ηταν το ιερό Ελαίον όρος. Το εκκλησάκι της Παναγιας γιορτάζει στις 23 Αυγούστου και στα παλιά χρόνια οι νέοι από τα Πλατάνια ανέβαιναν στις απότομες κορυφές της χαράδρας και γκρέμιζαν μεγάλους βράχους από μια τοποθεσια που λεγόταν Κάστρο και υπάρχουν κάποια λειψανα από παλιά οχύρωση. Μετά από όλα αυτά τα θαύματα της Νέδας επιστρέφετε στην ολόδροση πλατεια στα γραφικά Πλατάνια, για μια παγωμένη πορτοκαλάδα στα καφενεδάκια με τη θαυμάσια θέα ως τον Kυπαρισσιακό κόλπο, ακoύγοντας τα γάργαρα νερά της πηγης να τρέχουν ασταμάτητα. Επιστρέφετε στον κεντρικό ασφαλτόδρομο και 5,8 χλμ. μετά τα Πλατάνια θα δειτε την Αυλώνα να δεσπόζει στη κορυφη ενός λόφου. Επι Τουρκοκρατιας το χωριό λεγόταν Καρά Μουσταφά, από τον αγά που ζούσε εδώ. Ο Καρά Μουσταφάς ζούσε στα Καλύβια αλλά επειδη τον είχαν φάει τα κουνούπια ηρθε στην Αυλώνα και έχτισε το εξοχικό του. Έτσι δημιουργηθηκε το χωριό, και παρ´ ότι ο αγάς εκτελέστηκε το 1821, μόλις το 1921 ξαναβρηκε n Αυλώνα το αρχαίο της όνομα. Η θέση της αρχαίας Αυλώνας, την οποια αναφέρουν ο Ξενoφώvτας, ο Στράβωνας και ο Παυσανιας, δεν έχει ακόμη εvτοπιστει και πολλοι νεότεροι ερευνητές και αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι βρίσκεται στις περιοχές κοντά στο σημεριγό χωριό. Ο Παυσανιας αναφέρει ότι στην περιοχή υπήρχε λατρευτικό άγαλμα του Ασκλnπιού Αυλωνιου. Το σημερινό χωριό έχει γραφικά σπίτια, καθαρά δρομάκια και μια όμορφη πλατεια, με καλοφυτεμένες αυλές ολόγυρα. Στην πλατεια του χωριού, διπλα στον αιωvόβιο πλάτανο, υπάρχει η ωραια πέτρινη εκκλnσια του Αγιου Γεωργιου, η οποια χτιστηκε το 1831. Στην Αυλώνα δημιουργnθηκε το 1984, το «Μουσειο γεωργικών εργαλειων και σκευών» και σημερα γινονται προσπάθειες να λειτουργήσει σε αιθουσα του σχολειου. Λίγο πριν μπειτε στηγ Αυλώνα θα συvαvτησετε έναν ασφαλτόδρομο που οδηγει στο μικρό χωριό Koλιτσωνα, με πολλά παλιά σπίτια αλλά λιγοστούς κατοικους στα ησυχα σοκάκια του. Από την Αυλώνα μπορειτε να πάρετε το χωματόδρομο που οδηγει νότια. Πρόκειται για μια εξαιρετικn διαδρομη στις κατάφυτες πλαγιές του βουνού, γεμάτες πλατάνια, πουρνάρια και βελανιδιές Ο δρόμος κατεβαινει χαμnλά και ακoλoυθει προς τα δυτικά παράλλnλn πορεια με τη Νέδα, η οποια έχει απλωθει σε απέραvτες, βοτσαλωτές όχθες με λιγοστό νερό και πολλές Kαλλιέργειες, ελαιόδεvτρα και περιβόλια με καρποφόρα. Μετά από το τελευταιο δασωμένο κομμάτι και συνολικά 11,5 χλμ. διαδρομης από τηγ Αυλώνα, φτάνετε στο χωριό Καρυά, όπου μπορειτε γα ξεκουραστειτε στα δύο μικρά του καφενεδάκια. Από τις Καρυές ξεκινάει ένας ωραιος χωματόδρομος που περνάει από έναν πευκώνα και ανηφοριζει στο χωριό Πανόραμα. Η θέα από το Πανόραμα είναι πραγματικά πανοραμική στην κοιλάδα της Νέδας, στα βουνά της Ηλειας και στη θάλασσα. Γι´ αυτό και πολλοι Έλληνες και ξένοι χτιζoυv εδώ τις βίλες τους. Ο δρόμος συνεχιζει από το Πανόραμα, με κατεύθυνση ανατολικη και φθάνει στο μικρό χωριό Πτέρη. Το χωριό παλιά λεγόταν Σκλαβέϊκα, γιατι αρχικά κατοικηθηκε από την βυζαντινη οικογένεια την Σκλάβων. Στο χωριό υπάρχει n παλιά εκκλnσια του Αγιου Δημητριου, την οποια έχτισαν οι Σκλάβοι μετά το 1700. Μετά τους σεισμούς του 1965 n Πτέρη έχασε τους περισσότερους κατοικους της. Ο χωματόδρομος συνεχιζει ανατολικά μετά την Πτέρη και καταλnγει στην Αυλώνα. Λίγο πριν τα σπίτια του χωριού Πανόραμα ξεκινάει ένας χωματόδρομος που οδηγει στο χωριό Πρόδρομος. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή διαδρομη που ανεβoκατεβαίνει στις πλαγιές και στις δασωμένες κοιλάδες, μέσα στα αρώματα από θυμάρι, μέντα και σκοινο. Ο δρόμος χρησιμοποιειται σπάνια γι´ αυτό δεν είναι σε τόσο καλn κατάσταση και πολλά σημεια του είναι σκεπασμένα με αγκάθια. Στο χωριό Πρόδρομος ξαναβγαίνετε σε άσφαλτο. Το χωριό πριν γινει Πρόδρομος λεγόταν Καημένη γυναικα. Κι αυτό γιατι τον Ιούνιο, το μηνα του θερισμού, γιορτάζουν την Παναγια την Καψοχεροβολού η Καψοδεματούσα. Όταν κάποτε οι θεριστές σταμάτησαν, όπως πάντα, την δουλειά τους τη μέρα της μεγάλnς γιορτης, κάποια γυναίκα συνέχισε να θεριζει και κάnκε εκει που δούλευε, αφού δεν σεβάστηκε τn γιορτη. Το πάθημά τnς έδωσε το όνομα στo χωριό. 2,3 χλμ. μετά τον Πρόδρομο φτάνετε στην Aγαλιανή, ένα όμορφο αγροτικό χωριό. Επειδη επι Τουρκοκρατιας υπήρχαν εδώ δύο αγάδες, το χωριό oνoμάστηκε Αγαλιανη. Ο δρόμος συvεχιζει ανατολικά μέσα από χαμηλούς λόφους με σιτηρά και ελαιόδεντρα, και καταλήγει στην Βανάδα. Στn γραφική πλατεια του χωριού θα μάθετε από τους λιγοστούς πια κατοικους του, πως πήρε το όνομά του από κάποιον Βαναδόμπεη. Από τn Βανάδα ο δρόμος σας φέρνει σύντομα στην πλατεια του Σιδηρόκαστρoυ. ~
~ Αv δε θέλετε
χωμάτινες διαδρομές, τότε φεύγετε από την Αυλώνα ακoλoυθώvτας τον Kεντρικό
δρόμο με κατεύθυνση προς τα δυπκά. Ο δρόμος είναι άψογος και απoλαυστικός. Μετά
από 5,1 χλμ. θα πρoβάλλoυv μπρoστά σας τα όμορφα σπιτια του Σιδηρόκαστρoυ,
χτισμένα αμφιθεατρικά στην απότομη πλαγιά του λόφου. Το κεφαλοχώρι παρουσιωάζει
μια εικόνα που θα σας εvθoυσιάσει, με πς κεραμιδοσκεπές αρμονικά ταιριασμένες
στην κλίση της πλαγιάς και τα μικρά περίτεχνα μπαλκόνια να χαίρovται τη θέα στo
απέναντι πευκόδασος. Το Σιδηρόκαστρo πήρε το όνομά του από το άπαρτο κάστρo που
υπήρχε στην κορυφη του λόφου, το οποιο οι Τούρκοι παρ´ όλn τη λύσσα τους δεν
κατάφεραν να πατησoυv, όταν το πολιορκούσαν με αρχηγό το Μωάμεθ το 1458. Το
Σιδηρόκαστρo διαθέτει κοινοτικό ξενώνα «Απόρων και φίλων της Κοινότnτας» που
εγκαινιάστηκε μόλις το 1997. Μπορειτε να επισκεφθειτε το ιστορικό και
Λαογραφικό μουσειο του χωριού και να απολαύσετε τον καφέ σας στα ωραία καφενεια
του. Ο δρόμος συvεxιζει από το Σιδηρόκαστρo άνετος και πολύ καλός,
κατηφoριζovτας μέσα από καλλιεργημένoυς λόφους, και καταλήγει στoν κεντρικό
παραλιακό δρόμο, στo Καλό Νερό. Οι εκτεταμένες αμμουδιές από το Καλό Νερό ως
τις εκβολές της Νέδας αποτελούν το δεύτερο μετά τη Ζάκυνθο βιότοπο αναπαραγωγης
της θαλάσοιας χελώνας Caretta Caretta στηΜεσόγειο. Οι φωλιές με τα μικρά
χελωνάκια κινδυνεύoυv κυριως από τις αλεπούδες, γι´ αυτό ο σύλλογος για την
προστασια της θαλάσσιας χελώνας καταβάλλει προσπάθειες από το 1983 να
πρoστατεύσει τις φωλιές από τους εχθρούς τους. Οι φωλιές εvτoπιζovται,
περιφράζovται και παρακoλoυθoύνται μέχρι τα χελωνάκια να φύγoυv με ασφάλεια στη
θάλασσα. Από το 1990 λειτουργούν στo Καλό Νερό και στην Ελαία σταθμoι
εvημέρωσης για κατοικους, μαθητές και επισκέπτες.
Μετά το Καλό Νερό συνεχιζετε με κατεύθυνση προς τα βόρεια στον παραλιακό δρόμο και φτάνετε στην Eλαία. Το χωριό βρίσκεται στην καρδιά ενός απέραντου ελαιώνα, στις εκβολές της Νέδας, και παλιά λεγόταν Μπούζι. Η Eλαία είναι σχετικά νέο χωριό. Τα πρώτα σπιτια χτιστηκαν γύρω στα 1900, όταν κατασκευαζόταν n γραμμη Πύργου - Ηλειας - Κυπαρισσιας. Το χωριό είναι χτισμένο σε μια τοποθεσια με υπέροχη θέα προς τον κατάφυτο κάμπο που καταλnγει στις γεμάτες πεύκα ακτές του Κυπαρισσιακού κόλπου. Η θέα είναι ακόμα καλύτερn το δειλινό με τις Στροφάδες, τη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά να ξεχωριζουν μέσα στα νερά του Ιονιου. Λίγο μετά την Eλαία μπορειτε να στριψετε στον ασφαλτόδρομο δεξιά (ανατολικά) που κατευθύνεται στις κατάφυτες εκτάσεις γύρω από τις άνυδρες όχθες του ποταμού. Ο δρόμος περνάει μέσα από τις απέραντες καλλιέργειες και τα εύφορα χώματα και το ποτάμι χάνεται μέσα σε πάμπολλα αυλάκια από άμμο και άσπρα χαλίκια. Μετά από 2,6 χλμ. κρυμμένο στη δεξιά πλαγιά του δρόμου βρίσκεται το χωριουδάκι Φόνισσα, με τα λιγοστά παλιά σπιτια του και τα χωμάτινα δρομάκια του. Ανατολικά του χωριού βρίσκεται το ρέμα της Φόνισσας, που έδωσε το όνομά του στο χωριό. Το «φονικό» αυτό όνομα έχει μια τραγικη ιστορια. Κάποτε γινovταν εδώ δυό γάμοι και όλοι οι συγγενεις των νέων, τα δύο συμπεθεριά, συναντηθηκαν στο ρέμα, διπλα στο χωριό και προσπάθησαν να το περάσουν. Τα νερά όμως ηταν φουσκαιμένα και από μια ειρωνεια της τύχης πvιγηκε από τον ένα γάμο ο γαμπρός και από τον άλλο n νύφη. Το ζευγάρι που γλιτωσε, σημαδεμένο από την τραγωδια, έγινε αντρόγυνο και από τότε το ρέμα και n περιοχη ονομάστηκαν Φόνισσα. Ο δρόμος, περνώντας μέσα από περιβόλια και θερμοκηπια καταλnγει στo χωριό Καρυές. Kovτά στις εκβολές της Νέδας βρίσκεται και το εύφορο Γιαννιτσοχώρι με την μεγάλη παραγωγη σε αγροτικά πρoϊόvτα, ενώ βόρεια του χωριού, ακολουθώντας τον δρόμο παράλληλα στις όχθες της Νέδας, φτάνετε στο Πρασιδάκι, όπου θα δειτε τα λειψανα αρχαίου, δωρικού ναού, όμοιου με το ναό που υπάρχει στo αρχαίo Λέπρεο.
Μετά το Καλό Νερό συνεχιζετε με κατεύθυνση προς τα βόρεια στον παραλιακό δρόμο και φτάνετε στην Eλαία. Το χωριό βρίσκεται στην καρδιά ενός απέραντου ελαιώνα, στις εκβολές της Νέδας, και παλιά λεγόταν Μπούζι. Η Eλαία είναι σχετικά νέο χωριό. Τα πρώτα σπιτια χτιστηκαν γύρω στα 1900, όταν κατασκευαζόταν n γραμμη Πύργου - Ηλειας - Κυπαρισσιας. Το χωριό είναι χτισμένο σε μια τοποθεσια με υπέροχη θέα προς τον κατάφυτο κάμπο που καταλnγει στις γεμάτες πεύκα ακτές του Κυπαρισσιακού κόλπου. Η θέα είναι ακόμα καλύτερn το δειλινό με τις Στροφάδες, τη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά να ξεχωριζουν μέσα στα νερά του Ιονιου. Λίγο μετά την Eλαία μπορειτε να στριψετε στον ασφαλτόδρομο δεξιά (ανατολικά) που κατευθύνεται στις κατάφυτες εκτάσεις γύρω από τις άνυδρες όχθες του ποταμού. Ο δρόμος περνάει μέσα από τις απέραντες καλλιέργειες και τα εύφορα χώματα και το ποτάμι χάνεται μέσα σε πάμπολλα αυλάκια από άμμο και άσπρα χαλίκια. Μετά από 2,6 χλμ. κρυμμένο στη δεξιά πλαγιά του δρόμου βρίσκεται το χωριουδάκι Φόνισσα, με τα λιγοστά παλιά σπιτια του και τα χωμάτινα δρομάκια του. Ανατολικά του χωριού βρίσκεται το ρέμα της Φόνισσας, που έδωσε το όνομά του στο χωριό. Το «φονικό» αυτό όνομα έχει μια τραγικη ιστορια. Κάποτε γινovταν εδώ δυό γάμοι και όλοι οι συγγενεις των νέων, τα δύο συμπεθεριά, συναντηθηκαν στο ρέμα, διπλα στο χωριό και προσπάθησαν να το περάσουν. Τα νερά όμως ηταν φουσκαιμένα και από μια ειρωνεια της τύχης πvιγηκε από τον ένα γάμο ο γαμπρός και από τον άλλο n νύφη. Το ζευγάρι που γλιτωσε, σημαδεμένο από την τραγωδια, έγινε αντρόγυνο και από τότε το ρέμα και n περιοχη ονομάστηκαν Φόνισσα. Ο δρόμος, περνώντας μέσα από περιβόλια και θερμοκηπια καταλnγει στo χωριό Καρυές. Kovτά στις εκβολές της Νέδας βρίσκεται και το εύφορο Γιαννιτσοχώρι με την μεγάλη παραγωγη σε αγροτικά πρoϊόvτα, ενώ βόρεια του χωριού, ακολουθώντας τον δρόμο παράλληλα στις όχθες της Νέδας, φτάνετε στο Πρασιδάκι, όπου θα δειτε τα λειψανα αρχαίου, δωρικού ναού, όμοιου με το ναό που υπάρχει στo αρχαίo Λέπρεο.
Η
διάσχιση :
Η πεζοπορία στη Νέδα είναι μία από τις συγκλονιστικότερες
εμπειρίες που μπορεί να έχει ο φυσιολάτρης ταξιδιώτης. Το ποτάμι κρύβει μια
τεράστια ποικιλία εικόνων, που αλλάζουν συνεχώς καθώς ακολουθεί το μαίανδρο της
πορείας του μέσα από τις απότομες πλαγιές των βουνών της Μίνθης και του
Τετράζιου. Eίναι μια ανεπανάληπτη εμπειρία και ακόμη και οι δυσκoλίες που
παρουσιάζονται την κάνουν ακόμη πιο ελκυστική. Το ποτάμι είναι βατό μόνο τους
καλοκαιρινούς μήνες, αφού όλο τον υπόλοιπο χρόνο τα ορμητικά νερά και n υψnλή
τους στάθμη το καθιστούν απρόσιτο και επικίνδυνo. Θα xρειαστείτε οπωσδήποτε
ελαφριά ρούχα, μαλακά και ελαφριά μποτάκια, λίγo φαγητό, καπέλο και, σίγουρα,
καλή παρέα, αφού οι δυσκoλίες που θα συναντήσετε απαιτούν συντροφιά.
Μπορείτε να ξεκινήσετε από τις πηγές του ποταμού κοντά στο χωριό Πέτρα. Το αρχικό αυτό κομμάτι της διαδρομής είναι αρκετά ευκολοδιάβατο. Av θέλετε να το παρακάμψετε αλλά να μn χάσετε τα πιο ονειρικά κομμάτια της Νέδας, πρέπει να αρχίσετε από το γεφύρι στο οποίο θα κατεβείτε από το χωριό Κούβελα. Τα νερά είναι αρκετά ρηχά σ´ αυτό το σημείο και οι όχθες του ποταμού είναι πανέμορφες, γεμάτες πυκνές καλαμιές, τεράστιες φτέρες, λεύκες και πλατάνια. Μπορείτε να περπατάτε στις όχθες, πάνω στη μαλακή άμμο και την πυκνή βλάστηση. Μετά από μία ώρα πεζοπορία οι όχθες είναι εvτελώς δύσβατες, οπότε καλύτερα να μπείτε στο νερό, που είναι δροσερό και ευχάριστο, και όχι πολύ ορμητικό. Η Νέδα στριφογυρίζει υπέροχα, αλλού πλαταίνει και ρηχαίνει κι αλλού στενεύει και βαθαίνει, χωρίς όμως να γίνεται βαθύτερη από μισό μέτρο. Το τοπίο είναι παραδεισένιο και γλυκό, με βαθύσκιωτες βελανιδιές και αγριοσυκιές. Παντού θα συναντήσετε σμήνη από πολύχρωμες πεταλούδες με πράσινα και πορτοκαλιά φτερά. Θα σας μαγέψουν όμως οι μεγάλες γαλάζιες λιβελούλες (Odonata Galopteryx) που κάθονται ήσυχες πάνω στις φυλλωσιές και σας δίνουν την ευκαιρία να θαυμάσετε τα μεταξένια διάφανα φτερά τους. Τα νερά σε πολλά σημεία σμίγουν και ξαναχωρίζουν με μικρούς αφρισμένους καταρράκτες και τα πουλιά είναι τόσο πολλά και τόσο διαφορετικά που μπορείτε να ξεχωρίζετε τις φωνές τους. Σε όλη τη διαδρομή θα δείτε μεγάλα καφεγάλαζα καβούρια που κρύβονται κάτω από τις ασπρόπετρες ή απλά λιάζovται πάνω στoυς βράχους.
Μπορείτε να ξεκινήσετε από τις πηγές του ποταμού κοντά στο χωριό Πέτρα. Το αρχικό αυτό κομμάτι της διαδρομής είναι αρκετά ευκολοδιάβατο. Av θέλετε να το παρακάμψετε αλλά να μn χάσετε τα πιο ονειρικά κομμάτια της Νέδας, πρέπει να αρχίσετε από το γεφύρι στο οποίο θα κατεβείτε από το χωριό Κούβελα. Τα νερά είναι αρκετά ρηχά σ´ αυτό το σημείο και οι όχθες του ποταμού είναι πανέμορφες, γεμάτες πυκνές καλαμιές, τεράστιες φτέρες, λεύκες και πλατάνια. Μπορείτε να περπατάτε στις όχθες, πάνω στη μαλακή άμμο και την πυκνή βλάστηση. Μετά από μία ώρα πεζοπορία οι όχθες είναι εvτελώς δύσβατες, οπότε καλύτερα να μπείτε στο νερό, που είναι δροσερό και ευχάριστο, και όχι πολύ ορμητικό. Η Νέδα στριφογυρίζει υπέροχα, αλλού πλαταίνει και ρηχαίνει κι αλλού στενεύει και βαθαίνει, χωρίς όμως να γίνεται βαθύτερη από μισό μέτρο. Το τοπίο είναι παραδεισένιο και γλυκό, με βαθύσκιωτες βελανιδιές και αγριοσυκιές. Παντού θα συναντήσετε σμήνη από πολύχρωμες πεταλούδες με πράσινα και πορτοκαλιά φτερά. Θα σας μαγέψουν όμως οι μεγάλες γαλάζιες λιβελούλες (Odonata Galopteryx) που κάθονται ήσυχες πάνω στις φυλλωσιές και σας δίνουν την ευκαιρία να θαυμάσετε τα μεταξένια διάφανα φτερά τους. Τα νερά σε πολλά σημεία σμίγουν και ξαναχωρίζουν με μικρούς αφρισμένους καταρράκτες και τα πουλιά είναι τόσο πολλά και τόσο διαφορετικά που μπορείτε να ξεχωρίζετε τις φωνές τους. Σε όλη τη διαδρομή θα δείτε μεγάλα καφεγάλαζα καβούρια που κρύβονται κάτω από τις ασπρόπετρες ή απλά λιάζovται πάνω στoυς βράχους.
~
Δύο ώρες μετά το γεφύρι που ξεκινήσατε φθάνετε στο πρώτο
πέτρινο τοξωτό γεφύρι, κρυμμένο μέσα στα πυκνά πλατάνια. Μετά το γεφύρι, στις
όχθες υψώνονται τoίχoι από βράχια, με πυκνά δέντρα γαντζωμένα πάνω τους. Εκεί
τα νερά βαθαίνoυv κάπως αλλά με λίγη αναρρίχηση στα βράχια μπορείτε να περάσετε
χωρίς να μπείτε στα βαθιά. Η βλάστηση στις γύρω πλαγιές και οι απότομες όχθες
ρίχvoυν συνεχώς πυκνή σκιά στο ποτάμι και n ζέστη μιας καλοκαιρινής μέρας
γίνεται παιχνίδι. Εξάλλου θα συναντήσετε και πoλλά σημεία με μικρές ειδυλλιακές
λίμνες, όπου μπορείτε να απολαύσετε ένα δροσερό μπάνιο και να πάρετε μια ανάσα.
Δύο ώρες μετά το τελευταίο πέτρινο γεφύρι το ποτάμι έχει πλατύνει κάπως και
φτάνετε σε μια καινούργια γέφυρα, στην καρδιά ενός φαραγγιού. οι πλαγιές των
βουνών υψώνονται πάνω σας και ολόγυρα αvτί για δέντρα υπάρχουν μεγάλοι άσπροι
βράχοι.
Συνεχίζετε την πεζοπορία και περίπου τρία τέταρτα μετά την τελευταία γέφυρα η Νέδα αρχίζει να στενεύει απότομα και να γίνεται κάπως δύσβατη, με πιο βαθία σημεία. Προσπέλαση από τις όχθες δεν υπάρχει, αφού πέτρινοι τοίχοι με βρύα και πουρνάρια υψώνονται και στις δύο μέριες. Υπάρχουν σημεία που η ομορφιά των εικόνων θα σας κόψει τπν ανάσα: πλαγιές διαβρωμένες από τπν υγρασία του δάσους που κρέμεται από πάνω τους έχουν σχπματίσει ονειρικές ανάγλυφες μορφές, στρογγυλούς σταλαγμίτες με υγρές καμπύλες και γύρω τους κρέμονται οι ρίζες των δέντρων μπλεγμένες με αγράμπελες και αγριοτριανταφυλλιές. Τα πέτρινα τοιχώματα σχηματίζουν μαλακές πτυχώσες με κόκκινα χρώματα σαν μαγικές κουρτίνες και στο πλάϊ τους πετούν αγριοπερίστερα και ζευγάρια από πέρδικες. Πιο κάτω το ποτάμι στενεύει πάρα πολύ και οι πλαγιές του βουνού ακουμπάνε μεταξύ τους. Η διάβαση γίνεται υποχρεωτικά από τα βαθιά σημεία, όπου το νερό φθάνει συχνά μέχρι τα 1,8 μ. βάθος και οι βράχοι για να κρατηθείτε είναι ελάχιστοι. Η περιπέτεια τπς διάβασης εδώ έχει κάτι το αφάνταστα εξωτικό. Πιο κάτω πάντως τα πράγματα γίνονται πιo ομαλά. Το ποτάμι πλαταίνει κάπως και οι όχθες του ξαναγίνονται πιo ήμερες με πολλά πλατάνια, λεύκες και βελανιδιές. 2,5 ώρες μετά τπν τελευταία γέφυρα φτάνετε στο παλιό πέτρινο γεφύρι κάτω από το χωριό Πλατάνια. Το τοπίο γύρω από το γεφύρι θα σας συναρπάσει: n πυκvή βλάστηση κατρακυλάει στον υγρό τoίχo μαζί με μικρά ρυάκια που πέφτουν κελαρυστά στο ποτάμι, πάνω από τα μαλακά βρύα και τις καταπράσινες αγριοσυκιές και βελανιδιές.
Μετά από 25 λεπτά οι πέτρινοι τοίχοι ξαναπλnσιάζουν και τους βλέπετε να υψώνονται σχεδόν ως τον ουρανό, καθώς το φαράγγι κλείνει. Έχετε φτάσει στο στόμιο. Μπροστά σας n Νέδα χάνεται μέσα σε μια κατασκότεινη σπnλιά. Λίγο πρίν την είσοδο καταρράκτες πέφτουν ψηλά από τους βράχους τρυπώντας κυριολεκτικά την πέτρα. Η σπnλιά που θα πρέπει να περάσετε είναι μια δοκιμασία ψυχής. Λίγο πρίν την είσοδο θα νιώσετε τη δυνατή μυρωδιά των σπηλαίων και στον προθάλαμο θα δείτε έναν καταρράκτη να πέφτει από μια τρύπα ψηλά στην οροφή, απ´όπου το λιγοστό φως που τρυπώνει κάνει την ατμόσφαιρα ακόμη πιό υποβλητική καθώς πέφτει πάνω στους μεγάλους σταλαγμίτες. Η διάβαση τnς σπnλιάς θέλει ψυχραιμία και σίγουρα παρέα με ψυχή. Το ποτάμι μπαίνει αφρίζοντας και στο κέντρο τnς σύραγγας το βάθος είναι μεγάλο, ακόμα και για τoυς ψnλότερους, άρα θα πρέπει να κολυμπήσετε μέσα στα σκοτεινά νερά. Γιά λίγο όμως αφού σύντομα ρηχαίνει και σας φωτίζει καλά n έξοδος. Μέσα στη σπnλιά πετούν πάμπολλες νυχτερίδες και αγριοπερίστερα, σμίγοντας το πυκνό τους φτεροκόπημα με τη βουή του νερού. Στις ήσυxες γωνιές του βυθού θα δείτε μόλις βγείτε στο φως πολλά μικρά ψάρια. Είναι χαρακτηριστική n εντύπωση που προκάλεσε το στόμιο και n Νέδα στον Γάλλo πεpιnγητή Henri Belle, όταν το αντίκρισε σε κάποιο από τα ταξίδια του μέσα στα χρόνια 1861-1874: "Ο βράχος που νίκnσε το χείμαρρο, κόβεται απότομα και είκοσι μέτρα παρακάτω n Νέδα ξαναβγαίνει, πιο στενή από ποτέ, για να περάσει κάτω από μια φυσική αψίδα με άνοιγμα έξι ως επτά μέτρων, και με καινούρια παράκαμψη να εξαφανιστεί μέσα σε ακόμn στενότερο και απρόσιτο φαράγγι. Η Ελβετία δεν έχει να επιδείξει τίποτα πιο εντυπωσιακό απ´ αυτό το κομμάτι της Αρκαδίας»
Συνεχίζετε την πεζοπορία και περίπου τρία τέταρτα μετά την τελευταία γέφυρα η Νέδα αρχίζει να στενεύει απότομα και να γίνεται κάπως δύσβατη, με πιο βαθία σημεία. Προσπέλαση από τις όχθες δεν υπάρχει, αφού πέτρινοι τοίχοι με βρύα και πουρνάρια υψώνονται και στις δύο μέριες. Υπάρχουν σημεία που η ομορφιά των εικόνων θα σας κόψει τπν ανάσα: πλαγιές διαβρωμένες από τπν υγρασία του δάσους που κρέμεται από πάνω τους έχουν σχπματίσει ονειρικές ανάγλυφες μορφές, στρογγυλούς σταλαγμίτες με υγρές καμπύλες και γύρω τους κρέμονται οι ρίζες των δέντρων μπλεγμένες με αγράμπελες και αγριοτριανταφυλλιές. Τα πέτρινα τοιχώματα σχηματίζουν μαλακές πτυχώσες με κόκκινα χρώματα σαν μαγικές κουρτίνες και στο πλάϊ τους πετούν αγριοπερίστερα και ζευγάρια από πέρδικες. Πιο κάτω το ποτάμι στενεύει πάρα πολύ και οι πλαγιές του βουνού ακουμπάνε μεταξύ τους. Η διάβαση γίνεται υποχρεωτικά από τα βαθιά σημεία, όπου το νερό φθάνει συχνά μέχρι τα 1,8 μ. βάθος και οι βράχοι για να κρατηθείτε είναι ελάχιστοι. Η περιπέτεια τπς διάβασης εδώ έχει κάτι το αφάνταστα εξωτικό. Πιο κάτω πάντως τα πράγματα γίνονται πιo ομαλά. Το ποτάμι πλαταίνει κάπως και οι όχθες του ξαναγίνονται πιo ήμερες με πολλά πλατάνια, λεύκες και βελανιδιές. 2,5 ώρες μετά τπν τελευταία γέφυρα φτάνετε στο παλιό πέτρινο γεφύρι κάτω από το χωριό Πλατάνια. Το τοπίο γύρω από το γεφύρι θα σας συναρπάσει: n πυκvή βλάστηση κατρακυλάει στον υγρό τoίχo μαζί με μικρά ρυάκια που πέφτουν κελαρυστά στο ποτάμι, πάνω από τα μαλακά βρύα και τις καταπράσινες αγριοσυκιές και βελανιδιές.
Μετά από 25 λεπτά οι πέτρινοι τοίχοι ξαναπλnσιάζουν και τους βλέπετε να υψώνονται σχεδόν ως τον ουρανό, καθώς το φαράγγι κλείνει. Έχετε φτάσει στο στόμιο. Μπροστά σας n Νέδα χάνεται μέσα σε μια κατασκότεινη σπnλιά. Λίγο πρίν την είσοδο καταρράκτες πέφτουν ψηλά από τους βράχους τρυπώντας κυριολεκτικά την πέτρα. Η σπnλιά που θα πρέπει να περάσετε είναι μια δοκιμασία ψυχής. Λίγο πρίν την είσοδο θα νιώσετε τη δυνατή μυρωδιά των σπηλαίων και στον προθάλαμο θα δείτε έναν καταρράκτη να πέφτει από μια τρύπα ψηλά στην οροφή, απ´όπου το λιγοστό φως που τρυπώνει κάνει την ατμόσφαιρα ακόμη πιό υποβλητική καθώς πέφτει πάνω στους μεγάλους σταλαγμίτες. Η διάβαση τnς σπnλιάς θέλει ψυχραιμία και σίγουρα παρέα με ψυχή. Το ποτάμι μπαίνει αφρίζοντας και στο κέντρο τnς σύραγγας το βάθος είναι μεγάλο, ακόμα και για τoυς ψnλότερους, άρα θα πρέπει να κολυμπήσετε μέσα στα σκοτεινά νερά. Γιά λίγο όμως αφού σύντομα ρηχαίνει και σας φωτίζει καλά n έξοδος. Μέσα στη σπnλιά πετούν πάμπολλες νυχτερίδες και αγριοπερίστερα, σμίγοντας το πυκνό τους φτεροκόπημα με τη βουή του νερού. Στις ήσυxες γωνιές του βυθού θα δείτε μόλις βγείτε στο φως πολλά μικρά ψάρια. Είναι χαρακτηριστική n εντύπωση που προκάλεσε το στόμιο και n Νέδα στον Γάλλo πεpιnγητή Henri Belle, όταν το αντίκρισε σε κάποιο από τα ταξίδια του μέσα στα χρόνια 1861-1874: "Ο βράχος που νίκnσε το χείμαρρο, κόβεται απότομα και είκοσι μέτρα παρακάτω n Νέδα ξαναβγαίνει, πιο στενή από ποτέ, για να περάσει κάτω από μια φυσική αψίδα με άνοιγμα έξι ως επτά μέτρων, και με καινούρια παράκαμψη να εξαφανιστεί μέσα σε ακόμn στενότερο και απρόσιτο φαράγγι. Η Ελβετία δεν έχει να επιδείξει τίποτα πιο εντυπωσιακό απ´ αυτό το κομμάτι της Αρκαδίας»
~ Όταν βγείτε έξω από το σπήλαιo και αφού συνέλθετε από την ένταση, μπορείτε να φανταστείτε τα πλοία των Φιγαλείων που έφταναν ως εδώ και έδεναν στους κατάλληλα διαμορφωμένους βράχους της όχθης, όταν η Νέδα ήταν πλωτή από τον Kυπαρισσιακό ως την εδώ. Κατόπιν συνεχίζετε την πεζοπορία ακολουθώντας την κοίτη της Νέδας, που συνεχίζει σαφώς πιό ήπια και χωρίς βαθιά κομμάτια. Οι όχθες είναι εύκολα προσπελάσιμες, γεμάτες στρογγυλά βότσαλα και ανθισμένες πικροδάφνες. οι πλαγιές της κοιλάδας ολοένα ανοίγουν κατάφυτες και το ποτάμι συνεχίζει να κυλάει στριφογυρίζοντας τα νερά του. Μισή ώρα μετά την έξοδο από το στόμιο θα δείτε αριστερά σας ένα μικρό ρέμα, που οδηγεί σε ένα κοίλωμα των βράχων με έναν εντυπωσιακό καταρράκτη, ο οποίος πέφτει σε μια πετρινή λεκάνη γεμάτη νερό. Συνεχίζετε την πεζοπορία και σύντομα το τοπίο αλλάζει καθώς η κοιλάδα ανοίγει συνεχώς καταλήγοντας σε ένα πλατύ λιβάδι. Εδώ υπάρχουν και κάποιοι παλιοί νερόμυλοι. Ο παλιότερος απ´ αυτούς ήταν ο μύλος του Μαρμαρά. Χτίστηκε γύρω στα 1500 και βρίσκεται κοντά στα Καλύβια. Εδώ ήταν κάποτε το κέντρο της περιοχής αφού το άλεσμα των σιτηρών ήταν ευκαιρία για παρέες και κουβέντα. λίγο πρίν τα Καλύβια υπάρχει ο μύλος του Παπαγιώργη. Χτίστηκε γύρω οτα 1850 και δούλεψε καλά για εκατό περίπου χρόνια. Εκεί λειτουργούσε και νεροτριβή για την κατεργασία μάλλινων υφασμάτων.
Από εδώ και κάτω θα δείτε πολλές άνυδρες κοίτες να αυλακώνουν τις όχθες μέχρι τα σημεία που αρχίζουν οι καλλιέργειες, τα περιβόλια και τα αμπέλια. Πίσω τους κατεβαίνει ένα πευκόδασος. Το νερό της Νέδας είναι πια λιγοστό, αφού xpnσιμοποιείται για την άρδευση των γύρω εκτάσεων. Περπατώντας κατά μήκος της αρίστερης όχθης θα φτάσετε σε λίγo στις Καρυές, το κοντινότερο χωριό, όπου μπορείτε να σταματήσετε αφού n διαδρομή μέχρι τις εκβολές του ποταμού δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η διάβαση της Νέδας είναι σίγουρα εξαvτλητική υπόθεση αν γίνει μέσα σε μια μέρα. Γι´ αυτό μπορείτε να τη σχεδίάσετε σε δύο ή τρεις μέρες και να απολαύσετε καλύτερα αυτή τn σπουδαία εμπειρία. Πρέπει οπωσδήποτε να προγραμματίσετε τον τρόπο αναχώρησής σας από οποιοδήποτε σnμείο σταματήσετε, γιατί n συγκοινωνία μεταξύ των χωριών είναι υποτυπώδης. Κάθε καλοκαίρι τοπικοί σύλλογοι και φυσιολατρικοί όμιλοι οργανώνουν διήμερη πεζοπορία στn Νέδα. Η διάβασn του εκπλnκτικού αυτού ποταμού είναι κυριολεκτικά εμπειρία ζωής, ένα ευλαβικό προσκύνημα στο μεγαλείο τnς μεσσηνιακής φύσης. Πηγή: Η κοιλάδα της Νέδας - ένας ξεχασμένος παράδεισος
~ ** AΝΔΡΟΥΣΑ ΝΟΜΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ : Ο Δήμος Ανδρούσας ήταν δήμος του νομού Μεσσηνίας που συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από τη συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Λειτούργησε την περίοδο 1999 -2010 οπότε και καταργήθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης και εντάχθηκε στον νέο δήμο Μεσσήνης. Βρισκόταν στο κεντρικό τμήμα του νομού, στην ενδοχώρα. Ο δήμος αποτελούταν από 9 δημοτικά διαμερίσματα και είχε συνολικό πληθυσμό 2.820 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Έδρα του δήμου ήταν η Ανδρούσα.- ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ : 2189 κάτοικοι.- ΕΚΤΑΣΗ ΔΗΜΟΥ: 54.466 χιλ. στρεμ.ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΗΜΟΥ: Σύνθεση ημιορεινών και πεδινών εκτάσεων. - Τα Δ.δ. του τέως Δήμου : Ανδρούσα 780 κατ. , Βασιλάδα 80 κ. , Αγριλιά 137 , Αμφιθέα 512 , Ελληνοεκκλησιά 334 , Εύα 691 , Καλαμαράς 131 , Καλογερόραχη 202 , Μαγκανιακό 183 , Πολύλοφος 171 .- Σύν. 3141.-
~** Οι κάτοικοι ασχολούνται με την γεωργία την κτηνοτροφεία το εμπόριο. Τα τελευταία
χρόνια στα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου δραστιριοποιούνται νέοι αγρότες. Η
περιοχή κάθε χρόνο παράγει 500 τόνους σύκα.
Στην έδρα του Δήμου, βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα κάστρα της
Πελοποννήσου κατά τον Μεσαίωνα. Κτίσθηκε περί τα μέσα του 13ο αιώνα
μ.Χ πιθανώς από τον Γουλιέλμο Βιλεαρδουινό και κατά τον 14ο και 15ο
αιώνα έφτασε στο αποκορύφωμα της ακμής της ως Διοικητικό, Πολιτικό και
Δικαστικό Κέντρο του Πριγκιπάτου. Κατά την Ενετοκρατία αποτελούσε σημαντικότερο
κάστρο από αυτό της Καλαμάτας.
Το σχήμα του κάστρου είναι τραπέζιο ενώ το εξωτερικό τείχισμα ενισχύεται με
πύργους διαφόρων σχημάτων και στο εσωτερικό διαμορφώνονται αψιδωτές κόχες.
Η Ανδρούσα απέχει απο την
Καλαμάτα 21 χιλιόμετρα 11 χιλ από την Μεσσήνη και 11 χιλιόμετρα από την Αρχαία
Μεσσήνη. Έχει καλό οδικό άξονα. Στην Ανδρούσα ανήκει και το μοναστήρι του
Βουλκάνου. Στο κέντρο της πόλης λειτουργεί Ταχυδρομικό Γραφείο, Γεωργικός
Ελαιουργικός Σύνδεσμος και ιδιωτικές μονάδες τυποποίησεις λαδιού ,ελιάς και
άλλων προιόντων. Λειτουργούν παραδοσιακά ταβερνάκια με εκλεκτούς μεζέδες και
ντόποιο κρασί. - ~ Τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου, το οποίο
έχτισαν οι Φράγκοι το 13ο αι. και από το οποίο διατηρούνται μόνο τμήματα του
εξωτερικού οχυρωματικού περιβόλου. Σε όλη την περίοδο της Φραγκοκρατίας αλλά
και μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, η Ανδρούσα ήταν στην ευρύτερη περιοχή μεγάλο
εμπορικό κέντρο. Επίσης μπορείτε να δείτε :Την Εκκλησία της Αγίας Σαμαρίνας, ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία του νομού -3 χλμ Β, στην Καλογερόρραχη.
Το ανδρικό μοναστήρι -κτίσμα του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ανδρόνικου- στο Μαγγανιακό, 10 χλμ ΒΔ.-
~*** Επικούρειος Απόλλωνας : Σε απόσταση 45 km, σε υψόμετρο 1,130μ, υπάρχει ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες. Αφιερωμένος από τους κατοίκους της αρχαίας Φιγαλείας στον θεό Απόλλωνα, ως ευχαριστία επειδή τους απάλλαξε από μια επιδημία πανώλης, δεσπόζει πάνω στο Κωτίλιο, τμήμα του ορεινού όγκου του Λυκαίου, ιερού τόπου των αρχαίων Αρκάδων.
Πρόκειται για έναν από τους πιο επιβλητικούς ναούς της κλασσικής αρχαιότητας, που διασώζεται σε πάρα πολύ καλή κατάσταση. Είναι το πρώτο μνημείο που περιλήφθηκε στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 1986. Χτισμένος γύρω στο 420 – 400 π.Χ., αποδίδεται από τον αρχαίο περιηγητή Παυσανία στον Ικτίνο, αρχιτέκτονα του Παρθενώνα.
Πάνω
στη θέση ενός παλαιότερου αρχαϊκού ναού, συνδυάζει με μοναδικό τρόπο στοιχεία
της αρχαϊκής και της κλασσικής τεχνοτροπίας. Είναι δωρικός περίπτερος, με
διαστάσεις 14,48 x 38,24μ (στο επίπεδο του στυλοβάτη), όμως στην πραγματικότητα
σε αυτόν συνυπάρχουν και οι τρεις αρχιτεκτονικοί ρυθμοί: ιωνικός, δωρικός και
κορινθιακός. Χαρακτηριστικό είναι πως η κιονοστοιχία του έφερε το πρώτο
καταγεγραμμένο στην ιστορία της αρχιτεκτονικής κορινθιακό κιονόκρανο. Ο ναός
έχει έναν ιδιαίτερο προσανατολισμό (Βορράς - Νότος), που φαίνεται να
υπαγορεύθηκε από τις τοπικές λατρευτικές παραδόσεις, ενώ η αναλογία κιόνων 6x15
(σε αντίθεση με την 6x13 που επικρατούσε εκείνη την εποχή) ακολουθεί το πρότυπο
του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς.
Η
ζωφόρος του, που από το 1814 βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, είχε μήκος 31 μ.
και περιέτρεχε και τις 4 πλευρές του ναού. Είναι διακοσμημένη με σκηνές
Αμαζονομαχιών (Αθηναίοι - Αμαζόνες) και Κενταυρομαχίες (Κένταυροι - Λαπίθες).
Γλύπτης της ζωφόρου ίσως ήταν ο Παιώνιος, που φιλοτέχνησε στην Ολυμπία το
περίφημο άγαλμα της Νίκης.
Το υλικό κατασκευής του είναι τοπικός
ασβεστόλιθος. Εξαιτίας της έκθεσης του στις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες
της περιοχής, του σαθρού εδάφους πάνω στον οποίο είναι κτισμένος και της
ανθρώπινης παρέμβασης στη διάρκεια των αιώνων, ο ναός σήμερα καλύπτεται από
πλαστικό στέγαστρο, το οποίο θα παραμείνει μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες
αποκατάστασης του μνημείου.
~*** Νέδα
: Η Νέδα, ο μοναδικός ποταμός της Ελλάδας με θηλυκό όνομα, αποτελεί
φυσικό σύνορο μεταξύ των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας. Πηγάζει από το όρος Λύκαιο
στα ορεινά της Μεσσηνίας κι ακολουθεί μια διαδρομή 32 χιλιομέτρων πριν να
εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, στη θέση Ελαία.
Οφείλει
το όνομά του στη Νέδα, που μαζί με την Θεισόα και την Αγνώ ήταν οι νύμφες στις
οποίες (βάσει της αρκαδικής μυθολογικής παράδοσης) η θεά Ρέα ανέθεσε να
μεγαλώσουν τον Δία όταν γεννήθηκε, για να τον προστατεύσει από την μανία του
πατέρα τού, Κρόνου.
Ο
ίδιος ο ποταμός καθώς και το φαράγγι μέσα από το οποίο περνά στο μεγαλύτερο
μήκος του είναι μια μέχρι πρόσφατα ανεξερεύνητη γωνιά της ελληνικής φύσης και
θεωρείται ένα από τα παρθένα μέρη της Ελλάδας, αφού τα σημάδια της ανθρώπινης
παρέμβασης σε αυτό είναι ελάχιστα και διακριτικά. Οποιοσδήποτε έχει επισκεφτεί
τη Νέδα δεν μένει ασυγκίνητος από τη μεγαλειώδη ομορφιά του τοπίου της: οι
πλαγιές του φαραγγιού είναι κατάφυτες με υδροχαρή βλάστηση, αιωνόβια πλατάνια
και βελανιδιές στέκουν αγέρωχα πάνω από τα καθαρά ανοιχτοπράσινα νερά του
ποταμού και συστάδες από λεύκες, αγριοφουντουκιές, καρυδιές, κυπαρίσσια και
πουρναριές χαρίζουν τη σκιά τους στους επισκέπτες που θέλουν να ξεκουραστούν,
ακούγοντας το κελαΐδισμα των πουλιών. Στο φαράγγι βρίσκουν καταφύγιο βίδρες,
αλεπούδες, σπάνια ερπετά και πουλιά, ενώ πεταλούδες και λιβελούλες πετούν στις
όχθες του ποταμού. Σε πολλά σημεία υψώνονται επιβλητικοί βράχοι, ενώ κατά μήκος
της κοίτης του ποταμού υπάρχουν 3 καταρράκτες.
Η
Νέδα γίνεται προσπελάσιμη από Μάιο έως Σεπτέμβριο, όταν χαμηλώνει η στάθμη των
νερών της. Τότε αρκετοί επισκέπτες επιδίδονται σε πεζοπορία στο φαράγγι - οι
πιο τολμηροί διασχίζουν όλο το μήκος της Νέδας, μια εμπειρία που προσφέρει
δυνατές συγκινήσεις, αλλά απαιτεί χρόνο, ιδιαίτερη προσοχή κι οπωσδήποτε
αθλητικό εξοπλισμό: εκτός από την πεζοπορία κάτω από τον δυνατό ήλιο, σε αρκετά
σημεία το ρεύμα γίνεται ορμητικό, στενά περάσματα δυσχεραίνουν την πορεία και
αλλού ο μόνος τρόπος διάβασης είναι κολυμπώντας. Φυσικά, οποτεδήποτε κάποιος
θέλει να δροσιστεί, μπορεί να βουτήξει στα παγωμένα νερά του ποταμού ή σε μια
από τις λιμνούλες που σχηματίζονται στη βάση κάθε καταρράκτη.
Υπάρχουν
διάφορες είσοδοι για το φαράγγι, αν και η πιο δημοφιλής είναι στο χωριό
Πλατάνια, όπου μετά την κατάβαση από σκαλοπάτια σκαλισμένα στα βράχια οι
περιηγητές θα αντικρύσουν ένα μαγευτικό σκηνικό. Εκεί βρίσκεται ο πρώτος και
πιο εντυπωσιακός από τους καταρράκτες της Νέδας με ύψος 50 m, το εκκλησάκι της
Παναγίας που μοιάζει να ξεπηδά μέσα από το βράχο, ενώ λίγο ψηλότερα είναι η
εσοχή όπου σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα. Ακολουθώντας
κανείς την ροή του ποταμού, περνά κάτω από το πέτρινο γεφύρι και φτάνει στον
δεύτερο καταρράκτη.
Στο
σημείο αυτό αξίζει τον κόπο να εξερευνήσει κανείς το Στόμιο, ένα σπήλαιο που
διαρρέεται από τα νερά του ποταμού, στα 600 m μετά το πέτρινο γεφύρι. Με μήκος
γύρω στα 100 m, αποτελεί ουσιαστικά ένα φυσικό τούνελ στο οποίο καταλήγουν με
ορμή τα νερά της Νέδας, για να συνεχίσουν την πορεία τους στην άλλη πλευρά του
προς τον παραπόταμο Πάμισσο. Στο εσωτερικό του Στομίου η απόκοσμη ατμόσφαιρα με
τους σταλακτίτες, τις ελάχιστες ακτίνες του ήλιου, τον παφλασμό των υδάτων όπως
πέφτουν από ψηλά, τις νυχτερίδες και τα αγριοπερίστερα που φωλιάζουν εκεί θα
γεμίσουν με δέος όσους το επισκεφτούν, ενώ θα πρέπει να κολυμπήσουν για να το
διαβούν. Δεν είναι τυχαίο ότι για τους αρχαίους Έλληνες το Στόμιο θεωρούνταν
μία από τις εισόδους στον Άδη.
Για όσους συνεχίσουν, μετά από μισή ώρα
πεζοπορίας θα συναντήσουν τον τρίτο καταρράκτη, ενώ λίγο μετά το φαράγγι
“ανοίγει” και ο ποταμός περνά μέσα από ένα λιβάδι, έπειτα διασχίζει περιβόλια
και καλλιέργειες, καταλήγοντας στο Ιόνιο πέλαγος.
~** ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΑΣ :
~** http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2012/11/20-2012.html , Το αγιάζι στη ενημέρωση Τρίτη 20 Νοεμβρίου
2012 .-
~** http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2012/11/21-2012.html , Το
αγιάζι της Αθλητικής Τετάρτης 21 Νοεμβρίου 2012 .-
~** http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2012/11/21-2012.html , Το αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2012 .-
~* * http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/blog-post_21.html , Τετάρτη, 21 Νοεμβρίου 2012 , ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (1) .-
~** http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/blog-post_22.html , Πέμπτη, 22 Νοεμβρίου 2012 , ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (2) .-
~** http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2012/11/22-2012.html , Το αγιάζι της ενημέρωσης Πέμπτη 22 Νοεμβρίου 2012 .-
~** http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/3.html , Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου 2012 , ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ (3) .-
~** http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2012/11/a.html , Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου 2012 , AΘΛΗΤΙΚΗ παρουσίαση .-
~** http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2012/11/23-2012.html , Το αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012 : ΚΑΛΟ Σ/Κ γιά όλους μας !!!
~** http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/4.html , Σάββατο, 24 Νοεμβρίου 2012 ,ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (4) .-
~** http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2012/11/21-2012.html , Το αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2012 .-
~* * http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/blog-post_21.html , Τετάρτη, 21 Νοεμβρίου 2012 , ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (1) .-
~** http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/blog-post_22.html , Πέμπτη, 22 Νοεμβρίου 2012 , ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (2) .-
~** http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2012/11/22-2012.html , Το αγιάζι της ενημέρωσης Πέμπτη 22 Νοεμβρίου 2012 .-
~** http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/3.html , Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου 2012 , ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ (3) .-
~** http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2012/11/a.html , Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου 2012 , AΘΛΗΤΙΚΗ παρουσίαση .-
~** http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2012/11/23-2012.html , Το αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012 : ΚΑΛΟ Σ/Κ γιά όλους μας !!!
~** http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/4.html , Σάββατο, 24 Νοεμβρίου 2012 ,ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (4) .-
~**
http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2012/11/5.html ,
Κυριακή, 25 Νοεμβρίου 2012 , ΜΕΝΟΥΜΕ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ
ΕΛΛΑΔΑ (5) .-
~**
skopoi οι σκοποι μας : ~**
Η
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΑΥΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΟΣΟΙ ΚΑΤΑΓΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΣ ΑΠΟ :
ΚΑΛΑΜΑΤΑ , ΑΣΠΡΟΧΩΜΑ, ΚΑΛΑΜΙ, ΑΝΤΙΚΑΛΑΜΟ, ΣΠΕΡΧΟΓΕΙΑ
,ΘΟΥΡΙΑ ,ΑΜΦΕΙΑ,ΜΙΚΡΟΜΑΝΗ ,ΠΟΛΙΑΝΗ, ΑΙΘΑΙΑ, ΑΙΠΕΙΑ, ΑΝΘΕΙΑ, ΑΡΙ ,ΑΜΜΟ,
ΑΣΠΡΟΠΟΥΛΙΑ, ΑΡΙΟΧΩΡΙ, ΑΛΩΝΙΑ, ΑΝΕΜΟΜΥΛΟ, ΑΡΦΑΡΑ, ΠΛΑΤΥ, ΠΗΔΗΜΑ, ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΑΙΙΚΑ,
ΤΣΟΥΚΑΛΑΙΙΚΑ, ΑΓΡΙΛΟ, ΑΓΙΟ ΦΛΩΡΟ, ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ , ΣΤΑΜΑΤΙΝΟΥ, ΒΡΩΜΟΒΡΥΣΗ, ΑΓΙΟ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ, ΜΕΛΙΓΑΛΑ, ΣΚΑΛΑ, ΣΤΕΝΥΚΛΑΡΟ, ΝΕΟΧΩΡΙ, ΖΕΥΓΟΛΑΤΙΟ, ΜΑΓΟΥΛΑ,
ΔΙΑΒΟΛΙΤΣΙ, ΚΕΝΤΡΙΚΟ, ΜΑΤΖΑΡΙ, ΜΟΥΣΤΑ, ΑΛΛΑΓΗ, ΣΟΛΑΚΙ, ΟΙΧΑΛΙΑ, ΚΑΛΥΒΙΑ,
ΣΙΑΜΟΥ,
ΚΑΤΣΑΡΟΥ, ΛΟΥΤΡΟ, ΦΙΛΙΑ, ΣΟΥΛΙ ,ΧΕΙΡΑΔΕΣ, ΑΚΟΒΟ, ΔΥΡΡΑΧΙ ΛΕΠΤΙΝΙ, ΚΑΜΑΡΑ,
ΓΙΑΝΝΑΙΟΙ, ΠΟΤΑΜΙΑ, ΕΛΛΗΝΙΤΣΑ, ΚΑΜΠΟΧΩΡΙ, ΤΟΥΡΚΟΛΕΚΑ, ΣΠΑΝΕΙΚΑ,
ΠΕΤΡΙΝΑ, ΦΑΛΑΙΣΙΑ, ΒΕΛΙΓΟΣΤΗ, ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΑ, ΔΕΡΒΕΝΙ, ΛΕΟΝΤΑΡΙ
ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΑ
ΧΩΡΙΑ.
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΟΥΝ
ΙΣΤΟΡΙΚΑ , ΠΟΛΙΤΕΙΟΓΡΑΦΙΚΑ , ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ
ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ.
ΖΗΤΑΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΝΑ ΜΑΣ ΣΤΕΙΛΟΥΝ ΚΑΘΕ
ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΠΟΥ ΑΥΤΟΙ ΘΕΩΡΟΥΝ ΟΤΙ ΑΝΗΚΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΙΑ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΠΩΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΚΕΙΜΕΝΑ, Φ/Α ΕΓΓΡΑΦΩΝ , ΠΑΛΙΑ ΒΙΒΛΙΑ, ΜΥΘΟΥΣ
ΘΡΥΛΟΥΣ Κ.Λ.Π. ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ.
ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Ο ΑΠΟΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ 2ης ,3ης και 4ης ΓΕΝΙΑΣ ΠΟΥ ΨΑΧΝΟΥΝ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΚΑΤΙ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΤΟΥΣ ( ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΚΕΙΜΕΝΑ –ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ) ΚΑΙ
ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ .
ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΜΑ Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ
ΔΕΣΜΩΝ ΚΑΙ Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΜΕ ,ΚΑΤΟΙΚΟΥΜΕ ,ΚΑΤΑΓΟΜΑΣΤΕ,
ΑΝΑΠΟΛΟΥΜΕ, ΝΟΣΤΑΛΓΟΥΜΕ, ΔΕΝ ΕΙΔΑΜΕ ΠΟΤΕ.
This website is for everyone who can contribute on compiling historical, folklore and cultural information on the following villages and the area which includes them.kalamata,Asprohoma,Kalami,Antikalamos,Sperhogia,
Thouria,Mikromani,Amfia,Poliani,Ethea,Epia,Anthia,Aris,Ammos,
Aspropoulia,Ariochori, Alonia ,Anemomilos ,Arfara, Plati, Pidima, Christofileika, Agrilos,Velanidia,Agios Floros, Stamatinou, Vromovrisi, Agios Konstantinos, Meligala ,Skala ,Tsoukaleika , Stanyklaros , Neohori , Zevgolatio , Magoula , Diavolitsi, kentriko, Matzari,
Mousta, Allagi ,
Solaki, Oihalia, kalivia, Siamou ,katsarou, Loutro, Filia ,Souli, Hirades,Akovos
,Leptini, Kamara,Gianneoi ,Dirrahi, Potamia, Hellinitsa,Kampohori, Tourkoleka,
Spaneika , Petrina, Falaisia, Veligosti, Leontari and all small villages.
We ask users to send us any information they consider as important referring
to these subjects: photographs, texts, documents, old documents referred to in the region, legends, myths, etc. They should have in mind that the information they are providing may be used.
This website also refers to the emigrant Hellenism and the Greek foreign second, third, fourth generation who are looking to find something from the land of their ancestors (information, photographs, texts, families) and only for that region.
Our goal is not the profit but the acquaintance with the area were born, grew up, imagine, dream, reminisce and live.
We ask users to send us any information they consider as important referring
to these subjects: photographs, texts, documents, old documents referred to in the region, legends, myths, etc. They should have in mind that the information they are providing may be used.
This website also refers to the emigrant Hellenism and the Greek foreign second, third, fourth generation who are looking to find something from the land of their ancestors (information, photographs, texts, families) and only for that region.
Our goal is not the profit but the acquaintance with the area were born, grew up, imagine, dream, reminisce and live.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου